τοῦ ἑτέρου παραλίου τῆς Τροιζηνίας, τοῦ βλέποντος εἰς τὸν Πόρον, μίαν περίπου ὥραν μακρὰν τοῦ Δαμαλᾶ, καὶ φρονεῖ ὅτι, διὰ τὴν δύναμιν τοῦ ἡλίου, ἦτο στενωτέρα τὸ πάλαι καὶ ἐλλειπεστέρα ὑδάτων παρὰ τὴν σήμερον. Ἀλλ’, ἐὰν δὲν ἀπατῶμαι, ἡ ἐπιῤῥοὴ τῆς ἡλιακῆς θερμότητος ἔπρεπε νὰ φέρῃ ἐκ διαμέτρου ἐναντίον ἀποτέλεσμα. Ἐνταῦθα εἰσχωρούσης τῆς θαλάσσης ὅπου τῆς Τροιζηνίας τὸ παράλιον ἐγκάμπτεται ἐκ μεσημβρίας πρὸς δυσμὰς μέχρι τοῦ τόπου τοῦ καλουμένου Βιδίου, ἐπὶ δύο περίπου μίλια μακρὰν τῆς Τροιζῆνος, σχηματίζεται μικρὸς κόλπος , ὅστις εἶναι πιθανῶς ὁ ἀρχαῖος λιμὴν τῆς Τροιζῆνος. Τὰ δὲ παρ' ἑκάτερον τῶν ἀντικειμένων παραλίων ὕδατα εἶναι μὲν τελματώδη καὶ γέμουσι καλαμώνων, ἀλλὰ δὲν ἀποτελοῦσι κυρίως λίμνην. Ὑπάρχει ἐξ ἐναντίας λίμνη παρὰ τὸν πρὸς δυσμὰς τῆς Τροιζηνίας αἰγιαλὸν, ὅστις μετὰ τοῦ παραλίου τῆς Ἐπιδαυρίας συγκλείει τὸν Σαρωνικὸν μυχὸν, καὶ αὕτη ἀναμφιβόλως εἶναι ἡ Φοιβαία. Καὶ πρῶτον μὲν εἶναι τῷ ὄντι λίμνη, ἔπειτα ὁ Παυσανίας προσθέτει, «Ἐπὶ θάλασσαν δὲ τὴν ψηφαίαν πορευομένοις, κότινος πέφυκεν ὀνομαζόμενος ῥάχος στρεπτός… στρεπτὸν δὲ ὀνομάζουσι τοῦτον ὅτι ἐνσχεθεισῶν ἐν αὐτῷ τῶν ἡνιῶν ἀνετράπη τοῦ Ἱππολύτου τὸ ἅρμα. Τούτου δὲ οὐ πολὺ «τῆς Σαρωνίας Ἀρτέμιδος ἀφέστηκε τὸ ἱερόν.» Ἡ Φοιβαία λοιπὸν ἢ Σαρωνικὴ λίμνη, ὀλίγον ἀπεῖχε τῆς θαλάσσης καὶ τοῦ τόπου ἔνθα κατέστρεψε τὸν βίον ὁ Ἱππόλυτος. Περὶ δὲ τῆς ψηφαίας θαλάσσης δὲν μᾶς λανθάνει ὅτι ὁ Σιέβελις, ὁ Κιάμπιος[1] καὶ ὁ Λεάκιος (Leak) ὑπολαμβάνουσιν ἡμαρτημένην τὴν γραφὴν τοῦ Παυσανίου, καὶ εἰς τὴν ψιφαίαν ἢ ψηφαίαν ἀντικαθιστῶσι φοιβαίαν. Ἀλλὰ τὴν αὐθαίρετον ταύτην ἀντικατάστασιν ἐλέγχει διαῤῥήδην τὸ ἔτι καὶ νῦν σωζόμενον ὄνομα Ψηφὶ, τεθειμένον εἰς τόπον τινὰ παρὰ τὸν Σαρωνικὸν μυχὸν, ὄχι πολὺ μακρὰν τῆς λίμνης, καὶ παραχθὲν βέβαια ἐκ τῶν ἐπὶ
- ↑ Σημ. αὐτῶν εἰς τὸ χωρίον τοῦτο, τοῦ μὲν τῆς ἐκδόσεως τοῦ δὲ τῆς Ἰταλικῆς μεταφράσεως τοῦ Παυσανίου.
