Σελίδα:Αθηναΐς Α αρ. 11.djvu/6

Αυτή η σελίδα δεν έχει ελεγχθεί ακόμη για πιθανά λάθη.
86
ΑΘΗΝΑΪΣ

—«Ὤ! ἐννοῶ νῦν — ἀνέκραξε τότε ὡς ἀπὸ ὀνείρων συνερχομένη—ἐννοῶ ὁποίαν κακόηχον παρατονίαν ἀποτελεῖ εἰς τὴν εὐαίσθητον καὶ λεπτὴν ἀκοήν σου ἡ φωνὴ ἐκείνη τοῦ ἀνθρώπου, ἥτις διαταράττει καθ’ ἑκάστην ἑσπέραν τὰς ἡσύχους τῆς μονώσεώς σου στιγμάς!

Ἀλλὰ δὲν μοὶ ἀπεκρίθη διότι ἐφαίνετο βυθισμένη εἰς σκέψεις θλιβεράς. Αἴφνης σοβαρὰ αὐστηρότης ἀντικατέστησε τὸ μειδίαμα τῆς καλοκἀγαθίας, ὅπερ ἐπλανᾶτο εἰς τὰ χείλη της.

—«Τλῆμον Πατρίς! ἀνέκραξε, μετά τινα σιωπὴν, ἦν ποτε χρόνος ὅτε ὑπὲρ σοῦ καὶ μόνης ἔπαλλεν ἡ καρδία τοῦ νεανίσκου, ὅστις ἐπὶ τοῦ πεδίου τῆς μάχης ἀποθνήσκων, ὑπερηφάνως πρὸς τὴν τροπαιοῦχον σημαίαν σου ἠτένιζε καὶ ἡ Ἑλληνὶς ἀπὸ γενετῆς εἰς τὴν σὴν καθιεροῦτο λατρείαν! Νῦν δὲ ὅτε δεινοὶ ἐπίκεινται κίνδυνοι, ἐνταῦθα ἔνθα πᾶν ὅ,τι τὸ βλέμμα ἀπαντᾷ ἀναμιμνήσκει προγονικῆς εὐκλείας τὸ μεγαλεῖον. Ἐνταῦθα, τὰ πλήθη τῶν Ἑλλήνων ἀθρόα συνερχόμενα ἐμπνέονται ὑπὸ τῶν εὐτελῶν δημιουργημάτων τοῦ ῥεμβασμοῦ καὶ τῆς ἀπογοητεύσεως!

Ἀλλ’ οἱ λόγοι της οὗτοι διεκόπηοαν αἴφνης ὑπὸ τοῦ κρότου τῶν βημάτων, διαβατῶν διερχομένων ὄπισθεν ἡμῶν· ἐστράφην ἀνησύχως πρὸς τὴν Νύμφην, ἀλλ’ εἶχε γίνει ἄφαντος. Οἱ ἐλαφροὶ κύκλοι, οἵτινες ἀλληλοδιαδόχως σχηματιζόμενοι καὶ διαλυόμενοι ἐῤῥυτίδουν ἐλαφρῶς κατὰ τὴν στιγμὴν ἐκείνην τὴν ἐπιφάνειαν τοῦ ὕδατος, μοὶ ἔδειξαν μόνοι τὰ ἴχνη της· ἐνῷ δὲ ἔκυπτον ἵνα παρατηρήσω πλησιέστερον, μοὶ ἐφάνη ὅτι διέκρινα μεταξὺ τοῦ λευκοῦ ἀφροῦ τὸν κυματίζοντα αὐτῆς πέπλον· ἀλλ’ ἐν ἀκαρεῖ τὰ πάντα ἐξηλείφθησαν καὶ τὰ ὕδατα ἠρέμα κατακυλιόμενα ἐπανέλαβον τὸν μονότονον αὐτῶν φλοῖσβον.

Συγκεχυμέναι ἰδέαι, αἰσθήματα ἀόριστα μὲ κατέλαβον τότε..... ἐστέναξα μελαγχολικῶς θεωροῦσα καὶ πάλιν τὸ διαυγὲς ὕδωρ ὑπὸ τὸ ὁποῖον ἔγινεν ἄφαντος ἡ ὡραία ὀπτασία μου καὶ ἐξηκολούθησα τὸν περίπατόν μου σύννους καὶ ἐκπεπληγμένη ἀναπολοῦσα τοὺς λόγους τῆς Ναϊάδος οἵτινες τοσοῦτον ἀποτόμως εἶχον διακοπῆ.

Α. Γ. Π.


ΒΡΑΧΕΑ ΤΙΝΑ
ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΜΕΣΩΝ ΤΟΥ ΦΩΤΙΣΜΟΥ
ΥΠΟ
Α. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ
(καθηγ. τῆς φυσικῆς καὶ χημείας τῶν ἐν Ἀθήναις Γυμνασίων).

(Συνέχεια, ἴδε ἀριθ. 10).
ΦΩΤΙΣΜΟΣ ΔΙΑ ΤΟΥ ΦΩΤΑΕΡΙΟΥ.

Ἱστορία αὐτοῦ. — Κατὰ τὸ ἔτος 1820 διεδόθη καὶ σχεδὸν ἐγενικεύθη καθ’ ἅπασαν τὴν Γαλλίαν νέον σύστημα φωτισμοῦ, ὅπερ ἔμελλε μετ’ οὐ πολὺ νὰ ἐπιφέρῃ πλήρη μεταβολὴν εἰς τὰς παλαιὰς ἕξεις τῶν πολιτῶν καὶ νὰ πραγματοποιήσῃ ἀξιόλογον οἰκονομίαν ὡς πρὸς τὴν χρῆσιν τῶν φωτιστικῶν ὑλῶν, διαχέον πρὸς γενικὴν εὐημερίαν εὔωνον, καθαρὸν, ἄφθονον καὶ λαμπρὸν φῶς. Ἱστορικαί τίνες λεπτομέρειαι περὶ τῆς ἀρχῆς καὶ προόδου τοῦ διὰ τοῦ φωταερίου φωτισμοῦ δὲν θέλουσιν εἶσθαι ἐνταῦθα περιτταί. Ἂν καὶ αἱ ἀρχαὶ τοῦ διὰ τοῦ φωταερίου φωτισμοῦ ἐν Γαλλίᾳ χρονολογοῦνται ἀπὸ τοῦ 1820, πολλαὶ ὅμως ἀπόπειραι εἶχον γείνει πρὸς τὸν σκοπὸν τοῦτον καὶ πρὸ τῆς ἐποχῆς ταύτης. Θέλομεν δὲ ἀναφέρει ἐν τοῖς ἑξῆς τὰς προκαταρκτικὰς ταύτας ἀπόπειρας.

Ὁ Φίλιππος Λεβὼν ἐπινοεῖ τὸν διὰ τοῦ φωταερίου φωτισμόν. — Ἦτο γνωστὸν ἀπὸ τοῦ τέλους τοῦ ΙΗ΄. αἰῶνος ὅτι οἱ γαιάνθρακες ὑποβληθέντες εἰς τὴν ἐνέργειαν τῆς θερμότητος κεκλεισμένοι ἐντὸς ἀγγείου, ἐξάγουσιν ἀέριον ἐπιδεκτικὸν ἀναφλέξεως. Ἀλλὰ μέχρι τέλους τοῦ ΙΗ΄ αἰῶνος οὐδεμίαν ἐξήγαγον ὠφέλειαν ἐκ τῶν παρατηρήσεων τούτων. Κατὰ δὲ τὸ ἔτος 1786 γάλλος τις μηχανικὸς ὁ Φίλιππος Λεβὼν, γεννηθεὶς ἐν ἔτει 1765 εἰς τὴν Βραχέτην (τοῦ ἄνω Ματρώνα) ἐσκέφθη νὰ καταστήσῃ χρήσιμα πρὸς φωτισμὸν τὰ ἀέρια τὰ παραγόμενα ἐκ τῆς ἀποστάξεως τῶν ξύλων, ἅτινα ἔχουσι τὴν ἰδιότητα τῆς ἀναφλέξεως ἀναπτόμενα καὶ τῆς φωτιστικῆς δυνάμεως.

Ὁ Φίλιππος Λεβὼν πλησίον τοῦ πατρός του ἐν τῇ ἐξοχῇ, ὤν ἤδη γεφυροδοποιὸς ἔκαμε τὴν ἀξιόλογον ταύτην ἀνακάλυψιν. Προσέχων τὸν νοῦν ὁ Φίλιππος εἰς τὸν καπνὸν, ὅστις ἐξήρχετο ἀπό τινος φιάλης ἐν ᾗ ἐνέβαλε πριονίσματα ξύλου καὶ ἔθεσεν αὐτὴν ἐπὶ πυραύνου (μαγκαλίου), εἶδεν ὅτι ὁ καπνὸς, ὅστις ἐξήρχετο ἤναπτεν ἅμα συνεκοινώνει μετὰ τοῦ πυρός. Ἔκτοτε ἡ ἀρχὴ τοῦ φωτισμοῦ διὰ τοῦ φωταερίου εἶχεν ἀνακαλυφθῇ. Οἱ κάτοικοι τοῦ χωρίου ἔνθα, ὁ Φίλιππος τὸ πρῶτον εἶδε τὸ φῶς τοῦ ἡλίου, ὑπελάμβανον αὐτὸν φρενοβλαβῆ, διότι τοῖς ἔλεγεν, «ἐπιστρέφω εἰς Παρισίους καὶ ἐκεῖθεν θὰ σᾶς θερμάνω καὶ θὰ σᾶς φωτίσω δι’ ἀερίου, τὸ ὁποῖον θὰ διευθύνω πρὸς ὑμᾶς διὰ σωλήνων.»

Ἐν ἔτει 1789 ὁ Φίλιππος Λεβὼν ἔλαβε πτυχίον ἀνακαλύψεως σκεύους καλουμένου θερμολύχνουθερμάστρας, θερμαινούσης καὶ φωτιζούσης οἰκονομικῶς, ταύτην ἤθελε νὰ παραδεχθῶσιν ὡς σκεῦος οἰκιακόν. Πρὸς παραγωγὴν τοῦ ἀερίου ἔθετεν ἐντὸς μεγάλου μεταλλίνου κιβωτίου στελέχη ξύλων τὰ ὁποία ὑπέβαλλεν εἰς ὑψηλὴν θερμοκρασίαν. Τὰ ξύλα ἀποσυνθετόμενα παρήγαγον ἀέρια εὐφλόγιστα, οὐσίας ἐμπυρευματικὰς, ὄξος καὶ ὕδωρ. Ἡ θερμότης τοῦ κλιβάνου ἐχρησίμευε πρὸς ἀποσύνθεσιν τῶν ξύλων, τὸ δὲ ἐκ τῆς ἀποσυνθέ-