Πτωχοπροδρομικά
| Πτωχοπροδρομικά Συγγραφέας: |
Ἀπὸ μικρόθεν μ' ἔλεγεν ὁ γέρων ὁ πατήρ μου·
«Παιδίν μου, μάθε γράμματα, καὶ ὡσὰν ἐσέναν ἔχει.
Βλέπεις τὸν δεῖνα, τέκνον μου, πεζὸς περιεπάτει,
καὶ τώρα διπλοεντέληυος καὶ παχυμουλαράτος.
Αὐτός, ὅταν ἐμάνθανε, ὑπόδησιν οὐκ εἶχεν,
καὶ τώρα βλέπεις τον φορεῖ τὰ μακρυμύτικά του.
Αὐτός, ὅταν ἐμάνθανε, ποτέ του οὐκ ἐκτενίσβη,
καὶ τώρα καλοκτένιστος καὶ καμαροτριχάρης.
Αὐτός, ὅταν ἐμάνθανε, λουτρόθυραν οὐκ εἶδε,
καὶ τώρα λουτρακίζεται τρίτον τὴν ἑβδομάδα.
Αὐτός, ὁ κόλπος του ἔγεμε φθεῖρας άμυγδαλάτας,
καὶ τώρα τὰ ὑπέρπυρα γέμει τὰ μανοηλάτα.
Καὶ πείσθητι γεροντικοῖς καὶ πατρικοῖς μου λόγοις,
καὶ μάθε τὰ γραμματικά, καὶ ὡσὰν ἐσέναν ἔχει.»
Καὶ ἔμαθον τὰ γράμματα μετὰ πολλοῦ τοῦ κόπου.
Ἀφ᾽ οὗ δὲ τάχα γέγονα γραμματικὸς τεχνίτης,
ἐπιθυμῶ καὶ τὸ ψωμὶν καὶ τοῦ ψωμιοῦ τὴν μάνναν·
ὑβρίζω τὰ γραμματικά, λέγω μετὰ δακρύων·
«Ἀνάθεμαν τὰ γράμματα, Χριστέ, καὶ ὁποὺ τὰ θέλει,
ἀνάθεμαν καὶ τὸν καιρὸν καὶ ἐκείνην τὴν ἡμέραν,
καθ᾽ ἥν μὲ παρεδώκασιν εἰς τὸ διδασκαλεῖον,
πρὸς τὸ νὰ μάθω γράμματα, τάχα νὰ ζῶ ἀπ᾽ ἐκεῖνα!»
Ἐδάρε τότε ἄν μ᾽ ἔποικαν τεχνίτην χρυσοράπτην,
ἀπ᾽ αὐτοὺς ὁποὺ κάμνουσι τὰ κλαπτωτὰ καὶ ζῶσι,
καὶ ἔμαθα τέχνην κλαπωτὴν τὴν περιφρονημένην,
οὐ μὴ ἤνοιγα τὸ ἀρμάριν μου καὶ ηὕρισκα ὅτι γέμει
ψωμίν, κρασίν πληθυντικὸν καὶ θυννομαγειρίαν,
καὶ παλαμιδοκόμματα καὶ τσίρους καὶ σκουμπρία·
παρ᾽ οὗ ὅτι τώρα ἀνοίγω το, βλέπω τοὺς πάτους ὅλους,
καὶ βλέπω χαρτοσάκουλα γεμάτα μὲ χαρτία.
Ἀνοίγω τὴν ἀρκλίτσαν μου, νὰ εὕρω ψωμὶν κομμάτιν,
καὶ εὑρίσκω χαρτοσάκουλον ἄλλο μικροτερίτσιν.
Ἁπλώνω εἰς τὸ περσίκιν μου, γυρεύω τὸ πουγγίν μου,
διὰ στάμενον τὸ ψηλαφῶ, καὶ αὐτὸ γέμει χαρτία.
Ἀφ᾽ οὗ δὲ τὰς γωνίας μου τὰς ὅλας ψηλαφήσω,
τότε κατηφὴς καὶ ἀπομεριμνημένος,
λιποθυμῶ καὶ ὀλιγωρῶ ἐκ τῆς πολλῆς μου πείνας·
καὶ ἀπὸ τὴν πείναν τὴν πολλὴν καὶ τὴν στενοχωρίαν
γραμμάτων καὶ γραμματικῶν τὰ κλαπωτὰ προκρίνω.
Ἀφῆτε με, ἐξαφῆτε με, τώρα ἡ ψυχή μου ἐρράγη·
εἶπα την, καὶ ἀπεστράφη με καὶ ὀργῆς ἰχάδιν ἔχει·
τί ἔνι τὸ φονικοϊχάδιν σου, φονεύτρα, νὰ μὲ πλήξης;
«Εἶπες το κι ἐξαναεῖπες το, κἂν θέλης πάλιν εἰπέ το·
ἂν οὐκ ἐλεῆς τὸ στόμαν σου, λάλει καὶ πάλιν λάλει·
δωρεὰν ὀχλεῖσαι, νεώτερε, μετ᾽ ἄλλον ὅρκους ἔχω.»
«Καὶ οἱ ὅρκοι παραβαίνονται καὶ οἱ λόγοι μεταστρέφουν,
καὶ ἀγάπαι μετατίθενται πρὸς τούτους ἐξ ἐκείνων·
τεὼς δὲ τοὺς ὅρκους τοῦ ἔρωτος μηδὲ προβάλλεσαί τους,
ἐρώτησε καὶ νὰ σὲ εἰποῦν οὐκ ἔχουν οἱ ὅρκοι κρίμαν.»