δυνάμενον νὰ περιφρονήσῃ οἱανδήποτε, ἀντιλογίαν. Σήμερον ὅμως ἰδίως προσέλαβε τὸν τύπον ἐγχειρήσεως ἐπιβαλλομένης τάχιστα πρὸς ἐξάλειψιν φυσικοῦ ἐλαττώματος ἰσχύοντος ὅπως μόνον αὐτὸ καθιστᾷ ἀφανῆ καὶ ἄχρηστα τόσα πλεονεκτήματα.
Διότι ἀνέκαθεν ἄδικος ὑπῆρξεν ἡ συνήθεια νὰ κακολογῶμεν ἀπαύστως τὸ πτωχὸν αὐτὸ νεοελληνικὸν ἔθνος. Ἡ φύσις δὲν ἐφειδωλεύθη τῶν πρὸς αὐτὸ παροχῶν της. Ἐγεννήθη κατὰ πάντα ἀρτιμελὲς καὶ βιώσιμον καὶ τὰ μέλη αὐτοῦ ἦσαν καλῶς συμπεπηγμένα καὶ ἐπὶ τοῦ προσώπου του ἔφερε τὰ χρώματα τῆς ὑγείας. Μόνον οἱ βραχίονες αὐτοῦ ἦσαν ὑπὲρ τὸ δέον κοντοὶ καὶ ἡ γλῶσσα μακροτάτη.
Ἔκτοτε ἤρχισε καὶ ὑφίσταται το θαυμάσιον τοῦτο φαινόμενον ἔθνους κάλλιστα μὲν ἔχοντος καὶ σχεδὸν ἀξιοζηλεύτου ἐκ πολλῶν, μὴ δυναμένου ὅμως νὰ κινηθῇ ἐπαρκῶς ἢ νὰ πράξῃ τι ἀπαιτοῦν βραχιόνων ἔκτασιν ἢ ῥώμην, πάσχοντος, δὲ ὅσην ἀδράνειαν χειρῶν τόσην ἀφόρητον γλωσσαλγίαν.
Ἡ ἱστορία, καθ' ὅσον γνωρίζομεν, δὲν ἀναφέρει ὅμοιον παράδειγμα· ἡ δὲ αἰτία τοῦ νοσήματος τούτου εἷνε ὅλως ἰδιοφυής, φαίνεται, καὶ ἄγνωστος, μὴ δυναμένη οὔτε εἰς κληρονομικούς λόγους ν' ἀποδοθῇ· διότι μεθ' 'ὅσα καὶ ἂν λέγωνται περὶ τῆς ὁμιλητικότητος καὶ τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων ἐπίσης, ἐν τούτοις ἀρχαῖος Ἕλλην ἦτο ὁ Ἡσίοδος, ποιητὴς γράψας ὁλόκληρον ἔπος φέρον ὡς τίτλον Εργα και Ημεραι· ἂν ἔζη ὅμως κατὰ τὴν σημερινὴν ἐποχὴν δὲν θὰ ἐτόλμα βεβαίως νὰ θέσῃ εἰς τὸ βιβλίον του τοιαύτην ὅλως ἀνόητον καὶ ἀπρόσφορον καὶ διὰ τὴν χώραν καὶ διὰ τοὺς συμπολίτας του ἐπιγραφήν.
Τὸ δὲ λυπηρότατον καὶ ἀλλόκοτον εἷνε ὅτι τὸ κακὸν ἐπιτείνεται ἀκριβῶς κατὰ τὰς ἐποχὰς, καθ' ἃς εἷνε ἰδίως ἀναγκαία καὶ αἰσθητὴ τῶν βραχιόνων ἡ ὕπαρξις καὶ ἡ χρῆσις. Αἱ τελευταῖαι δ' ἐν τῇ Ἀνατολῇ περιπλοκαὶ εἷνε πρόχειρος καὶ ἐπισημοτάτη ἀπόδειξις, διότι κατ’ αὐτὰς προσέλαβε τὸν ὀξύτατον αὐτοῦ χαρακτῆρα. Ἀπορεῖ τις ὁμολογουμένως καὶ ἐξίσταται ποῦ καὶ πότε ἀναφαίνονται αἴφνης ὡς δι' ὑπογείου ἐκρήξεως τόσοι βραχύφωνοι Γαμβέτται, τόσοι ἀναλφάβητοι Καστελάρ,
