Πρόκειται περὶ τοῦ πολιτικοῦ ἔτους 1885.
Ἡ Ἑλλὰς εἶχεν ἀπὸ τριετίας κυβέρνησιν, ἔχουσα συνείδησιν τῆς ἀποστολῆς της, ἐννοοῦσαν νὰ ἐργασθῇ καὶ ἐργαζομένην, ὅσον οὐδεμία ἄλλη τῶν προκατόχων της ἀπὸ τῆς ἐποχῆς τοῦ Καποδιστρίου. Ἐν βραχυτάτῳ χρόνῳ ἡ κυβέρνησις αὕτη εἰσήγαγε τολμηροτάτας μεταρρυθμίσεις καθ' ὅλους τούς κλάδους τῆς διοικήσεως. Εὗρε προσκόμματα ἐν τῇ ἐργασία αὐτῆς, ἀλλ' ἀπέναντι οὐδενὸς αὐτῶν ὠπισθοχώρησε, διότι σιδηροῦς ἀνὴρ προΐστατο τῶν πραγμάτων. Ἡ Ἑλλὰς εἰσήρχετο πράγματι εἰς τὴν χορείαν τῶν εὐρωπαϊκῶν πολιτειῶν. Πνεῦμα μεταρρυθμιστικὸν ἐχαρακτήριζε πάσας τας πράξεις τῆς κυβερνήσεως. Ἡ διοίκησις δἰωργανώθη, ὅσον ἦτο δυνατὸν, ἐν τῷ βραχεῖ τούτῳ χρονικῷ διαστήματι καὶ ὑπὸ τας ἀρχούσας πολιτειακὰς καὶ κοινωνικὰς συνθήκας ἐν τῷ βίῳ τοῦ τόπου· ἡ δημοτικὴ ἐκπαίδευσις οὐσιωδῶς μετερρυθμίσθη καὶ ἐβελτιώθη, ἐπίσης δὲ καὶ ἡ μέση καὶ ἡ ἀνωτέρα· διὰ τῆς μονοετοῦς στρατιωτικῆς θητείας ἐσκοπεῖτο ἡ ὅσον τὸ δυνατὸν ταχυτέρα ἐξάσκησις τῶν στρατιωτικῶν δυνάμεων τοῦ ἔθνους. Τοῦτο δὲ καὶ ἤρξατο ἐπιτυγχανόμενον· οὐχ' ἧττον δὲ σπουδαῖαι ἐγένοντο προπαρασκευαί πρὸς τὴν σκοπιμωτέραν, συμφώνως πρὸς τὰς ἀνάγκας καὶ τας ἀπαιτήσεις τῶν νεωτέρων χρόνων, ναυτικὴν ὀργάνωσιν τοῦ τόπου. Τὰ ξύλινα τείχη τῆς δελφικῆς Πυθίας ἦσαν καί ἔσονται ἀείποτε διὰ τὴν Ἑλλάδα τὸ ἄριστον προπύργιον τῆς σωτηρίας τοῦ ἔθνους, ἀλλὰ συγχρόνως καὶ το ἀσφαλέστατον μέσον τῶν ἐπιτυχιῶν αὐτοῦ ἐν κρισίμῳ στιγμῇ. Βεβαίως μεγάλα ἔργα ἐγένοντο διὰ τοῦ κατὰ ξηρὰν στρατοῦ ἐν Ἑλλάδι ἀπὸ τῶν πρώτων ἡμερῶν τῆς ἱστορίας της μέχρι τῶν τελευταίων ἡμερῶν. Οἱ οὐρανοὶ διηγοῦνται δόξαν Θεοῦ, τα ὄρη δὲ καὶ αἱ πεδιάδες τῆς Ἑλλάδος διὰ μυρίων στομάτων τὴν δόξαν αὐτῆς διηγοῦνται. Ἀλλ' ἐν τῇ θαλάσῃ; Ἐνταῦθα κατ' ἐξοχὴν ὁ Ἕλλην ὑπῆρξε μέγας, ἔξοχος, θεοειδής. Ὑπάρχουσι σταθμοὶ τῆς παγκοσμίου ἱστορίας, χρονολογούμενοι ἀπὸ τινος ὑπερανθρώπου κατορθώματος ἐπὶ τῆς θαλάσσης τῆς ἑλληνικῆς δυνάμεως. Οἱαδήποτε δὲ κυβέρνησις ὑποχρεοῦται νά μὴ φεισθῇ πάσης θυσίας πρὸς ἀνάπτυξιν καὶ διοργάνωσιν τῶν ναυτικῶν δυνάμεων τοῦ τόπου. Ὤ, ἂν ἦναι γεγραμμένον ἐν ταῖς μυστικαῖς δέλτοις τοῦ ἑλλη-
