προσπάθεια νὰ γράψουν ἕνα ἔργο, τὸ ὁποῖον νὰ ἔχει ὡς μορφὴ τὴ φλογερὴ, θαυμάσια καὶ τρυφερὴ λαϊκὴ φαντασία,
Ὁ J. Μ. Synge καὶ ἡ Lady Gregory εἶναι οἱ κυριώτεροι ἀντιπρόσωποι τοῦ θεάτρου ποὺ ἀρχινᾶ ν’ ἀνθίζει στὸ Δουβλίνο.
ΗΑΝ RYNER
Τελευταῖα οἱ φίλοι τοῦ Han Ryner ἐγιόρτασαν μὲ τὴν ἔκδοση τοῦ «Πέμπτου Εὐαγγέλιου». Φιλόσοφος ὑποκειμενιστής, στὴν ἠθική, δὲν παραδέχεται δράση ἐξωτερικὴ γιατὶ δὲν ὑπάρχει, ἐξωτερικὴ βεβαιότητα, τὸ πᾶν εἶναι ἀμφιβολία καί ἡ ὑποψία δὲν εἶναι παρὰ ἡ ἱστορία τῆς τρομακτικώτερης τῶν ἀμφιβολιῶν, καμμιὰ ἐπιστημονική, καμμιὰ ἠθικὴ βεβαιότητα. Τοὐναντίον ὑπάρχει δράση ἐσωτερικὴ ἀδιάκοπη, γενναία, ἀποτελεσματικὴ καὶ ἀπὸ αὐτὴν πηγάζει ἡ εὐτυχία. Τὰ συμβάντα, αὐτὰ καθαυτὰ ἀδιάφορα, εἶναι εὐκαιρία γιὰ νὰ γνωρίζουμε τὸν ἐαυτό μας, εἶναι τὰ σφυριὰ ποὺ ἔδωσε τὸ Πεπρωμένο στὸν ἄνθρωπο γιὰ νὰ σκαλίζει τὸν ἐαυτό του.
Ὑπὸ μεταφυσικὴν ἔποψη, στὴ «γραμμικὴ» ἀλήθεια τοῦ χριστιανισμοῦ, προτιμᾶ τὴν ὑπόθεση τοῦ κύκλου, ἢ μᾶλλον τῶν αἰωνίων κύκλων, ποὺ ἤταν καὶ ὑπόθεση Πλατωνικὴ καὶ μοιάζει μὲ τὸ «μεγάλο γυρισμὸ» τοῦ Νίτσε. Πολλὲς φορὲς ἐπανέρχεται στὴ σύλληψη «τῆς μεγάλης χρονιᾶς» ἡ ὁποία περιλαμβάνει ὅλα τὰ πράγματα ὅλων τῶν καιρῶν καὶ ὁ Ψυχόδωρός του ἀφοῦ μισόειδε τὸν κύκλο σὰν ἕνα σκόρπισμα τοῦ Θεοῦ στὸν κόσμο ἀκολουθούμενο ἀπὸ μιὰ νέα συγκέντρωση τοῦ Θεοῦ, δὲν εἰμπορεῖ νὰ ἐγκαταλείψει τὴν ἰδέα μιᾶς ἀτελεύτητης καλλιτέρευσης.
ΑΠΟ ΤΑ ΝΕΑ ΒΙΒΛΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ
Ἀναδημοσιεύομε ἀπὸ τὴν «Κρητικὴ Στοὰ» τοῦ κ I. Δ. Μουρέλου τὸ ἀκόλουθο ποίημα τοῦ κ. Καβάφη.
Τὰ μεγαλεῖα νὰ φοβᾶσαι, ὦ ψυχή.
Καὶ τὲς φιλοδοξίες σου νὰ ὐπερνικήσεις
ἂν δὲν μπορεῖς, μὲ δισταγμὸ καὶ προφυλάξεις
νὰ τὲς ἀκολουθεῖς. Κι ὅσο ἐμπροστὰ προβαίνεις
τόσο ἐξεταστική, προσεκτικὴ νὰ εἶσαι.
Κι ὅταν θὰ φθάσεις στὴν ἀκμή σου, Καῖσαρ πιὰ·
ἔτσι περιωνύμου ἀνθρώπου σχῆμα ὅταν λάβεις —
τότε πρὸ πάντων πρόσεξε σὰν βγεῖς στὸν δρόμον ἔξω,
ἐξουσιαστὴς περίβλεπτος μὲ συνοδεία,
ἂν τύχει καὶ πλησιάσει ἀπὸ τὸν ὄχλο
κανένας Ἀρτεμίδωρος, ποῦ φέρνει γράμμα,
καί λέγει βιαστικὰ «Διάβασε ἀμέσως τοῦτα
«εἶναι μεγάλα πράγματα ποῦ σ’ ἐνδιαφέρουν»,
μὴ λείψεις νὰ σταθεῖς· μὴ λείψεις ν’ ἀναβάλλεις
κάθε ὁμιλίαν ἢ δουλειά· μὴ λείψεις τοὺς διαφόρους
ποῦ χαιρετοῦν καὶ προσκυνοῦν νὰ τοὺς παραμερίσεις
(τοὺς βλέπεις πιὸ ἀργά)· ἂς περιμένει ἀκόμη
κ’ ἡ Σύγκλητος αὐτή, κ’ εὐθὺς νὰ τὰ γνωρίσεις
τὰ σοβαρὰ γραφόμενα τοῦ Ἀρτεμιδώρου.
Κ. Π. ΚΑΒΑΦΗΣ
_-_64.jpg&oldid=104725){kind=link}