ΠΑΡΑΛΕΙΠΕΤΑΙ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ «Ἀμαριλλίς» του Γεώργιου Δροσίνη (1859-1951) καθώς δεν είναι δυνατόν να διατεθεί με ελεύθερη άδεια πριν την 1η Ιανουαρίου 2022.
Πάτραι, τῇ 1 Μαΐου.
Ἡκουσα πάντοτε τοῦς κατοίκους τῶν Πατρῶν ἐπαινοῦντας τοσοῦτον την πόλιν των, ὥστε προτοῦ τὴν ἐπισκεφθῶ ἀπέδι μέρος τῶν ἐπαίνων ἐκείνων εἰς τὸν πατριωτικὸν ἐνθουσιασμόν. Σήμερον ὁμολογῶ ὅτι αί τοιαῦταί μου ἐπιφυλάξεις ησαν ἀνυπόστατοι. Εἶναι ἀληθῶς ώραία ἡ πόλις τῶν Πατρῶν. Δὲν λέγω ὅτι θὰ ἐπροξένει καὶ εἰς σὲ ἐρχόμενον κατ’ εὐθεῖαν ἐκ Παρισίων ὅσην ἐντύπωσιν ἐπροξένησεν εἰς έμὲ ἐπιστρέφοντα ἐκ τῶν περιπλανήσεών μου, ἀλλὰ φρονῶ ὅτι ὅπως δήποτε ἤθελε σὲ εὐαρεστήσει. Καὶ ὅμως μένει πάντοτε ἀληθὲς (κατὰ τὸν Σαικσπεῖρον καὶ πάλιν ὅτι καλὸν ἀπολύτως καὶ ἄνευ συγκρίσεως πρὸς ἄλλο δὲν ὐπάρχει: Nothing is good, I see, without respect. (Ἔμπορος τῆς Βενετίας.)
Διὰ τοῦτο συνιστῶ πάντοτε εἰς τοῦς θέλοντας ἐκ τῶν ξένων φίλων μου νὰ ἐπισκεφθῶσι την Ελλάδα, νὰ μὴ ἔλθωσι κατ’ εὐθεῖαν μέσῳ Μασσαλίας, ἀλλὰ μέσῳ Τουρκίας διὰ Κωνσταντινουπόλεως. ’Αποφεὐγουν οὕτω τὴν ἐνόχλησιν τῆς θαλάσσης, καὶ πρὸς τοὐτοις—τοῦτο δὲ εἶναι τὸ μυστικόν μου,—ἀλλάσσουν τὸ σημεῖον τῆς συγκρίσεως. ’Ερχόμενός τις ἀπ’ εὐθείας ἐκ Παρισίων νομίζει ὅτι ἡ Εὐρώπῃ τελειόνει ἐνταῦθα, ἐνῷ ὅτε ἔρχεται ἐκ Τουρκίας βλέπει ὅτι ἡ Ἑλλὰς είναι ἀρχὴ τῆς Εὐρώπης. Τοῦτο δὲ ἀποτελεῖ, φρονῶ, οὐσιώδη διαφοράν.
Αἱ πρὸ τῆς Ἐπαναστάσεως Πάτραι κατεῖχον τὸ ἄνω μόνον μέρος τῆς σημερινῆς πόλεως, περὶ τὰ τείχη καὶ ὐπὸ τὴν σκέπην τοῦ ὐπερκειμένου φρουρίου. Ὁτε οί Τοῦρκοι ἀπῆλθον, ἀφῆκαν έρείπια καὶ οὐδὲν ἄλλο. Ἴσως ὅμως κατὰ τοῦτο συνετέλεσαν εἰς τὴν ταχυτέραν τῆς πόλεως ἐπανόρθωσιν, ἀναλαβόντες αὐτοὶ τὸ ἔργον τῆς κατεδαφίσεως προτοῦ ἀρχίσῃ τὸ τῆς ἀνοικοδομήσεως. Τώρα αί Πάτραι ἐκτείνονται μέχρι τῆς θαλάσσης, κατέχουν δὲ τὸν χῶρον τῆς ἀρχαίας ἐλληνικῆς πόλεως. Αἱ κάτω συνοικίαι εἶναι ἀξιολογώτεραι, ἀλλ’ ὅμως ζηλεύω τὴν θέαν τῶν οἰκιῶν εἰς τὸ ἄνω μέρος ἐπὶ τοῦ λόφου, ὅςτις εἶναι καὶ οὗτος παρέκτασις τοῦ μεγαλοπρεποῦς Παναχαϊκοῦ ορους ὀρθουμένου ὐπεράνω τῶν Πατρῶν εὶς ὕψος 1927 μέτρων.
0ἱ κάτοικοι τῶν Πατρῶν ὀφείλουν ἀνδριάντα εὶς τὸν Καποδίστριαν, καθὸ τρίτον θεμελιωτὴν τῆς πόλεώς των. Εἰς ἐκεῖνον ὀφείλεται τὸ ἐξαίρετον σχέδιον τῆς νέας πόλεως. Αί ὁδοί, καλῶς χαραχθεῖσαι, είναι ἀρκοὐντως εὐρεῖαι. Μία αὐτῶν φέρει τὸ ὄνομα τοῦ Μαιζώνος, δικαίως δὲ