Εὑρισκόμην ἐν τῇ θαλερωτάτῃ τῆς Πελοποννήσου πολίχνῃ Φιλιατρὰ ὡς ἀνταποκριτὴς τῆς «Ἀκροπόλεως» ὑπὸ ὅλως θλιβερὰς περιστάσεις καὶ ἀνεχώρουν ἐκεῖθεν πλήρης σπαραξικαρδίων ἐντυπώσεων. Ἀλλ’ αἱ ἐντυπώσεις αὗται δὲν ἦσαν αἱ μόναι, ἃς ἀπεκόμιζον ἐν τῷ σημειωματαρίῳ μου· ἔφερον καὶ ἄλλας φαιδροτέρας φύσεως ὧν τινας μεταγράφω ἐνταῦθα. Ἐν τῷ βίῳ δὲν κυριαρχεῖ βεβαίως πάντοτε τὸ αἴσθημα τοῦ ἄλγους ἢ τῆς χαρᾶς μονομερῶς· ἀμφότερα συνυπάρχουσι. Τὰ τραγικώτερα δράματα ἔχουσι πάντοτε τὰς κωμικὰς αὐτῶν φάσεις, ἡ δὲ περιοδεία μου ἀνὰ τὰ καταστραφέντα μέρη δὲν μοὶ παρέσχε μόνον εἰκόνας ἄλγους καὶ καταστροφῆς· εἶχε καὶ αὕτη τὰ φαιδρά της μέρη ποικίλλοντα τὴν γενικὴν σκηνογραφίαν.
Ἡ μοναδικὴ ἅμαξα τῆς κωμοπόλεως, ἥτις ἐχρησιμοποιεῖτο εἰς ἐκτάκτους μόνον περιστάσεις,—ὁπότε οἱ κάτοχοι ἐζήτουν δι’ ἀγώγιον τὴν ἀξίαν ὁλοκλήρου αὐτῆς,—ἤδη καὶ αὕτη ὑποστᾶσα τὰς συνεπείας τοῦ φρικώδους σεισμοῦ εὑρίσκετο ἐρριμμένη μὲ συντετριμμένους ἄξονας καὶ τεθλασμένας πλευρὰς ἕν τινι μάνδρᾳ, ἐν ᾗ τά παιδία τῆς γειτονιᾶς συναθροιζόμενα ἀνήρχοντο ἐπὶ τοῦ γηραιοῦ τούτου ἐρειπίου ἐναβρυνόμενα διὰ τὴν τιμὴν τῆς εἰσόδου ἐν ἁμάξῃ ἔστω καὶ ἐν τοιαύτῃ οἰκτρᾷ καταστάσει διατελούσῃ. Ὅτε, ἀγνοῶν τὴν τύχην της, ἐζήτησα τὴν ἅμαξαν ταύτην ν’ ἀπέλθω, ἰσχνός τις μὲ γένειον τμηματικῶς ἐσπαρμένον φουστανελλοφόρος, ὁ κτήτωρ αὐτῆς, μὲ ὡδήγησεν ἐν τῇ μάνδρᾳ καὶ μὲ τὴν τραγικωτέραν στάσιν ἕλληνος ἠθοποιοῦ μὲ προσεκάλεσε νὰ θρηνήσω ἐπὶ τῶν λειψάνων τοῦ παρελθόντος μεγαλείου του, τύπτων ἐν τῷ μεταξὺ διὰ μικροῦ μαστιγίου τὰ παιδία, τραπέντα εἰς φυγὴν ἀλαλάζοντα καὶ συρίζοντα ἀπαισίως.
Μοὶ ἐξέφυγε στεναγμὸς τοῦ στήθους ἐπὶ τῇ φρικώδει θέᾳ τῆς μαθουσαλείου ἁμάξης καθ’ ὅσον ἄλλως τε τὰς συνεπείας τοῦ ἀκρωτηριασμοῦ αὐτῆς, πρῶτος ἐγὼ ὤφειλον νὰ ὑποστῶ, μεταβαίνων
