σις τοῦ Κρόμβελ κατὰ τὴν παραμονὴν τῆς 25 Ἰανουαρίου τοῦ 1858, ἡ ἐπιρροὴ ἣν ἔσχεν αὕτη ἐπί τινων πράξεων καὶ ἰδεῶν τῆς ζωῆς μου, αἱ σκέψεις ἃς ἐνέπνευσεν εἰς πολλοὺς φίλους καὶ συναγωνιστὰς ἡ μελέτη τοῦ μεγαλοπρεποῦς ἐκείνου πολιτικοῦ καὶ ἱστορικοῦ δράματος—μελέτη εἰς ἣν ἔσπευσα νὰ ἐφελκύσω αὐτοὺς ἀμέσως ἅμα ἄϋπνος ἐξελθὼν τὴν πρωίαν ἀπὸ τοῦ ἐρημικοῦ μου οἰκίσκου.
Ὦ ἡμέραι ἁγνότητος καὶ ζωῆς καὶ ἐλπίδων καὶ πόθων! ἀφοῦ δὲν δύνασθε νὰ ἐπανέλθητε δι’ ἡμᾶς, ἀναγεννήθητε ὅμοιαι χάριν τῆς ἑνεστώσης τοῦ ἔθνους ἡμῶν νεολαίας. Ὅ,τι ἡμεῖς ἐποθοῦμεν καὶ ἠλπίζομεν κατὰ τὰς διανυκτερεύσεις εἰς ἃς ἀσμένως παρεδιδόμεθα, γενέσθω πρᾶγμα τῇ γενναίᾳ καὶ μεγαλεπηβόλῳ πρωτοβουλίᾳ τῆς νῦν ἀκμαζούσης νεότητος!
Πολλάκις ἐσυκοφάντησαν ἡμᾶς ὡς διαστραφέντας τὸν νοῦν ἐκ τῶν ἀναγνώσεων συγγραφῶν ἐξημμένων, ὡς ἐπιχειρήσαντας νὰ ἀντιγράψωμεν ἐν τῇ Ἑλλάδι τὰς σελίδας τῆς γαλλικῆς ἐπαναστάσεως ἢ ν’ ἀπομιμηθώμεν τὸν βίον καὶ τὴν πολιτείαν τῶν Δαντὼν καὶ τῶν Δεμουλὲν, τοῦ Ῥοβεσπιέρου καὶ τοῦ Σαὶν Ἱούστ. Αἱ ἀνωτέρω παράγραφοι ἤθελον ἴσως ἐπικυρώσει τὴν συκοφαντίαν καὶ ἐπιβεβαιώσει τοὺς ἰσχυρισμοὺς τῶν ἐπιπολαίων κριτῶν τῆς μεταβολῆς τοῦ 1862. Οὐδὲν ἀδικώτερον τούτου! Ἡ μελέτη τοῦ Κρόμβελ καὶ ἔργων τινῶν τοῦ Λαμεναὶ καὶ τῶν συγγραφῶν τοῦ Ματσίνη καὶ τοῦ Λουῒ Βλὰν καὶ τοῦ Λαμαρτίνου κατέστησεν ἡμᾶς σύννοας καὶ μελαγχολικοὺς καὶ ἀπέσπασαν τὴν καρδίαν καὶ τὴν διάνοιαν ἡμῶν ἀπὸ τῶν ἐλαφρῶν διαχύσεων, ἀπὸ τῶν φαιδρῶν ἐνασχολήσεων περὶ τὴν ἀποκλειστικὴν λατρείαν τοῦ θεοῦ τῆς ἀγάπης. Ἀλλὰ οὔτε τὴν χεῖρα ἡμῶν ὥπλισε πρὸς ἐμφύλιον πόλεμον καὶ ἀδελφοκτονίαν οὔτε συνωμότας μόνον αὕτη κατέστησεν. Ἡ μελέτη τῶν συγγραφῶν ἐκείνων ηὔρυνε τὸν κύκλον τῶν σκέψεων μας, ἐνίσχυσε τὸ αἴσθημα τοῦ ἔρωτος τῆς πατρίδος, ἐθέρμανε τὰς ψυχὰς ἡμῶν ὑπὲρ τῆς ἐλευ-
