Σελίδα:Ημερολόγιο Σκόκου 1888 - 142.jpg

Η σελίδα αυτή έχει ελεγχθεί για πιθανά λάθη.
142

ΠΕΡΙ ΤΗΣ
ΣΤΙΧΟΥΡΓΙΑΣ ΠΑΡ’ ΗΜΙΝ

Κύριε ἐκδότα,

Καὶ ἄλλοτε, ἂν δὲν ἀπατῶμαι, ἔγραψά τινα περὶ τοῦ αὐτοῦ θέματος· δὲν ἐνθυμοῦμαι ὅμως οὔτε ποῦ, οὔτε τί εἶπον περὶ αὐτοῦ, καὶ, ἐκ τῶν ἀποτελεσμάτων κρίνων, πιστεύω ὅτι καὶ οἱ ἀναγνῶσται, ἂν ἀναγνῶσται ὑπῆρξαν, ἢ δὲν ἐπρόσεξαν εἰς αὐτὰ, ἢ, ὡς ἐγὼ οὕτω κ’ ἐκεῖνοι τὰ ἐλησμόνησαν.

Ἡ στιχουργία ὅμως ἐστὶ σπουδαιότατον στοιχεῖον τῆς παρ’ ἡμῖν ὁσημέραι ἀναπτυσσομένης φιλολογίας, καὶ ἀναπόφευκτος συνέκδημος τῶν στιφῶν ἅ τινα δὲν παύουσι πειρώμενα ν’ ἀναῤῥιχῶνται εἰς τὸν Παρνασσόν. Μάταιον ἑπομένως δὲν θεωρῶ, εἰς συλλογὴν ὡς τὴν ὑμετέραν, ἥτις ἐγγυᾶται κατὰ τῆς λήθης, ν’ ἀνακεφαλαιώσω, ὅλως ἐπιτόμως, τοὺς στοιχειωδεστέρους τῆς ἡμετέρας στιχουργίας κανόνας.

Α. Προσῳδία· μέτρα.

Παρὰ τοῖς ἀρχαίοις Ἕλλησιν ὑπῆρχον τινα φωνήεντα φύσει τῶν ἄλλων μακρότερα προφερόμενα, ἢ θέσει, ὅταν προηγοῦντο συνδυασμοῦ συμφώνων. Βαθμηδὸν ὅμως, ἀλλοιωθείσης τῆς ῥυθμικῆς προφορᾶς, ἐπεκράτησε καὶ ἐπικρατεῖ, ὡς μακρὰ ἐν γένει νὰ προφέρωνται τὰ τετονισμένα, ὡς βραχέα δὲ τ’ ἀτόνιστα φωνήεντα, οἷον ἓν (—), ἐν (∪)· οὗ (–), οὐ (∪), πλήν τινων ἐξαιρέσεων, ὡς τῶν ἄρθρων (τὸ, τὴν, τῶν κτλ.), προθέσεων (σὺν, διὰ, κατὰ, κτλ.) καί τινων μορίων, τετονισμένως μὲν γραφομένων, ἀλλ’ ἀτόνως ἢ βραχέως προφερομένων.

Ἐκ τοῦ συνδυασμοῦ τῶν συλλαβῶν τούτων παράγονται πόδες, εἰ αὐτοὶ καὶ παρ’ ἡμῖν πρὸς τοὺς συνηθεστέρους τῆς ἀρχαίας μετρικῆς· ἤτοι·