μερῶν ἐξ ὧν ἐξαρτῶνται, αἱ ἰδιάζουσαι ἐν τοῖς φυτοῖς διαφοραὶ, οἵαν καταπληκτικὴν καὶ λαμπρὰν ἐν ταυτῷ εἰκόνα θὰ ἐβλέπομεν! Οἵαν ποικιλίαν θαυμασίαν μηχανισμοῦ! Ὁποῖα προφανῆ σημεῖα ὑψίστης σοφίας θὰ ἐβλέπομεν.»
Νεᾶνις Κορινθία ἀπέθανε καθ’ ἣν στιγμὴν ἐνυμφεύετο· ἡ τρόφος της συνήγαγεν ἐν κανίστρῳ, ὡς ἦν σύνηθες, ἅπαντα τὰ κατὰ τὴν ζωὴν μικρὰ προσφιλῆ αὐτῇ ἀντικείμενα· ὅπως δὲ τὸ προφυλάξῃ ἀπὸ τὰς προσβολὰς τοῦ καιροῦ ἐκάλυψεν αὐτὸ διὰ κεράμου καὶ ἐν τοιαύτῃ καταστάσει τὸ ἀπέθεσεν ἐπὶ τοῦ τάφου. Ἐν τῷ τόπῳ, ἀκριβῶς ὅπου ἀπέθεσεν αὐτὸ, εὑρίσκετο κατὰ τύχην ἡ ῥίζα φυτοῦ ἀκάνθης. Κατὰ τὸ ἔαρ ἀνέδωκε φύλλα καὶ στελέχη περικαλύψαντα τὸ
κάνιστρον. Ἡ συνάντησις τῶν ἄκρων τῆς κεράμου ἀντέστη εἰς τὴν ὕψωσιν αὐτῶν καὶ ἠνάγκασεν αὐτὰ νὰ κάμψωσι σχηματίσαντα τὰς πρώτας κάλχας.[1] Ὁ γλύπτης Καλλίμαχος, ὃν οἱ Ἀθηναῖοι ὀνόμαζον Κατάτεχνον, ἐπὶ τοῖς προτερήμασι καὶ τῇ ἐπιδεξιότητί του περὶ τὸ ἐργάζεσθαι τὸ μάρμαρον, διερχόμενος παρὰ τὸν τάφον, εἶδε τὸ κάνιστρον καὶ παρετήρησε πῶς χαριέντως τὰ ἀρτιγέννητα φύλλα περιέστεφον αὐτό. Ἡ ἰδέα τῷ ἤρεσε· καὶ ἐφήρμοσε κατόπιν αὐτὴν ἐπὶ τῶν κιονοκράνων ὅσα κατασκεύαζε διὰ τὴν Κόρινθον, εἰσαγαγὼν κατὰ τὸ πρωτότυπον αὐτὸ τὰς διαστάσεις καὶ τοὺς κανόνας τοῦ Κορινθιακοῦ ῥυθμοῦ.
ΒΙΤΡΟΥΒΙΟΣ.
Ὁ θαυμασμὸς, ὁ καταλαμβάνων τοὺς περιηγητὰς ἐπὶ τῇ θέᾳ τῆς Ἑλλάδος προέρχεται βεβαίως ἐκ τῶν ἀναμνήσεων τῶν συναπτομένων μεθ’ ἑκάστου ποταμοῦ, μετὰ τοῦ ἐλαχίστου ῥυακίου καὶ τοῦ ἀσθενεστέρου τῶν θαλασσῶν αὐτῆς σκοπέλου. Ὁμοία θέσις πρὸς τὰς ὡραίας τῆς Ἑλλάδος σκηνογραφίας ἐν Προβηγγίᾳ καὶ Ἱσπανίᾳ καί ὑπερέχουσα ἴσως αὐτῶν κατὰ τὴν χάριτα καὶ τὴν ἐλευθερίαν τῶν γραμμῶν, δὲν εἶναι γνωστὴ, ἢ δι’ ἐλαχίστου ἀριθμοῦ θαυμαστῶν, καὶ τὸ ἀναρίθμητον πλῆθος διέρχεται πρὸ αὐτῆς ἀδιάφορον μόλις ἀξιοῦν νά ῥίψῃ ἓν βλέμμα ἐπ’ αὐτῆς· καὶ τοῦτο διότι δὲν φέρει τὸ ἔνδοξον τοῦ Μαραθῶνος τῶν Λεύκτρων καί τῶν Πλαταιῶν ὄνομα, και διότι δὲν ἀκούει παρ’ αὐτῇ τὸν βόμβον τῶν διαῥῥευσάντων αἰώνων. Καὶ ἐν τούτοις ἀνεξαρτήτως τῆς λαμπρότητος, ἣν περιβάλλει εἰς αὐτὰς ἡ δόξα τῶν προγόνων δὲν εἶναι δ' αὐτὸ οὐχ’ ἧττον ἀξιοθέατοι. Ὅ,τι ἐκθαμβοῖ τὸν τεχνίτην ἐν τοῖς σκηνογραφήμασι τῶν κόλπων τῆς Ἀττικῆς καὶ τῆς Ἀργολίδος δὲν εἶναι μόνον τὸ κυανοῦν τῆς θαλάσσης καὶ τὸ ἄπαυστον τῶν κυμάτων μειδίαμα (le sourire infini des flots), τὸ καθαρὸν τοῦ οὐρανοῦ, ἡ φεύγουσα τῶν ἀκτῶν θέα καὶ ἡ τραχεῖα τῶν ἀκρωτηρίων ἐξοχὴ, ἀλλὰ καὶ τὸ τόσῳ καθαρὸν καὶ στιλπνὸν τῶν ἐν στρώμασι τιτάνου καί μαρμάρου ὀρέων· ἤθελεν εἴπει τις, βλέπων τὰς ἀρχιτεκτονικὰς σωρείας καὶ τοὺς ἀπείρους ναοὺς, οἵτινες στέφουσιν αὐτὰ, ὅτι συγκεφαλαιοῦσιν ἐν αὐτοῖς τὸν τύπον αὐτῆς.
Τὸ χλοανθὲς, τὸ διαυγὲς τῶν ῥυακίων ὕδωρ, ἰδοὺ ὅ,τι μάλιστα ἐλλείπει ἐκ τῶν παραλίων τῆς Ἑλλάδος. Τὰ γειτνιάζοντα τῇ θαλάσσῃ ὄρη εἶναι ὅλα γεγυμνωμένα ἀπὸ τὰ μεγάλα δένδρα των· δὲν μένουσι πλέον ἐπ’ αὐτῶν ἢ δενδρύλλια, κύτισοι, σχῖνοι, κόμαροι καί ῥοδοδάφναι· καὶ αὐτὸς ἔτι ὁ τάπης τῶν εὐόσμων φυτῶν, ὁ περιβάλλων τὰς κλιτύας, καὶ ὃν νέμονται οἱ ὀδόντες τῶν αἰγῶν εἶναι πολλαχοῦ περιωρισμένος εἰς μικρὰ τεμάχια· αἱ χειμαρώδες βροχαὶ παρασύρουσι καὶ αὐτὴν τὴν φυτικὴν γῆν· ὁ βράχος δείκνυται γυμνός· μακρόθεν δὲν βλέπει τις ἢ ὑποφαίους κρημνοὺς, πεποικιλμένους ἐδῶ καὶ ἐκεῖ ὑπὸ ξηρῶν βάτων. Ἤδη ἀπὸ τῶν χρόνων τοῦ Στράβωνος ἅπαντα σχεδὸν τὰ παραθαλάσσια ὄρη ἀπώλεσαν τὰ δάση των· «ἐπὶ τῶν ἡμερῶν μας λέγει συγγραφεύς τις, ἡ Ἑλλὰς δὲν εἶναι ἢ σκελετὸς τῆς παλαιᾶς» Εἰρωνικῶς πως τὰ δένδρων περιεκτικὰ ὀνόματα εἶναι πολυάριθμα καθ’ ἅπασαν τὴν Ἑλλάδα καὶ τὴν ἑλληνικὴν Τουρκίαν. Καρυαὶ σημαίνει «πόλις καρυῶν·» Βαλανίδια, ἡ τῶν βαλανοφόρων δρυῶν· Κυπαρίσι ἡ τῶν κυπαρίσσων· Πλατάνι ἢ Πλατανίκι ἡ τῶν πλατάνων κτλ. Παντοῦ εὑρίσκονται τοποθεσίαι, ὧν τὸ ἀγροτικὸν ὄνομα δὲν ἀληθεύει δυστυχῶς πλέον. Μόνη ἐξαίρεσις εἶναι τὰ μεσογειότερα ὄρη καὶ τὰ παρὰ τὴν ἀκτὴν τοῦ Ἰονίου πελάγους, ἅτινα διετήρησαν τὰ δάση των· Ἡ Οἴτη, ὄρη τινα τῆς Αἰτωλίας, τὰ ὑψηλότερα τῆς Ἀκαρνανίας, καὶ ἐν τῇ Πελοποννήσῳ ἡ Ἀρκαδίᾳ, ἡ Ἧλις, ἡ Τριφυλία καὶ αἱ κλιτύες τοῦ Ταϋγέτου διετήρησαν τὰ μεγάλα των δάση. Πρὸς δὲ εἰς τὰς δασώδεις ταύτας χώρας, ἃς μόνον ποιμένες
- ↑ Καλλωπισμὸς σπιροειδὴς εἰς τὸ Ἰωνικὸν, Κορινθιακὸν καὶ σύνθετον κιονόκρανον
