Σελίδα:Ημερολόγιο Σκόκου (1918) - 017.jpg

ΑΣΤΕΙΑΙ ΠΡΟΛΗΨΕΙΣ

---

ι πλεῖσται τῶν δεισιδαιμονιῶν τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ, πηγάζουσαι ἐκ τῶν λεγομένων μαγικῶν βιβλίων, τὰ ὁποία ἐγράφησαν κατὰ τὸν 3^ον καὶ 4^ον μ. X. αἰῶνα (Σολωμονικαί, Ἰατροσόφια) ὀφείλονται εἰς τὸν λεγόμενον κανόνα τῆς ἀναλογίας κατὰ τὸν εἰδικὸν λαογράφον κ. Ν. Γ. Πολίτην. Ὁ δεισιδαίμων τουτέστι ὑποθέτει σχέσιν μυστηριώδη καὶ συγγένειαν τῶν ὁμοίων πραγμάτων πρὸς ἄλληλα, συμφώνως δὲ πρὸς τὴν ἀνύπαρκτον ταύτην σχέσιν, κανονίζει τὰς πράξεις του ὅπως πορισθῇ ὠφέλειάν τινα. Ἔν τινι βιβλίῳ, τὸ ὁποῖον κακῶς ἀποδίδεται εἰς τὸν διάσημον ἰατρὸν Γαληνόν, ἐπιγραφόμενον «περὶ Εὐπορίστων», εὑρίσκομεν πλείστας συνταγάς, στηριζομένας εἰς τὴν ἀρχὴν ταύτην. Οὕτω λ. χ. πρὸς θεραπείαν τῆς μυρμηκιάσεως ἐπιθέτουσι μύρμηκας ἐν πανίῳ τυλιγμένους. Διὰ νὰ μὴ πέφτουν τὰ μαλλιὰ τῆς κεφαλῆς ἓν ἰατροσόφιον παραγγέλλει: «πολυτρίχιν βράσον μὲ τὸ κρασὶ καὶ πλῦνον τὴν κεφαλὴν καλά». Ἡ δεισιδαιμονία αὕτη προδήλως παρήχθη ἀφ’ ὅτου ἐπεκράτησεν ἐν τῇ ἑλληνικῇ γλώσσῃ νὰ λέγεται πολυτρίχι τὸ ἀδίαντον. Τὸ φυτὸν «Ἔχιον» οἱ ἀρχαῖοι ἐθεώρουν ὡς ἀντίδοτον κατὰ τῶν δηγμάτων τῆς ἐχίδνης, καὶ τοῦτο διότι τὰ φύλλα του ὁμοιάζουν μὲ κεφαλὴν ἐχίδνης! Ἐπίσης καὶ σήμερον ἡ λαϊκὴ ἀμάθεια πιστεύει, ὅτι ὠφελεῖ τελεσφόρως κατὰ τῶν δηγμάτων τοῦ ὄφεως, τὸ φυτὸν ἄρον τὸ στικτόν, ἤτοι τὸ κοινῶς καλούμενον φειδόχορτον, διότι τὸ στέλεχός του ὁμοιάζει μὲ σῶμα ὄφεως.

Συνηθέστατα δὲ ἡ ὁμοιότης παρατηρεῖται εἰς μόνα τὰ ὀνόματα, καὶ κατὰ τὸν τρόπον τοῦτον παράγονται δεισιδαιμονίαι ἐκ λογοπαιγνίων: Οὕτως ἐπὶ παραδείγματι πιστεύεται ὅτι τὸ Σάββατον «δὲν πρέπει νὰ κόβῃ κανεὶς φόρεμα, διὰ νὰ μὴ τὸ βάλῃ σάβανον». Ὁ Σεπτέμβριος μήν, ὁ κοινῶς καλούμενος τρυγητής, νομίζεται ἐν Κερκύρᾳ ἀκατάλληλος διὰ γάμους, διότι «τρυγᾷ καὶ θερίζει τὸ ἀνδρόγυνον». Ἐν Σύμῃ δὲν γίνονται γάμοι τὸ Σάββατον τῆς τυρινῆς διὰ νὰ μὴ τυραννιοῦνται. Καὶ πλεῖσται ἄλλαι δεισιδαιμονίαι, ὡς αὕτη, προῆλθον ἐκ τοιαύτης κωμικῆς παρετυμολογίας τῶν ὀνομάτων. Κατὰ τὴν ἑορτὴν λ. χ. τοῦ Ἁγίου Συμεῶνος αἱ ἔγκυοι γυναῖ-