Ἔνθεν τις ἠχὼ χθόνιος, ὡς βροντὴ Διὸς
Βαρὺν βρόμον μεθῆκε, φρικώδη κλύειν»[1]·
καὶ τότε ἐφάνη τὸ πελώριον κῦμα, ὑψούμενον μέχρις οὐρανοῦ καὶ ἀποκρύπτον τῆς ὁράσεως τὰς σκιρωνίδας ἀκτὰς, τὸν ἰσθμὸν καὶ τοῦ Ἀσκληπιοῦ τὴν πέτρον. Καὶ οὕτω μὲν ὁ Εὐριπίδης προσδιορίζει τὸν τόπον ἔνθα ὁ Ἱππόλυτος ἀπωλέσθη, ὁ δὲ Ῥακῖνος ἀφίσταται τῆς ἀρχαίας παραδόσεως λέγων,
« A' peine nous sortions des portes de Trezène » καὶ ἔπειτα
« Il suivait tout pensif le chemin de Mycènes»[2].
Ἀλλ’ ἐπανερχόμενοι εἰς τὰ Μέθανα παρατηροῦμεν ὅτι ἡ χερσόνησος αὕτη ἐπισκοπεῖ ὅλον τὸν κόλπον καὶ τὰς παρακειμένας νήσους καὶ χώρας, καὶ τὰ ἐφιστάμενα ὄρη Γεράνειαν καὶ Πάρνηθα· ἀλλὰ καὶ τὸν κόλπον ἡ ὅρασις ὑπερτείνουσα, ἀποσκοπεῖ ἐντεῦθεν καὶ τὴν Βέλβιναν καὶ τὸ Αἰγαῖον. Καὶ ἐπειδὴ ἰσθμὸς παρὰ τοῖς ἀρχαίοις δηλοῖ ὄχι μόνον γλῶσσαν γῆς συνάπτουσαν νῆσόν τινα ἡπείρῳ, ἀλλὰ καὶ πᾶσαν ἄλλην ὑπὸ δύο τινῶν θαλασσῶν προσκλυζομένην χέρσον, δῆλον ὅτι τοῦ Παυσανίου οἱ λόγοι «Τῆς δὲ Τροιζηνίας γῆς ἐστιν ἰσθμὸς ἐπὶ πολὺ διήκων ἐς θάλασσαν[3]» πρέπει ν’ ἀποδοθῶσιν εἰς πᾶσαν τὴν χερσόνησον, καὶ ὄχι εἰς τὸν μικρὸν αὐτῆς ἰσθμὸν δι' οὗ μετὰ τῆς ἄλλης Τροιζηνίας συνέχεται· ἐξ ἐναντίας δὲ εἰς τὸν μικρὸν τοῦτον ἰσθμὸν ἀπέβλεψεν ὁ Ὀβίδιος, ἔνθα εἰσάγει τὴν ἐρωτόληπτον Φαίδραν τοιαῦτα γράφουσαν πρὸς τὸν Ἱππόλυτον·
Aequora bina suis oppugnant fluctibus Isthmon,
Et tenuis tellus audit utrumque mare.
Hic tecum Troezena colam Pitheia regna.
Jam nunc est patria charior illa mea.
Κατὰ τὴν εἰρημένην παρὰ Παυσανίᾳ ἐκδοχὴν τοῦ ἰσθμὸς
