Ἐξαίρετον ἀναντιρρήτως θέσιν μεταξὺ τῶν μνημείων τοῦ λόγου τοῦ ἡμετέρου λαοῦ κατέχουν τὰ τραγούδια· ὄχι μόνον ὡς ἰσχυρῶς κινοῦντα τὴν ψυχὴν διὰ τὸ ἀπέριττον κάλλος, τὴν ἀβίαστον ἁπλότητα, τὴν πρωτοτυπίαν καὶ τὴν φραστικὴν δύναμιν καὶ ἐνάργειαν, ἀλλὰ καὶ ὡς ἀκριβέστερον παντὸς ἄλλου πνευματικοῦ δημιουργήματος τοῦ λαοῦ ἐμφαίνοντα τὸν ἰδιάζοντα χαρακτῆρα τοῦ ἔθνους. Εἰς τἄλλα εἴδη τοῦ λόγου, τὰς παροιμίας καὶ τοὺς μύθους, τὰ παραμύθια καὶ τὰ αἰνίγματα, ὦν ἡ μετάδοσις ἀπὸ λαοῦ εἰς λαὸν εἶναι εὐχερὴς καὶ συνήθης, τὰ παρεισδύσαντα πολυπληθῆ ξένα στοιχεῖα καθιστοῦν δύσκολον τὴν διάκρισιν τοῦ ὀθνείου ἀπὸ τοῦ ἰθαγενοῦς. Ἀλλ’ εἰς τὰ τραγούδια καὶ τὰς παραδόσεις ὁ ἐθνικὸς χαρακτὴρ ἀποτυπώνεται ἀκραιφνὴς καὶ ἀκίβδηλος. Αἱ μὲν παραδόσεις, συναπτόμεναι στενῶς πρὸς πατρίους τόπους καὶ πρὸς οἰκείας μορφάς, ἐμφανίζουν πλαστικῶς τὰ ἐθνικὰ ἰδεώδη, καὶ ἀποδεικνύουν ὅτι ἡ ἀρχῆθεν μυθοπλαστικὴ δύναμις τοῦ λαοῦ διατηρείται ἀμείωτος· τὰ δὲ τραγούδια ἐγκατοπτρίζουν πιστῶς καὶ τελείως τὸν βίον καὶ τὰ ἤθη, τὰ συναίσθήματα καὶ τὴν διανόησιν τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ καὶ ἐξωραΐζοντα διὰ τοῦ ποιητικοῦ διακόσμου ἀναζωπυροῦν τὰς ἀναμνήσεις τῶν ἐθνικῶν περιπετειῶν.
Ἡ δημοτικὴ ποίησις ἕνεκα τούτου εἶναι ἡ ἀσφαλεστάτη ἀφετηρία καὶ τὸ στερεώτατον θεμέλιον πάσης δημιουργίας τῆς ἑλληνικῆς τέχνης. Τὸ ἔργον τοῦ ποιητοῦ καὶ τοῦ καλλιτέχνου εἶναι τελειότερον καὶ μονιμώτερον, ὅταν τὰς ῥίζας του ἔχῃ εἰς τὸ πάτριον ἔδαφος. «Ὁ θεμελιώδης ῥυθμός, ἔλεγεν ὁ Σολωμός, ἂς στυλωθῇ εἰς τὸ κέντρον τῆς ἐθνικότητος καὶ ἂς ὑψώνεται κἀθετα, ἐνῷ τὸ νόημα ἀπὸ τὸ ὁποῖον πηγάζει ἡ ποίησις, καὶ τὸ ὁποῖον αὐτὴ ὑπηρετεῖ, ἁπλώνει βαθμηδὸν τοὺς κύκλους του.» Καθόλου δὲ ἡ δημοτικὴ ποίησις εἶναι τελεσφορώτατον ὄργανον τῆς ἐθνικῆς ἀγωγῆς, ἐκτρέφουσα καὶ συντηροῦσα τὸ ἐθνικὸν φρόνημα, πᾶς δ’ Ἕλλην πρέπει νὰ γινώσκῃ καὶ μελετᾷ τοὐλάχιστον τὰ κράτιστα καὶ κυριώτατα τῶν δημωδῶν λογοτεχνημάτων, μὴ ἀρκούμενος εἰς ὅσα τυχὸν ἐν τῷ καθ’ ἡμέραν βίῳ ἔχει ἀποκομίσῃ ἐκ τῆς προφορικῆς παραδόσεως.
Πρὸς διευκόλυνσιν τοῦ σκοποῦ τούτου ἀναγκαία εἶναι ἡ ἔκδοσις ἀπανθισμάτων ἐκλεκτῶν μνημείων τῆς δημώδους λογοτεχνίας, τὰ
