λον καταβαίνει, τὸ στέλεχος τοῦτο, ὅπερ καταβαίνει μετ’ αὐτοῦ, ἀφίνει εἰς τὴν διάβασιν τοῦ ἐλαίου διάστημα, ἀποβαῖνον βαθμηδὸν μεγαλείτερον καὶ ἐπιτρέπει τὴν ἄφιξιν τῆς ἐπὶ μᾶλλον αὐξανούσης ποσότητος τοῦ ἐλαίου. Οὕτως ἡ προβαίνουσα κατάβασις τοῦ ἐμβόλου τούτου ἐντὸς τοῦ σωλῆνος τῆς ἀνυψώσεως, τοῦ ὁποίου κατ’ ἀρχὰς κατεῖχε σχεδὸν ὅλην τὴν χωρητικότητα, ἔχει ὡς ἀποτέλεσμα τὸ ν’ ἀντισταθμίζῃ τὴν ἐξασθένησιν, τὴν ὁποίαν ὑφίσταται ἡ δύναμις τοῦ κινοῦντος ἐλατηρίου, καθ’ ὅσον καταβαίνει· διότι ἡ κατάβασις τοῦ στελέχους αὐξάνει τὸν ὄγκον τοῦ ἀγωγοῦ, τοῦ μεταδίδοντος τὸ ἔλαιον. Τὸ μετάλλινον τοῦτο στέλεχος φέρει λοιπὸν δικαίως τὸ ὄνομα ῥυθμιστὴρ ἢ ἐπανορθωτής.
(Ἀκολουθεῖ).
- Φίλη Ἑλένη.
Ζητεῖς ἐπιμόνως νὰ σοὶ ἀνακοινώσω τὰς ἐντυπώσεις, ἃς ἡ ἐπιστολή σου μοὶ διήγειρε καὶ μὲ ἐλέγχεις ὅτι οὐδαμῶς συμμερίζομαι τὰς περὶ γυναικὸς ἰδέας σου· ἀληθῶς βλέπω ὅτι ἀφ’ ὅτου κατὰ τὴν ἔκφρασιν τοῦ ποιητοῦ—«πολλῶν ἀνθρώπων ἄστεα εἶδες καὶ νόον ἔγνως»—βλέπω, φίλη μου, ὅτι αἱ νεώτεραι περὶ τῆς ἐλευθερίας τῆς γυναικὸς θεωρίαι ἤρχισαν νὰ ἐξασκῶσι σπουδαίαν ἐπιῤῥοὴν ἐπὶ τῶν σκέψεών σου. Γνωρίζεις δὲ καλῶς ὅτι τὸ κατ’ ἰδέαν τῆς Bas bleue, ὅπερ διὰ τοσούτων ζωηρῶν χρωμάτων προσπαθεῖς νὰ μοὶ παραστήσης, δὲν φαίνεται καὶ εἰς ἐμὲ τὸ ὕψιστον τῆς γυναικείας ἀρετῇς σημεῖον μάλιστα διὰ τὰς ἑλληνίδας· ἀλλ’ ἐπειδὴ θέλεις νὰ σοὶ εἴπω καὶ τὴν ἐμὴν γνώμην, ἄκουσον τί φρονῶ.
Ἀγαπῶ τὰ καλλιλογικὰς σπουδὰς, τὰς εὐγενεῖς πτερυγίσεις τῆς φαντασίας πρὸς τὴν πηγὴν τῆς ἁρμονίας καὶ τοῦ κάλλους· σεβασμὸς δὲ καὶ συγκίνησις μὲ καταλαμβάνει ὁσάκις ἀτενίζω πρὸς τὴν ἄπειρον πληθὺν, πρὸς τὴν ποικιλίαν τῶν ὀργανικῶν σχημάτων, ἅτινα μιστηριώδης τις καὶ ἀόρατος σύνδεσμος ἀναποσπάστως πρὸς ἄλληλα συνεχῶν, ἀποτελεῖ τὴν κλίμακα τῶν ὄντων ἐν ᾗ ἡ ζωὴ ἐκδηλοῦται ἐν ἅπαντι τῷ μεγαλείῳ καὶ τῇ ἀκατασχέτῳ αὐτῆς δυνάμει. Ἡ σπουδὴ τῆς φυσικῆς ἱστορίας καὶ ἐν γένει τῶν φυσικῶν ἐπιστημῶν, ἀφαιροῦσα ἀπὸ τῆς ψυχῆς τὸν ἐπισκιάζοντα αὐτὴν πέπλον, τῇ διανοίγει τὸ μέγα βιβλίον τῆς φύσεως, οὗτινος ἑκάστη λέξις, ἕκαστον στοιχεῖον εἶναι θαῦμα ἀποκαλύπτον τὴν σοφίαν τοῦ Παντοδυνάμου Πνεύματος ἀφ’ οὗ ἀποῤῥέουν οἱ νόμοι οἱ διέποντες τὴν ἄψυχον καὶ ἄμορφον ὕλην! Ὤ ναί! αἱ τοιαῦται σπουδαὶ ἀνυψοῦσι τὸν νοῦν ὑπεράνω τῶν γηΐνων μικρολογιῶν καὶ τῶν προλήψεων ἡ δὲ φύσει εὐαίσθητος καρδία τῆς γυναικὸς δι’ αὐτῶν ἐξαγνιζομένη ἀποβάλλει τὰς ποταπὰς καὶ χυδαίας τῆς φιλαρεσκείας ἐπιθυμίας καὶ ἐν τῇ ἁγνότητι αὐτῆς αἰσθάνεται ὅτι ὁ οὐράνιος ἡμῶν πατὴρ θέσας τὸν ἄνθρωπον ἐπὶ τῆς γῆς ἔπλασεν αὐτὸν ἄγγελον δυνάμενον ἀπὸ τῆς ὕλης νὰ φέρῃ τὴν πτῆσίν του πρὸς τὰς χώρας τοῦ φωτὸς καὶ τῶν πνευμάτων! Πῶς σοι εἶναι λοιπὸν δυνατὸν νὰ ὑποθέσῃς ὅτι εἶμαι τυφλὴ, ὅτι εἶμαι ἀναίσθητος καὶ δὲν φλέγομαι ὑπὸ τοῦ πρὸς τὴν σπουδὴν ἔρωτος; Πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ ὑποθέσῃς ὅτι δύναμαι νὰ συμμερισθῶ τὰς ἰδέας τῆς ὀπισθοδρομικῆς τῆς ἐθελοκάκου ἐκείνης Σχολῆς, ἥτις θεωρεῖ τὴν γυναῖκα διανοητικῶς κατωτέραν τοῦ ἀνδρός; Ὄχι βεβαίως, φίλη μου, οὐδέποτε… ἀκαταμάχητος τις συναίσθησις ἐνδόμυχός τις φωνὴ διεγειρομένη ἐν ἐμοὶ, μοὶ λέγει ὅτι ἡ γνῶσις τῆς ἀληθείας εἶναι ἐπίσης προσφιλὴς, ἐπίσης προσιτὴ εἰς τὴν ψυχὴν τῆς γυναικὸς, ὅπως καὶ εἰς τὴν ψυχὴν τοῦ ἀνδρός. Ἀλλὰ μήπως ἐπειδὴ αὕτη οὐδαμῶς μειονεκτεῖ τοῦ ἀνδρὸς, μήπως ἕπεται ἐκ τούτου ὅτι ἔχει καὶ τὰ αὐτὰ μὲ τὸν ἄνδρα καθήκοντα; Εἰπέ μοι, τί θέλει γίνει, ἂν ἡ γυνὴ, τὰς κλίσεις αὐτῆς φιλαύτως ἀκολουθοῦσα ἀδιαφορήσῃ πρὸς τὸν οἶκον καὶ ἀφιερωθῇ εἰς τὴν ἐπιστήμην ἢ εἰς τὴν τέχνην; Τί θέλει γίνει τότε ἡ κοινωνία ἄνευ τῆς διαπαιδαγωγούσης αὐτὴν καρδίας; Τί θέλει γίνει ἡ Πατρὶς στερουμένη ἐκείνης ἥτις μόνη δύναται νὰ διαπλάττῃ ἔμψυχα καλλιτεχνήματα, εἰκόνας ζώσας, κοινωφελῶν καὶ ἐναρέτων πολιτῶν;
Μήπως ἡ ἐπὶ τοῦ κόσμου φιλοστόργως ἐπαγρυπνοῦσα Πρόνοια δὲν ἐπροίκισεν αὐτὴν, ὑπὲρ πᾶν ἄλλο, διὰ τοῦ αἰσθήματος τῆς αὐταπαρνήσεως καὶ τῆς ἀφοσιώσεως; διατί λοιπὸν χάριν τῆς εὐγενοῦς ταύτης ἐντολῆς νὰ μὴ ἐπιβαλῇ σιγὴν εἰς πάντα πόθον δυνάμενον νὰ διασπάσῃ τὰ αἰσθήματά της καὶ ἐλαττοῦντα τὸν πρὸς τὸ καθῆκον αὐτῆς ζῆλον; Τότε καὶ ἡ ἐλαχίστη οἰκιακὴ ἐνασχόλησις καὶ ἡ ἐλαχίστη φροντὶς ἡ ἀφορῶσα τὸ μικρὸν αὐτῆς βασίλειον, ἀντὶ νὰ φαίνηται αὐτῇ σμικρὰ καὶ εὐτελὴς συγκρινομένη πρὸς τὰς ἀσχολίας τοῦ ἐπιστημονικοῦ βίου, ἀπεναντίας θὰ φαίνηται αὐτῇ μεγάλη καὶ ὑψηλὴ.
Καὶ ταῦτα λέγουσα, μὴ νομίσῃς ὅτι ἐννοῶ ὅτι εὐπαίδευτος γυνὴ δὲν εἶναι καλὴ οἰκοδέσποινα, ἀπεναντίας δύναται νὰ ἦναι ὁ τύπος τῆς οἰκοδεσποίνης ἐὰν, συναισθανομένη τὸ μέγεθος τῆς ἐντολῆς τις, τρέψη ὅλας αὐτῆς τὰς γνώσεις, ὅλην αὐτῆς τὴν καλαισθησίαν πρὸς ἐπέκτασιν τῆς μιᾶς καὶ μόνης αὐτῆς ἐπιστήμης, καὶ ἐργάτις μετριόφρων καὶ ἀκάματος ἀφοσιωθῇ, ὅπως συντελέσῃ, τὸ κατ’ αὐτὴν, εἰς τὴν εὐδαιμονίαν τῆς φίλης Πατρίδός της διαπλάττουσα τὸν οἶκον, τὸ ἀπαραίτητον στοιχεῖον, τὴν μόνην βάσιν, πάσης ἀληθῶς πεπολιτισμένης κοινωνίας!
Διατί λοιπὸν ξενοζήλως θέλεις νὰ δαπανώμεθα εἰς τὰς περὶ ἐλευθερίας τῆς γυναικὸς θεωρίας,
