ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ
Α'.
Ἡ παρατήρησις δὲν ἔχει γίνει ἀκόμη -μοῦ φαίνεται- πῶς µέσα στὸ ἔργο τοῦ Καβάφη, βρίσκει κανεὶς στίχους ποῦ μοιάζουν σὰν μιὰ εἴρωνική, ἐκ τῶν προτέρων, ἀπάντησι σὲ κριτικὲς -σὲ ὅλες σχεδὸν τὶς κριτικές- ποῦ ἔχουν γίνει ἴσαμε τόρα τοῦ ποιητοῦ. Τὰ στοιχεῖα γιὰ τὴν κατάληψι τοῦ ἔργου τοῦ Καβάφη ἀναζητήσετέ τα στὸ ἔργο τοῦ µέσα. Δίδω ὡς παράδειγµα τὴν ἀρχὴν τοῦ Δημάρατου, ποίημα ποῦ τὴν ἀξία του καὶ οἱ ἐχθροὶ τοῦ Καβάφη ἀκόµη οἱ πιὸ πείσµονες ἀναγνωρίζουν καὶ τὸ καταλογίζουν
µέσα στὰ ἀριστουργήματά του.
Τὸ θέµα, ὁ Χαρακτὴρ τοῦ Δημάρατου,
ποῦ τὸν ἐπρότεινε ὁ Πορφύριος, ἐν συνομιλία,
ἔτσι τὸ ἐξέφρασεν ὁ νέος σοφιστῆς
(σκοπεύοντας, µετά, ρητορικῶς νὰ τὸ ἀναπτύξει)
Αὐτὸ τό:
- σκοπεύοντας, µετά, ρητορικῶς νὰ τὸ ἀναπτύξει,
εἶναι τὸ τέλειο δεῖγμα τῆς καβαφικῆς εἰρωνίας, εἰρωνίας ἐντελῶς δικῆς του ποῦ δὲν μοιάζει -ὅσο μοῦ ἐπιτρέπουν οἱ μελέτες µου νὰ κρίνω- μὲ τὴν εἰρωνία κανενὸς ἄλλου.
Ὁ Δημάρατος τοῦ Καβάφη, λοιπόν, εἶναι ἕνα ποίημα, ἕνα ἀριστούργημα, πάνω σ’ ἕνα ἁπλὸ canevas: γενικὲς γραµµές, σχεδιάγραμμα, ébauche, κάτι μπορῶ νὰ πῶ σὰν πρόχειρο (γιὰ τοὺς ἀδαεῖς) reportage. Καὶ σὰν νὰ ποοκαλεῖ εἰρωνικὰ ὁ ποιητής, ἄλλους, νὰ ἀναπτύξουν αὐτὸ τὸ ποίηµα μὲ τὴ ϱητορική τους, νὰ πάρουν αὐτὸ τὸ θέµα καὶ νὰ τὸ ἐκμεταλλευθοῦν, νὰ τὸ ἀπλώσουν, νὰ τὸ ἐκτείνουν στὸ τέλος ἀπλούστατα μὲ τὲς πρόσθετες γραμμὲς ποῦ θὰ τοῦ βάλουν, νὰ τοῦ ἀφαιρέσουν ἐκείνη τὴ θεία ἀναγλυφικὴ ἁπλότητά του, ἀληθινό χάρμα λογίων.
Ἀφαιρέσετε ἕνα κόμμα ἀπὸ τὸν Δημάρατο, προσθέσετε μίαν τελείαν, παύει να εἶναι ἀριστούργημα.
