| Πανδώρα, Τέυχος 3 Συγγραφέας: Ὁ Συμβολαιογράφος |
Ἴδε ὁ ἄνθρωπος→ |
 |
 |
 |
 |
|
Ἐν ᾧ δὲ ἤλπιζεν ὁ Ῥοδίνης, ὅτι ἡ ἀνάκρισίς του ἤθελε φωτίσει καὶ αὐτὸν καὶ τοὺς δικαστὰς, καὶ ἤθελε τῷ ἀνοίξει ἀμέσως τὰς πύλας τῆς φυλακῆς, ἐῤῥίφθη εἰς αὐτὴν ἐκ νέου, μὲ τὴν τρομερὰν πεποίθησιν ὅτι ἐθεωρεῖτο ὡς ὕποπτος δολοφονίας κατὰ τοῦ κόμητος.
Ἔκτοτε δ’ ἐδόθησαν διαταγαὶ νὰ φυλάττηται αὐστηρότερον, καὶ εἰς οὐδένα ἐπετρέπετο νὰ τὸν ἐπισκεφθῇ. Ἡ προσαγωγὴ τῶν ἀποδείξεων, ἡ ἐξέτασις τῶν μαρτύρων, ὧν τινες, ὡς ἡ μήτηρ τοῦ Ῥοδίνου, ἦσαν εἰς Κέρκυραν, ἀπῄτησαν ὑπὲρ τὸν μῆνα. Τέλος δ’ ἔφθασεν ἡ δικάσιμος ἡμέρα, καὶ πλῆθος ἄμετρον, οἶον εἰς οὐδένα ποτὲ ἄλλον δικαστικὸν ἀγῶνα, ἐπλήρου τὸ δικαστήριον. Οἱ ἀκροαταὶ εἶχον συῤῥεύσει οὐ μόνον πανταχόθεν τῆς Κεφαλληνίας, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὰς παρακειμένας νήσους καὶ ἀπὸ αὐτὴν τὴν Κέρκυραν, διότι ἡ ἀποτρόπαιος δολοφονία ἀνδρὸς σεβασμίου, ὁποῖος ὁ Κόμης Ναννέτος, ἀγαθοεργοῦ, καὶ γενικῶς ἀγαπωμένου διὰ τὸ ἦθός του, ἐκίνει τὴν κοινὴν ἀγανάκτησιν, καὶ τινὲς μὲν, ὅσοι εἶχον πεποίθησιν εἰς τὴν χρηστότητα και εἰς τὴν ἀρετὴν τοῦ Ῥοδίνου, ἐδυσπίστουν πρὸς τὴν ἐνοχὴν του, εἰς δὲ τοὺς πλείστους τὸ ἔγκλημα ἐνέπνεε φρίκην, διότι οὐδὲποτε ἠκούσθη ἀπαισιωτέρα ἀγνωμοσύνη, οὐδέποτε ὑπὸ φρικτοτέρους οἰωνοὺς ἐξετελέσθη πατροκτονία.
Ὁταν δὲ προσήχθη ὁ κατηγορούμενος, μόνον εἰς τοὺς γνωρίζοντας αὐτὸν ἐφάνη τὸ ἀθορύβητον τοῦ βλέμματός του καὶ τοῦ βήματός του τὸ θαῤῥαλέον ὡς ἔνδειξις καθαρᾶς συνειδήσεως· οἱ δὲ λοιποὶ τἀ ἔκρινον ὡς συμπτώματα ἀναιδοῦς ἀσεβείας, ὡς ἀποσκλήρυνσιν εἰς τὸ κακουργεῖν, καὶ ἡ προσπάθεια τοῦ ἀκροατηρίου ὑπὲρ ἢ κατ' αὐτοῦ ἦτον εἰς τὸν ἔσχατον βαθμὸν τεταμένη.
Κατ' ἀρχὰς ἐξετάσθησαν ἐκ νέου οἱ προανακριθέντες μάρτυρες, καὶ ἀνεγνώσθησαν τῶν ἀπόντων αἱ καταθέσεις. Μεταξὺ τῶν πρώτων ἰδίως εἵλκυσε τὴν προσοχὴν καὶ τὴν συμπάθειαν τοῦ κοινοῦ ὁ γέρων Νικολός. Ἀπὸ κεφαλῆς μέχρι ποδῶν τὸν ἐκάλυπτον ἐνδύματα μελανὰ, ἡ πολιά του κόμη ἐκρέματο ἐπὶ τῶν ὤμων του ἑκατέρωθεν, ἡ κεφαλή του ἔκυπτε πρὸς τὴν γῆν, ὡς ἂν διπλῆς ἡλικίας ἄχθος τὴν εἶχε κυρτώσει ἀπό τινων ἡμερῶν, καὶ ἡ θλίψις ἦν γεγραμμένη ἐπὶ τοῦ μετώπου καὶ ἐπὶ τῶν ἐρυθρῶν ὀφθαλμῶν του. Ἡ ἀναμφισβήτητος τῶν λόγων του εἰλικρίνεια, καὶ ἡ ἀντίφασίς του πρὸς τὴν ἐξομολόγησιν τοῦ Ῥοδίνου ὡς πρὸς τὴν χρῆσιν τοῦ καιροῦ αὐτοῦ κατὰ τὴν νύκτα τῆς δολοφονίας, ἐπροξένησαν μεγίστην ἐντύπωσιν καὶ εἰς τὸ ἀκροατήριον καὶ εἰς τοὺς δικαστάς.
Τοῦ Βοράτου ἡ θλίψις δὲν ἦτον ὀλιγωτέρα. Ὅταν ἐκλήθη ὄπως ἐξετασθῇ, καὶ εἶδε τὸν Ῥοδίνην εἰς τὴν ἕδραν τῶν κατηγουουμένων, ἠθέλησε νὰ ῥιφθῆ εὶς τὰς ἀγκάλας του, ἀλλ' οἱ κλητῆρες τὸν ἀνεχαίτισαν. Ἀφ' οὗ δὲ συνῆλθεν, ἐπανέλαβε τὴν μαρτυρίαν του, καὶ ἰδίως ἐβεβαίωσεν ἐντόνως, ὅτι δὲν ὑπῆρχε διαθήκη τοῦ γέροντος ὑπὲρ τοῦ Ῥοδίνου, πεπεισμένος ὅτι τοῦτο ἦτον ἡ ἀλήθεια, καὶ ὅτι ἡ ἀλήθεια εἶναι πάντοτε τῆς ἀθωότητος σύμμαχος. Ὁ δὲ Ῥοδίνης ἠθέλησε νὰ ὁμιλήσῃ, ἀλλ' ὁ πρόεδρος τὸν διέταξε νὰ σιωπήσῃ μέχρις οὗ ἐρωτηθῇ.
Ὁ δὲ Τἀπας, ὃταν εἰσῆλθε νὰ μαρτυρήσῃ, εἶχε τὰ δίοπτρα ἐπὶ τῶν ὀφθαλμῶν· ἐπὶ τῆς μορφῆς του ἐπλανᾶτο μειδίαμα ἐπαγγελλόμενον συμπάθειαν πρὸς τὸν κατηγορούμενον καὶ μετριοφροσύνην ὑπὲρ ἑαυτοῦ· εἰς τὴν φωνήν του ἐπροσπάθει νὰ δώσῃ τόνον ἐπαγωγὸν καὶ οὕτως εἰπεῖν μελιτώδη, καὶ ὁ κατηγορούμενος ἦτον δι' αὐτὸν πάντοτε ὁ ὁνοράβιλες σινιὸρ Ῥοδίνης, ὁ πρετζιέβολες σινιὸρ Ῥοδίνης, καὶ ἐνίοτε ὁ καρίσσιμος σινιὸρ Ῥοδίνης. Οὗτος κατέθεσεν, ὃτι ὁ ἐστιμάβιλες σινιὸρ Ῥοδίνης, μερικαῖς ὥραις πρὶν βιρβόνοι δολοφονήσουν τὸν πόβερον κόντε Ναννέτον, τῷ εἶπεν ὃτι εἶναι βέβαιος εἰς ὀλίγον καιρὸν νὰ ἔχῃ μεγάλα πλούτη· ὅτι τὸν ἐβεβαίωσε περὶ ὑπάρξεως διαθήκης τοῦ κόμητος ὅστις τὸν ἄφηνε γενικὸν κληρονόμον του· ὅτι τοῦτο ἐφάνη εἰς αὐτὸν, τὸν Τάπαν, παράδοξον, διότι πρὸ ἑνὸς μηνὸς ὁ κόμης εἶχε συντάξει διαθήκην εἰς τὸ γραφεῖόν του, καὶ πᾶσα μεταβολὴ εἰς αὐτὴν ἔπρεπε νὰ προστεθῇ ἐν εἴδει κωδικέλλου. Ἐρωτηθεὶς δ' ὁ Τάπας περὶ τῆς ὑπογραφῆς τῆς ἰδιωτικῆς διαθήκης, εἶπεν. ὃτι ὁμοιάζει μὲ τὴν τοῦ Κόμητος, ἀλλὰ τῷ φαίνεται ὅτι ἔχει καί τινας διαφοράς.
Ἀφ' οὗδ' ἐτελείωσεν ἡ ἐξέτασις τῶν μαρτύρων ἔλαβε τὸν λόγον ὁ δημόσιος συνήγορος εἰς γλῶσσαν ἰταλικήν· διότι, κατὰ δυστυχίαν, καὶ τότε ὡς καὶ μέχρι τοῦδε ἡ Ἑλληνικὴ γλῶσσα ἦτον εὶς τὴν Ἑπτάνησον ἀποκεκλεισμένη ἀπὸ τῆς Θέμιδος τοὺς ναούς. Ἂς μᾶς ἐπιτραπῇ δ' ἐνταῦθα παρεκβαίνοντες νὰ ἐρωτήσωμεν ἂν τερατῶδες δὲν εἶναι νὰ παρουσιάζηται ὁ Ἑπτανήσιος ἐνώπιον τῶν δικαστῶν του, ν' ἀκούῃ τὸν κατήγορον καὶ τὸν ὑπερασπιστὴν του διακυβεύοντας τὴν τιμὴν, τὴν ἰδιοκτησίαν καὶ τὴν ζωήν του αὐτὴν, καὶ οἱ λόγοι των νὰ τῷ εἶναι ἐντελῶς ἀκατάληπτοι, ἂν δὲν εἶναι ἀπαίσιον εἰς χώρας Ἑλληνικὰς να μένῃ κεκλεισμένον εἰς τὴν Ἑλληνίδα μοῦσαν τὸ δικαστικὸν βῆμα, τὸ πρώτιστον τοῦτο καὶ βεβαιότατον τῆς ῥητορείας διδασκαλεῖον. Ἄς ἐλπίσωμεν δ' ὅτι οἱ εἰς ἐκεῖνο τῆς Ἑλλάδος τὸ τμῆμα τὸν εὐγενῆ ἀγῶνα τῶν γενναίων ἀναλαβόντες μεταῤῥυθμίσεων, θέλουσι σταθερῶς ἐπιμείνει ν' ἀνασπάσωσι καὶ τὸ γελοῖον τοῦτο ἀτόπημα, νόθον παραφυάδα τῆς μισητῆς Ἑνετοκρατίας, καὶ θέλουσιν ἀνδρείως ἀντιστῇ εἰς πᾶσαν παραβίασιν τοῦ φυσικοῦ αὐτῶν δικαιώματος τούτου. Οὐδ' ἀς ἀναχαιτίσῃ δὲ τοὺς ἀπειροτέρους ὁ φόβος τῶν δυσχερειῶν κατ' ἀρχὰς καὶ τῶν παραδρομῶν τῆς ἀγυμνάστου των γλώσσης. Εἰς τὴν σκιὰν τοῦ Ὁδυσσέως θέλει εἶσθαι πολὺ μᾶλλον εὐπρόσδεκτος ἡ πάτριος φωνὴ καίτοι μὴ καθαρίζουσα, καὶ μάλιστα ἡ ἀτρόμητος προσπάθεια πρὸς εἰσαγωγὴν καὶ ἐμπέδωσιν αὐτῆς μεταξὺ τῶν ἀπογόνων του, ἀφ' ὅλας, καὶ τἀς ἐντελεστέρας, ἐπιδείξεις τῆς ξένης καλλιεπείας. Ἄλλως τε ἡ πεποίθησις εἶναι πάντοτε εὔγλωττος. Καὶ εἰς τὴν Ἑπτάνησον ἡ ἐντελὴς ἀναγέννησις τῆς Ἑλληνικῆς γλώσσης θέλει εἶσθαι ἡ ἰσχυροτέρα διαμαρτύρησις τῆς Ἑλληνικῆς ἐθνικότητος.
Ὁ δημόσιος λοιπὸν συνήγορος ὡμίλει ἰταλιστὶ, ὡμίλει ὅμως μετὰ πολλῆς εὐγλωττίας καὶ μετὰ μεγάλης σφοδρότητος. Ἡ λογική του ἦτον πυκνοτάτη, καὶ ἐφαίνετο ἀκαταμάχητος. Ἀνέφερεν ὅλας τὰς περιστάσεις αἵτινες ἀπεδείκνυον ἀναμφισβητήτως ὅτι ὁ Κόμης ἐδολοφονήθη. Ὑπενεθύμισεν ὅτι ἡ θύρα τοῦ οἴκου εὑρέθη τὴν πρωΐαν τοῦ ἐγκλήματος ἀνοικτὴ καὶ οὐδόλως παραβεβιασμένη, ὥστε ἠνεώχθη ἀναμφισβητήτως διὰ κλειδίου, καὶ ἐκτὸς τοῦ πιστοῦ ὑπηρέτου Νικολοῦ, ὃστις οὐδὲν εἶχε συμφέρον εἰς τὸν θάνατον τοῦ κυρίου του ὃν ἐλάτρευε, τὶς ἄλλος εἶχε κλειδίον τοῦ οἶκου ἐκτὸς τοῦ Ῥοδίνου; Ἀνέπτυξεν ὅτι ὁ δολοφόνος δὲν ἦτον λῃστὴς, διότι τὰ χρήματα καὶ τὰ πράγματα τοῦ κόμητος εὑρέθησαν ἀνέπαφα ὅλα. Τὶς λοιπὸν εἶχε συμφέρον εἰς τὸ φρικῶδες ἔγκλημα τοῦτο, εἰμὴ ὁ παρουσιαζόμενος ὅπως δρέψῃ τοὺς καρποὺς αὐτοῦ, ὁ φαινόμενος μὲ διαθήκην τοῦ κόμητος εἰς τὴν χεῖρα Ῥοδίνης, Ἀλλ' ἡ διαθήκη αὕτη δι' ἧς ἀπὸ τοῦ βυθοῦ τῆς πενίας ὁ Ῥοδίνης ἀνακύπτει εἰς μέγιστον πλοῦτον, ὁποία τις εἶναι; Ὅλη γεγραμμένη διὰ χειρός του, καὶ φέρουσα τοῦ κόμητος μόνην τὴν ὑποτιθεμένην ὑπογραφὴν, καὶ αὐτὴν ἀμφισβητουμένην ἀπὸ μάρτυρας τοὺς μᾶλλον ἀξιοχρέους. Καὶ τοιαύτη οὖσα, ἰδιωτικὴ καὶ μὴ ἐπίσημος, ἡ διαθήκη αὕτη, ἀκυροῖ ἄλλην προϋπάρχουσαν καὶ συμβολαιογραφικὴν, χωρὶς νὰ εἶναι ἐκείνης κωδίκελλος, ἀπ' ἐναντίας ῥητοῦ ὁρισμοῦ τῆς πρώτης. Καὶ πότε συνετάχθη; ὀλίγας ὥρας πρὸ τοῦ ἐγκλήματος. Καὶ πότε παρουσίασεν αὐτὴν ὁ Ῥοδίνης, ἀφ' οὗ μόνον ἐπράχθη τὸ ἔγκλημα, ἀφ' οὗ ὁ κόμης δὲν ὑπάρχει πλέον διὰ νὰ τὸν ψεύσῃ. Ὥστε τίς δύναται ν' ἀμφιβάλλῃ; Ἢ εἶναι πλαστὴ, ἢ ὑπεγράφη διὰ τῆς βίας. Ἔπειτα ὁ Ῥοδίνης ἐπιστρέφει εἰς τῆν οἰκίαν τὴν νύκτα τοῦ ἐγκλήματος μετὰ τὸ μεσονύκτιον, καὶ εἰσέρχεται εἰς τὸν κοιτῶνα τοῦ κόμητος, καὶ συνομιλεῖ μετ' αὐτοῦ. Διατὶ τὸ ἀρνεῖται: Ὁ κόμης ἔζη τότε ἀκόμη. Τὸ πρωὶ εὑρίσκεται θῦμα χειρῶν δολοφόνων. Διατὶ ὁ Ῥοδίνης μόλις ἐξημέρωσε, καὶ μὲ μεγίστην βίαν δραπετεύει τῆς νήσου; Διατὶ ἀπέρχεται χωρὶς κᾂν νὰ εἰσέλθῃ εἰς τὸν κοιτῶνα τοῦ γέροντος, ὅταν τὸν προέτρεψεν ὁ ὑπηρέτης εἰς τοῦτο· Ὁ δημόσιος συνήγορος λοιπὸν ἐσυμπέρανε λέγων, ὅτι ὁ Ῥοδίνης ἐπλαστογράφησε τὴν διαθήκην καὶ ἐδολοφόνησε τὸν κόμητα. Ὅτι δὲν προτείνει τὴν εἰς αὐτὸν ἐπιβλητέαν ποινῆν, ὰλλ' ἀφίησιν αὐτὴν εἰς τῶν δικαστῶν τήν ἐκτίμησιν, διότι γνωρίζει μὲν τὴν ὠμότητα τῶν λεόντων, τῶν τίγρεων τὸ αἱμοχαρὲς, τοιοῦτον ὅμως βαθμὸν θηριωδίας δὲν γνωρίζει εἰς τὸ ἀγριώτερον τῶν θηρίων, οὐδ' ἠξεύρει εἰς οὐδενὸς ἔθνους κώδηκα ποινὴν ἀνάλογον πρὸς τὸ μέγεθος τοῦ ἀνοσιουργήματος.
Ὁ Ῥοδίνης ἤκουε τὸν σωρείτην τοῦτον τῶν φοβερῶν συλλογισμῶν μετ' ἐκπλήξεως προϊούσης. Οἱ λόγοι τοῦ ὑπηρέτου τῆς δικᾶιοούνης ἐφαίνοντο τόσον ἰσχυροὶ, καὶ τὰ συμπεράσματά του τόσον ὀρθὰ, ὧστε ᾐσθάνετο ὅτι καὶ αὐτὸν τὸν ἴδιον ἤθελον πείσει, ἂν δὲν εἶχε τὴν συναίσθησιν τῆς ἀθωότητός του. Τέλος δ' ἐγερθεὶς βραδέως καὶ άξιοπρεπῶς, ἀφ' οὗ ὁ κατήγορος ἐσιώπησεν, εἶπεν ὅτι τὸ λυποῦν αὐτὸν μέχρι θανάτου εἶναι τὸ οἰκτρὸν τέλος τοῦ σεβαστοῦ εὐεργέτου του, πρὸς ὃν ἔτρεφεν ἀγάπην υἱοῦ· τὸ δ' ἐπίμετρον τῆς δυστυχίας του, τὴν ὑποψίαν ὅτι αὐτὸς ἐδολοφόνησε τὸν ἄλλον πατέρα του ὅτι δέχεται ἀγογγύστως ἤδη, ἀφ' οὗ εἶδε ποία παράδοξος περιστάσεων συγκυρία συνετέλεσεν εἰς ἐνοχοποίησίν του· ὅτι δικηγόρον δὲν ἠθέλησε νὰ ζητήσῃ, ἐλπίσας εἰς τὴν δύναμιν τῆς ἀφελοῦς ἀληθείας· καὶ ἤδη δὲ, ὅταν αὕτη φαίνηται τοσοῦτον δυσεξιχνίαστος, τὴν σωτηρίαν του ὅτι δὲν θέλει ζητήσει εἰς περινενοημένα λόγων τεχνάσμα. τα, καὶ εἰς τὰ φαινόμενα ὅτι ἄλλο δὲν ἔχει ν' ἀντιτάξῃ εἰμὴ τὴν ἁπλῆν ἄρνησίν του. Ἐπανέλαβε δὲ ὅτι Κόμης Ναννέτος τῷ ὑπηγόρευσεν ἑκὼν ἄκοντι καὶ μετὰ ταῦτα ὑπέγραψε τὴν διαθήκην· ἀλλ' ἠρνήθη πεισματωδῶς νὰ εἰπῇ ἂν ἐγνώριζε τίνες λόγοι ἔπεισαν εἰς τοῦτο τὸν κόμητα· καὶ προσθεὶς ὅτι περὶ ἄλλης προγενεοτέρας διαθήκης ποτὲ ὁ κόμης λέξιν δὲν τῷ εἶχεν εἰπεῖ, ὅτι τὴν ἑσπέραν ἐκείνην τῷ ἔδωκε τὴν ἀδειαν ν' ἀπέλθῃ ἀπὸ πρωΐας εἰς Κέρκυραν, καὶ τὸν ἀπεχαιρέτησε διὰ νὰ μὴν εἰσἐλθῃ τὸ πρωΐ εἰς τὸν κοιτῶνά του και τὸν ταράξῃ κοιμώμενον, καὶ ὃτι ἀπῆλθε τῷ ὄντι οὐδὲν γνωρίζων περὶ τοῦ τρομεροῦ ἐγκλήματος· εἶπεν ὅτι αὕτη εἶναι ὅλη του ἡ ὑπερασπισις, καὶ ἂν τὰ φαινόμενα εἶναι ἐναντίον του, ἡ ἀλήθεια εἶναι ὑπὲρ αὐτοῦ. Καὶ ταῦτα εἰπὼν, ἐκάθησεν ἥσυχος.
Ἡ ἀσθένεια τῆς ὑπερασπίσεως ταύτης ἐφάνη εἰς ὅλους κακὸς οἰωνὸς, καὶ οἱ μὲν ἀδιάφοροι ἐκίνησαν τὴν κεφαλὴν ἀπειλητικῶς, οἱ δὲ φίλοι τοῦ Ῥοδίνου ἐκάλυψαν τὸ πρόσωπόν των, καὶ ὁ Βοράτης ἤρχισε νὰ κλαίῃ ὡς παιδίον, μὴ προβλέπων τέλος καλόν. Τὸ δικαστήριον ἀπεσύρθη εἰς διάσκέψιν· τὸ δ' ἀκροατήριον ἐκινεῖτο ἠρεθισμένον σφοδῶς, καὶ ὑπόκωφος ἐφέρετο ἐπ αὐτοῦ μυκηθμὸς ὡς εἰς τὴν ἀγριαίνουσαν θάλασσαν, ὅταν ἐνσκήπτῃ εἰς αὐτὴν καταιγίς. Ὥστε ὅταν μετὰ μίαν ὥραν, ἐπανελθόντες οἱ δικασταὶ, ἐπρόφερον ὡς ποινὴν τῆς πλαστογραφίας καὶ δολοφονίας τὸν θάνατον, οὐδεμία φωνὴ οἴκτου ὑπὲρ τοῦ καταδικασθέντος ἠκούσθη, ἀλλὰ μάλιστα καί τινες ζητωκραυγίαι ὑπὲρ τῆς εὐθυδικίας τῆς ἀποφάσεως. Οὐδεμία δὲ λέγομεν, διότι παρὰ μὲν τοῖς λοιποῖς ἐνίκα την εὐσπλαχνίαν πρὸς τὸν ἄνθρωπον καὶ τὸν γνώριμον ἡ φρίκη πρὸς τὸν ἀπεσκληρυμμένον ἐγκληματίαν, ὁ δὲ Βοράτης, ἅμα ἤκουσε τὴν φοβερὰν ἐκείνην λέξιν, ἐλειποθύμησε καὶ ἀπεκομίσθη φοράδην ἀπὸ τὸ δικαστήριον. Ἀλλὰ καὶ οὕτως ἀπατώμεθα πάλιν, διότι ὁ εὔσπλαγχνος συμβολαιογράφος Τάπας, ἐξερχόμενος τοῦ ἀκροατηρίου, ἠκούετο ἐπαναλαμβάνων πολλάκις: Ὁ μεσκίνος! ὁ ποβερέττος!
Ἅμα δὲ συνῆλθεν ὁ Βοράτης, ἔδραμεν εἰς τὸ δεσμωτήριον, ὅπου εὗρε τὸν φίλον του οὐχὶ μὲν ἀψυχοῦντα, οὐδ' ἀδιαφορίαν δὲ καὶ περιφρόνησιν πρὸς τὸν βίον ἐπαγγελλόμενον, ἀλλ' εἰς τὸν ὑπέρτατον βαθμὸν ἐκπεπληγμένον διὰ τὰ συμβαίνοντα εἰς αὐτὸν, καὶ σχεδὸν τὰς ἱδέας του νὰ συνάψῃ δυσκολευόμενον.
— Τὴν χὰριν, σπεῦσε νὰ ζητήσῃς τὴν χάριν, ἔκραξέν ὁ Βοράτης· ὁ νόμος σοὶ δίδει προθεσμίαν ἓξ ἕβδομἀδων· σπεῦσον νὰ ζητήσῃς τὴν χάριν.
— Τὴν χάριν! ἀπεκρίθη ὁ Ῥοδίνης, ἀνοίγων ὀφθαλμους ἔτι μᾶλλον ἐκθάμβους. Ἀν μοὶ ἐπετρέπετο νὰ ζητήσω δικαιοσύνην ἀκόμη, τὴν ἐζήτουν προθύμως· ἀλλὰ χάριν ζητεῖ ὸ ἔνοχος, καὶ ἔνοχος δὲν εἶμαι. Δὲν τὴν ζητῶ.
— Ἀλλὰ θὰ σὲ φονεύσουν, καὶ ἄλλος τρόπος σωτηρίας δὲν εἶναι.
— Θὰ μὲ φονεύσουν, εἶπεν ὠχριῶν ὁ Ῥοδίνης· τὸ ἤκουσα, καὶ λυποῦμαι ἐγκαρδίως ὅτι μὲ φονεύει ὀλεθρία παρεξήγησις περιστάσεων, δυστυχὴς ἀπάτη τῶν δικαστῶν. Λυποῦμαι νὰ ἐγκαταλείψω τὴν ζωὴν νέος τόσον, καὶ καθ' ἣν στιγμὴν παρίστατο πρὸς ἐμὲ μὲ τῆς Ἀμαλθείας τὸ κέρας, φέρουσα ὅλας τὰς εὐτυχίας. Ἐπὶ μίαν στιγμὴν μοὶ ἐπεφάνη ὡς ὃραμα θεῖον ἡ ἕνωσίς μου μετὰ τῆς Ἀγγελικῆς, ἧς ὁ βίος μου ὅλος ἦτον λατρεία κρυπτή· καὶ τὸ ὃραμα τοῦτο θὰ σβύσῃ ἡ πνοὴ προώρου θανάτου. Ὡς καὶ τοῦ πλούτου τὰς ἀπολαύσεις, καὶ αὐτὰς ἐμέλλομεν ἀφθόνως νὰ ἔχωμεν, διότι ὁ Κόμης Διονύσιος, οὗ ὁ θάνατος ἔμελλε νὰ εἶναι τὸ μόνον νέφος τῆς ἐπιλοίπου ζωῆς μου, ἂν μοὶ ἐδίδετο τοῦ λοιποῦ νὰ ζήσω, ὁ Κόμης Διονύσιος μὲ ἀφῆκε κληρονόμον του,
— Πῶς, φίλτατε Ῥοδίνη, διισχυρίζεσαι....
— Δηλαδὴ, ἀπήντησε πικρῶς μειδιῶν ὁ Ῥοδίνης, ἡ καταδίκη μου ἔδωκε τὸ δικαίωμα καὶ εἰς τὸν φίλτερον τῶν φίλων μου νὰ δυσπιστῇ πρὸς τὸν λόγον μου. Ναὶ, διισχυρίζομαι ὅτι ὁ Κόμης Ναννέτος μοὶ ἀφῆκε διὰ διαθήκης του ὃλην του τὴν κληρονομίαν· καὶ τὸ ἀκούεις τώρα πρῶτον ἀπὸ τὸ στόμα μου, διότι ἡ διαθήκη ἐγράφη τῷ ὄντι τὴν τελευταίαν ἡμέραν πρὸ τοῦ θανάτου τοῦ κόμητος, καὶ προσέτι διότι ὁ κόμης ἤθελεν ἔν ὅσῳ ἔζη νὰ μὴ τὸ γνωρίζῃς.
Ὁ Βοράτης ἐκτύπησε τὴν κεφαλήν του μὲ τὰς δύω του χεῖρας.
— Δυστυχία! δυστυχία! ἀνέκραξεν. Ἀγρία τῆς τύχης καταδρομή! Ὁμολόγησον, φίλε μου, ὅτι πρέπει νὰ ἔχῃ τις ὅλην τὴν πρὸς σὲ ἀπεριόριστον πίστην μου, δια νὰ πιστεύσῃ τὸ πρᾶγμα τοῦτο.
— Τὸ ὁμολογῶ, ἀπεκρίθη ὁ Ῥοδίνης, διὰ τοῦτο δὲν ἀδημονῶ πρὸς τοὺς δικαστάς μου, μὴ δικαιούμενος ν' ἀπαιτῶ καὶ παῤ αὐτῶν τὴν ἰδίαν πίστιν.
— Ἀλλ' ἡ ἄλλη διαθήκη ὑπὲρ τοῦ ἀνεψιοῦ του!...
— Περὶ αὐτῆς, σ' ἐπαναλαμβάνω ὅ, τι εἶπα καὶ εἰς τὸ δικαστήριον, ὅτι οὐδὲ λόγον ποτὲ μοὶ εἶπεν ὁ κόμης. Ἡ ὑπαρξίς της μοὶ φαὶνεται αἴνιγμα ἀνεξήγητον. Ὁ μακαρίτης κόμης Διονύσιος, ὑπαγορεύων μοι τὴν διαθήκην ταύτην, ἐδύνατο ν' ἀναφέρῃ ἐκείνην, καὶ δὲν τὴν ἀνέφερεν· ἐξ ἐναντίας μάλιστα, ὅταν ἐγὼ ἐμεσίτευσα ὑπὲρ τοῦ ἀνεψιοῦ του, μοὶ ἔδωκε μακρὰς ἐξηγήσεις, καὶ μοὶ εἶπεν ὅτι ἡ τελευταία του ἐπίμονος θέλησις εἶναι νὰ μὴ περιέλθῃ ποτὲ εἰς τὸν Γεράσιμον οὐδὲ τὸ ἐλάχιστον τῆς περιουσίας του μέρος Αἴνιγμα μοὶ φαίνεται ἡ ὑπόθεσις αὕτη, καὶ χρέος μου ἦτον νὰ ζητήσω τὴν λύσιν του ἀνίσως ἔζων.
— Ἀλλὰ πρέπει, πρέπει νὰ ζήσῃς, ἀνέκραξεν, ἐναγκαλιζόμενος αὐτὸν, ὁ Βοράτης. Ζήτησον τὴν χάριν διὰ νὰ ζήσῃς.
— Ὅτι ἐπιθυμῶ νὰ ζήσω, ἀπεκρίθη ὁ Ῥοδίνης μὲ ζωηρότητα, ὅτι ἔχω λόγον νὰ τὸ ἐπιθυμῶ, τὸ ἤκουσας. Ἀλλὰ θέλεις νἀ προσάψω ἐγὼ αὐτὸς εἰς τὸν πόδα μου καὶ νὰ σύρω δι' ὅλης μου τῆς ζωῆς τὴν σφαῖραν τῆς ἀτιμίας; Θέλεις νὰ προσφέρω εἰς τὴν Ἀγγελικὴν ὄνομα δι' ὃ νὰ ἐρυθριᾷ; Θέλεις ὁ κόσμος νὰ μὲ δακτυλοδεικτῇ ὡς νέον Κάϊν, ὃν ἠμνήστευσεν ἡ Κυβέρνησις, εἰς τὴν ἀνανδρείαν μου χαρισθεῖσα, ἀλλ' ὃν ὁ θεὸς δὲν θέλει ἀμνηστεύσει ποτέ; Οἱ δικασταὶ ἠπατημενοι μ' ἐκήρυξαν ἔνοχον· ἔχουσι τὴν δύναμιν, ἂς μὲ θανατώσωσιν. Ἀλλ' ἔνοχος δὲν εἶμαι, καὶ διὰ τοιαύτης αἰσχρᾶς ὁμολογίας δὲν θὰ ἐξαγοράσω ποτὲ τὴν ζωήν μου. Χάριν δὲν θὰ ζητήσω.
Ὁ Βοράτης ἥρπασε τοῦ Ῥοδίνου τήν χεῖρα καὶ τὴν ἔσφιγγεν εἰς τὰς ἐδικάς του, χύνων κρουνοὺς δακρύων.
— Ἔστω, μὴ ζητῇς λοιπὸν χάριν, ζήτησε δικαιοσύνην λοιπόν. Ἂν ἔχῃς τὴν ἐλαχίστην ἀγάπην δι' ἐμὲ, τὴν ἐλαχίστην εὐσπλαγχνίαν διὰ... τὴν Ἀγγελικὴν, φρόντισε, φρόντισε διὰ τὴν σωτηρίαν σου. Δός μοι τὴν ἀναφοράν σου, καἰ δὲν θέλω ἀφήσει θύραν ἄκρουστον, λίθον ἀκίνητον, καὶ ἂν ὑπάρχῃ ἀκόμη ἐπὶ τῆς γῆς αἰδὼς δικαιοσύνης, θέλεις σωθῇ.
Ὁ Ῥοδίνης λοιπὸν, δυσωπηθεὶς μέχρι τέλους, ἔγραψε τὴν ἀναφοράν του, ἄλλ' εἰς ὕφος πολὺ διαφέρον τῶν συνήθων αἰτήσεων χάριτος. Ἐλεγε δὲ ὅτι, ἐπειδὴ εἶναι ἀθῶος τοῦ ἐγκλήματος δι' ὃ κατεδικάσθη, ζητεῖ ν' ἀκυρωθῆ ἡ καταδίκη του. Ὁ δὲ Βοράτης ἔλαβε τὸ ἐγγραφον τοῦτο, καὶ ἀπῆλθεν ἐν τῷ ἅμα ὅπως τὸ παρουσιάσῃ, ἐλπίζων νὰ συμπληρώσῃ διὰ τῶν λόγων του τὰς ἐλλείψεις αὐτοῦ.
Παρακολουθὴσαντες μέχρις ἐδὼ τὸν Ῥοδἱνην, ἠναγκάσθημεν νὰ παραμελήσωμεν τὸ χαριέστερον τῶν προσώπων τοῦ ἡμετέρου δράματος, τὴν Ἀγγελικήν. Ἡ καρδία της, ἣν εἶχεν ἀλγεινῶς συστείλει ἡ διαγωγὴ τοῦ Ῥοδίνου, ὅταν εἰς τὴν κλίμακα τῆς οἰκίας της οὐδἐ κᾄν ἠθέλησε νὰ προσέξῃ εἰς τῆς Βεγγάλης τὸ ἀγαπητὸν ῥόδον, ἀνεπετάσθη εἰς τὸ αἴσθημα τῆς εὐδαιμονίας ὡς τὸ ἄνθος ἐκεῖνο εἰς τὴν ἐαρινὴν πνοὴν τοῦ ζεφὑρου, ὅταν ὁ κόμης ἔθηκε τὴν χεῖρά της εἰς τοῦ Ῥοδίνου τὴν χεῖρα. Μὲ ἐρύθημα δ' εἰς τὰς παρειὰς καὶ μὲ μειδίαμα εἰς τὰ χείλη, ἐβάδιζε πλησίον τοῦ μνηστῆρός της, ὅταν μετὰ ταῦτα ἐπέστρεφον εἰς τὴν οἰκίαν τοῦ πατρός της, ἢ ἵστατο παρ' αὐτὸν εἰς τὸν ἐξώστην ἀφ' οὗ ἐπέστρεψαν, καὶ ἤκουε τοὺς φλογεροὺς λόγους του. Τὸ ἥμισυ τὴς νυκτὸς καὶ ἐπέκεινα παρῆλθεν εὶς ψιθυρισμοὺς ἀμοιβαίων ὅρκων, ἐλπίδας, ὑποσχέσεις καὶ σχέδια μακρᾶς εὐτυχίας, ἀψηφούσης τὰς περιστάσεις, διότι ἡ εὐτυχία των ἦτον ὁ καρπὸς τῆς ἀγάπης των ἥτις ἦτον κρείττων τῶν περιστάσεων, καὶ οὐδεμία περίστασις ἤθελε τοῦ λοιποῦ τοὺς χωρίσει, ὡς οὐδ' αὐτὸς ὁ θάνατος ἐδύνατο νὰ διαιρέσῃ τὰς ἀδιαλύτως συνδεδεμένας ψυχάς των. Καὶ ὅταν παρῆλθε τὸ μεσονύκτιον, καὶ ὁ Ῥοδίνης κατ' ἐραστῶν ἔθος μυριάκις τὰ αὐτὰ ἐπαναλαβὼν δι' ἄλλων λέξεων, ἀνεχώρησε τέλος, ἡ φαντασία καὶ ἡ καρδία τῆς Ἀγγελικῆς, ἄγρυπνοι ἀμφότεραι μέχρι τῆς αὐγῆς, ἐξηκολούθησαν δραστηρίως στρέφουσαι τὸ λαμπρὸν τοῦ μέλλοντός της καλλειδοσκόπιον, ἐν ᾧ πάντα τὰ ἄνθη, ὅσα εὔνους τύχη ἐπιχέει εἰς τῶν ἐκλεκτῶν της τὴν κεφαλὴν, συνεπλέκοντο εἰς ποικίλους στεφάνους, καὶ μεταξὺ τῶν εὐαρέστων εἰκόνων αἵτινες τῇ προσεμειδίων, πρέπει, ἂν θηρεύωμεν τοῦ ἱστορικοῦ τὴν ἀλήθειαν, νὰ ὁμολογήσωμεν ὅτι ἡ ἐσχάτη δὲν ἦτον ἡ τῆς ὁλοχρύσου νυμφικῆς της στολῆς, καὶ ἐπέκεινα τοῦ λεπτοῦ ἔμεινεν ἐκλέγουσα τὸ ὕφασμα, μελετῶσα τὸ σχῆμα, σχεδιάζουσα τὰ ποικίλματα.
Τὴν δ' αὐγὴν, ὅταν ἐξύπνησεν, ἡ μᾶλλον ὅταν ἠγέρθη, διότι δὲν ἐξυπνᾷ ὅστις δὲν ἐκοιμήθη, ἡ ἐκλογὴ τοῦ ὑφάσματος εἶχε γίνει. Ἀλλὰ κατ' ἐκείνην τὴν ἡμέραν εἶχεν ἀντηχήσει εἰς Ἀργοστόλιον ὁ νεκρικὸς κώδων τοῦ κόμητος Διονυσίου, καὶ ἡ Ἀγγελικὴ ἀντὶ νυμφικῆς, πένθιμον ἐνεδύθη στολήν. Ἀφ οὗ ὅμως ἔμεινε τρεῖς ὁλοκλήρους ἡμέρας βεβυθισμένη εἰς δάκρυα διὰ τὸν θάνατον τοῦ σεβαστοῦ φίλου τοῦ τε πατρός καὶ τοῦ μνηστῆρός της, καὶ διὰ τούτου τὴν ἀπουσίαν, τὴν τετάρτην, πρὸς διασκέδασιν τῆς θλίψεώς της, ἤρχισε νὰ κεντᾷ, τὸ ἐκλεχθἐν ὑφασμα, εὐδαίμων ὅτι καὶ ἐν ἀπουσίᾳ τοῦ Ῥοδίνου ἠσχολεῖτο εἰς ἔργον ἀναφερόμενον εἰς αὐτόν.
Τὴν μετάκλησιν καὶ τὸν φυλακισμὸν τοῦ Ῥοδίνου ὁ Βοράτης ἔκρυψεν ὅσον ἐδυνήθη ἀπὸ τὴν θυγατέρα του, διαφόρους πρὸς αὐτὴν ἐφευρίσκων δικαιολογίας διὰ τὴν παράτασιν τῆς ἀπουσίας του. Τέλος, μὴ δυνάμενος νὰ τῇ ἀποκρύψῃ ἐντελῶς τὴν ἀλὴθειαν, τῇ εἶπεν, ὅτι ἔφθασεν ὁ Ῥοδίνης εἰς Κεφαλληνίαν, ἀλλ' ὅτι, ἐπειδὴ γίνονται αὐστηραὶ ἐξετάσεις περὶ τῆς δολοφονίας τοῦ Κόμητος, τὸ δικαστήριον, ἐλπίζον νὰ φωτισθῇ πρὸ πάντων ἀπὸ αὐτὸν, ὡς σύνοικον καὶ φίλον τοῦ γέροντος, διέταξε νὰ μὴ κοινωνὴσῃ αὐτὸς μετ' οὐδενὸς μέχρις οὗ περατωθῇ ἡ ἐξέτασις, καὶ διὰ τοῦτο δἐν ἐδύνατο νὰ ἔλθῃ ὁ Ῥοδίνης νὰ τοὺς ἰδῇ. Ἡ Ἀγγελικὴ, ἀνασκιρτήσασα εἰς τὴν πρώτην λέξιν ἣν ὁ πατήρ της ἐπρόφερεν, ἔμεινεν ὡς νενεκρωμένη εἰς τὴν τελευταίαν εἴδησιν, καὶ ἤρχισεν ἀκουσίως νὰ κλαίῃ· ἀλλ' ἐννοήσασα ὅτι τὰ δάκρυά της ἦσαν παιδαριώδη, ἐπραΰνθη, καὶ ἀπεφάσισε νά περιμείνῃ καρτερικῶς μέχρις οὗ περατωθῇ ἡ ἐξέτασις. Ὡς πέρας δὲ τῆς ἐξετάσεως ἐξελάμβανε τὴν δικάσιμον ἡμέραν, διότι ὁ πατήρ της, μή ἀμφιβάλλων ὅτι θέλει ἀπολυθῂ ὁ Ῥοδὶνης, αὐτὴν τῇ εἶχε προσδιορίσει ἐν πεποιθήσει τὴν προθεσμίαν. Ἡ Ἀγγελικὴ ἐμέτρα τὰς ἡμέρας, τὰς ὥρας καὶ τὰς στιγμὰς μετὰ νευρικῆς ἀνησυχίας, καὶ ὅταν ἔμαθεν ὅτι ἡ ἡμέρα τέλος ἐπέστη, τὸ βλέμμα προσηλωμένον εἰς τὸν ἥλιον, ἀνεμέτρα τὴν πορείαν του, καὶ ἤλεγχε μὲ δυσαρέσκειαν τὴν βραδύτητα του.
Τέλος περὶ τὴν ἐσπέραν ἤκουσε θόρυβον εἰς τὴν κλίμακα, καὶ ἐπέταξε μᾶλλον ἢ ὅτι ἔτρεξε πρὸς αὐτήν. Ἀλλ' ἀντὶ νὰ ἰδῇ, ὡς ἤλπιζε, τὸν Ῥοδίνην πτερούμενον ὑπὸ τῆς χαρᾶς, ἀπήντησεν αἴφνης τὸν πατέρα της ὠχρὸν καὶ ἀκίνητον, καὶ ὑπὸ τεσσάρων ἀνδρῶν φερόμενον. Τὸ αἷμά της ὅλον συνεστάλη εἰς τὴν καρδίαν της. Ἥρπασε τὴν προχοΐδα νὰ βρέξῃ τὸ μέτωπόν του, καὶ αἱ χεῖρές της ἔτρεμον, ὥστε ἠναγκάσθη νὰ τὴν ἀφήσῃ, κ' ἐκινδύνευσε νὰ πέσῃ πλησίον του ἄπνους ὡς αὐτὸς, διότι ᾐσθάνετο ὅτι τοῦ πατρός της ἡ λειποθυμία ἦτον κακῶν ἄγγελος. Ὡς δὲ οὗτος συνῆλθε, λαβὼν τὰς ἀναγκαίας περιποιήσεις,
— Πάτερ! ἔκραξε ῥιφθείσα εἰς τὰς ἀγκάλας του καὶ χύνουσα δακρύων κρουνοὺς, πάτερ! συνέβη μέγα δυστύχημα!
Ὁ δὲ Βοράτης, ἀπόφασιν ἔχων ν' ἀναχωρήσῃ ὅπως ἐπιμεληθῇ περὶ τῆς σωτηρίας τοῦ φίλου του, ᾐσθάνετο ὅτι ἦτον ἀδύνατον νὰ μὴ φθάσῃ ἐπὶ τῆς ἀπουσίας του μέχρι τῆς θυγατρός του ἡ τρομερὰ ἀγγελία, καὶ ὅτι προτιμότερον εἶναι ἀπὸ τὴν χεῖρά του μᾶλλον ἡ ἀπὸ ἄλλου χεῖρα νὰ δεχθῇ τὸ ἀπευκταῖον ποτήριον, διότι αὐτὸς κᾂν ἤθελε δοκιμάσει νὰ κολάσῃ, εἰ δυνατὸν, τὴν θανατηφόρον πικρίαν του.
— Κόρη μου, ἀπεκρίθη, ὁ βίος οὗτος εἶναι πάλη διηνεκὴς, καὶ μόνον οἱ ἰσχυροὶ τὴν καρδίαν ἀντέχουσιν εἰς αὐτόν. Ἡμεῖς δὲν τὸν ἐκλέγομεν, κόρη μου· μᾶς δίδεται μὲ ὅλας τὰς ἀπολαύσεις καὶ μὲ ὅλας τὰς συμφοράς του, καὶ πρέπει νὰ τὸν δεχώμεθα ὁποῖος μᾶς δίδεται, καὶ ἕκαστος γογγυσμὸς, εἶναι ἀσέβεια. Ἔπειτα, φιλτάτη Ἀγγελικὴ, πολλὰ φαινόμενα δυστυχήματα μᾶς στέλλονται μόνον ὡς δοκιμασίαι τῆς πίστεως καὶ τῆς καρτερίας μας, καὶ ἂν ὑποοτῶμεν αὐτὰς γενναίως, ἀποβαίνουσι πολλάκις εἰς χαρὰν καὶ εἰς ἀμοιβήν μας. Πᾶν νέφος, κόρη μου, δὲν φέρει πάντοτε κεραυνόν· πολλάκις καὶ ὄμβρον ζωογονοῦντα. Καὶ τώρα φοβερόν τι φαινόμενον δυστυχίας ἐπικρέμαται ἐφ' ἡμῶν...
— Τί πάτερ; τί; λέγε.
— Ἀλλ' εἶναι φαινόμενον μόνον. Ἀναχωρῶ ἀπόψε ἀμέσως, καὶ ἔχω πεποίθησιν, ἔχω θετικὴν βεβαιότητα, ὅτι θέλω διασώσει τὸν Ῥοδίνην, ὃν ἡ εὐήθεια ἀπατηθέντων δικαστῶν... ἐκήρυξεν ἔνοχον.
— Ἔνοχον! ἔνοχον! ὧ θεέ μου, ἔνοχον! Καὶ τίνος τὸν ἐκήρυξαν ἔνοχον;
— Τὶ μᾶς μέλλει πῶς καὶ τὶ αὐτοὶ ἐφλυάρησαν; Μήπως ἡ τύχη μας εἶν' ἐγκαταλελειμμένη εἰς χεῖρας αὐτῶν; ἔπρόσθεσεν ὁ Βοράτης, ὀλίγον ὑπερπηδῶν τῆς ἀληθείας τὰ ὅρια, ὅπως τὴν καθησυχάσῃ. Ἀπέρχομαι πρὸς τοὺς ἀνωτέρους αὐτῶν, τοὺς ἔχοντας καὶ την ζωὴν καὶ τὸν θάνατόν μας εἰς χεῖράς των. Ἐκεῖνοι θ' ἀποδώσωσι δικαιοσύνην εἰς τὸν ἀθῶον, καὶ θὰ τὸν σώσωσιν.
— Πάτερ! εἰς θάνατον κατεδὶκασαν τὸν Ῥοδίνην! ἐκραξεν ἡ Ἀγγελικὴ, καὶ οἱ ὀφθαλμοί της διεστάλησαν σπιθαμιαῖοι, καὶ μὲ τὰς δύω χεῖράς της κρατοῦσα τοὺς μήνιγγάς της, ἔν ᾧ πᾶσα χροιὰ ἀπεσύρθη τῶν παρειῶν της, ἐφαίνετο ὡς τὸ ἄγαλμα τῆς φρίκης ἢ τῆς παραφροσύνης.
— Θὰ μείνουν κατῃσχυμένοι, ὅταν μετ' ὀλίγας ἡμέρας ἐπιστρέψας, τὸν ἐξάξω θριαμβευτικῶς τῆς φυλακῆς του.
— Εἰς τὴν φυλακὴν λοιπὸν τὸν ἔχουσιν, ἔκραξεν ἡ Ἀγγελικὴ, εἰς τὴν συναίσθησιν ἐαυτῆς ἀνακληθεῖσα ὑπὸ τῶν τελευταίων λόγων τοῦ πατρός της. Πάτερ, φέρε με εἰς τὴν φυλακήν του. Ὅταν, θῦμα ἀθῶον, ἐκεῖνος ἄγεται εἰς τὸν θάνατόν, ἡ θέσις τῆς μνηστῆς του εἶναι πλησίον του.
— Ἀλλὰ, ἄφρον παιδίον, σοὶ λέγω ὅτι ἀπέρχομαι διὰ νὰ τὸν σώσω. Εἶναι ἀθῶος, καὶ δὲν ζῶμεν εἰς αἰῶνα ὅταν ἡ ἀθωότης δύναται νὰ μείνῃ ἀνεκτίμητος καὶ ἀδικαίωτος (καὶ πάλιν ἔῤῥιπτεν εἰς τὴν πλάστιγγα τῆς ἀληθείας πρόσθετον παρηγορίας σταθμόν). Μένε ἥσυχος. Ὅταν ἐπιστρέψω, σ' ὑπόσχομαι νὰ μὲ συνοδεύσῃς εἰς τὴν φυλακήν του, καὶ νὰ εἶσαι σὺ ἥτις θὰ λύσῃς τὰ δεσμά του.
— Μοὶ τὸ ὑπόσχεσαι, πάτερ, μοὶ τὸ ὑπόσχεσαι λοιπὸν! Ὅταν ἐπιστρέψῃς θὰ σὲ συνοδεύσω εἰς τὴν φυλακήν του; «Ἂν τύχῃ λύπη ἢ χαρά» μοὶ τὸ ὑπόσχεσαι;
— «Ἂν τύχῃ λύπη ἢ χαρὰ» σοὶ τὸ ὑπόσχομαι, ἀλλ' ἡσύχασε.
— Ἄπελθε λοιπὸν, οὐδὲ λεπτὸν μὴ ἀργῇς, καὶ ὁ θεὸς νὰ κατευοδώσῃ τὰ διαβήματά σου. Ἀλλὰ πότε, πάτερ, θὰ ἐπιστρέψῃς;
— Ταχύτερον ἢ ἀργότερον, δὲν ἠξεύρω, ἀλλ' ὑπὲρ τὰς ἑξ ἑβδομάδας ἐν οὐδεμιᾷ περιπτώσει δὲν δύναμαι νὰ χρονοτριβήσω, εἶπεν ὁ Βοράτης, κλίνων τὴν κεφαλὴν μελαγχολικῶς προς τὴν γῆν.
— Ἓξ ἐβδομάδας! ὧ θεέ μου, ἀνέκραξεν ἡ κόρη του. Καὶ ζῇ ἄνθρωπος ἓξ ἑβδομάδας μὲ σύντροφον τοσαύτην ἀνησυχίαν, Ἔστω, θὰ προσπαθήσω.
Ἀλλ' ἡ Ἀγγελικὴ ἔζησε τὰς ἑξ ἐβδομάδας, ἔζησεν ἕκαστον λεπτὸν τῶν ἑξ ἑβδομάδων, διότι ἕκαστον ἦτον ἔγκυον αἰσθημάτων ἀρκούντων ὅπως πληρώσωσιν ὁλόκληρα ἔτη ἄλλης ζωῆς. Ὅλη δὲ ἡ ζωτικὴ ἐνέργεια ἐσωτερικῶς μόνον ἐγίνετο καὶ ἐξωτερικῶς ὀλίγον ἐπροδίδετο. Χωρὶς ν' ἀποθέσῃ τὰς μελανὰς ἐσθῆτας ἃς εἶχεν ἐνδυθῇ διὰ τὸν θάνατον τοῦ κόμητος Διονυσίου, ἐξηκολούθει ἡ Ἀγγελικὴ κεντῶσα τὸ νυμφικὸν κάλυμμά της· ἀλλ' εἰς πολλὰ μέρη κηλίδες ἐμίαινον τὰ ποικίλματα, κηλίδες ἀπὸ σταγόνας δακρύων, διότι ἀφ' ὅτου ἠνεώχθησαν αἱ πηγαὶ τῶν δακρύων της, δὲν ἐκλείσθησαν πλέον.
Τέλος κατὰ τὴν αὐγὴν τῆς τελευταίας ἡμέρας τῶν ἓξ ἑβδομάδων, τὸ βλέμμα της ἀδιακόπως βυθιζόμενον εἰς τὸν ἀπώτατον τῶν θαλασσῶν ὁρίζοντα, ἀνεκάλυψε λευκὸν σημεῖον εἰς τὴν ἄκραν αὐτοῦ, καὶ σφοδρὸς παλμὸς τῆς καρδίας της τῇ εἶπεν ὅτι τοῦτο εἶναι τὸ πλοὶον τὸ περιέχον τοῦ Ῥοδίνου τὴν τύχην. Τὸ σημεῖον δ' ἐμεγαλύνετο καθ' ὃσον ἡ ἡμέρα προὐχώρει. καὶ μετὰ τοῦ ἡλίου τὴν δύσιν μέγα πλοῖον ἠγκυροβόλησεν εἰς τὸν λιμένα τοῦ Ἀργοστολίου, καὶ ἐξ αὐτοῦ κατέβη ὁ Βοράτης.
Εἰς τὴν αὐλείαν πύλην τοῦ οἴκου τὸν περιέμενεν ἡ Ἀγγελικὴ, καὶ ἅμα τὸν εἶδεν, ἐῤῥίφθη εἰς τὰς ἀγκάλας του.
— Πάτερ, ἀνέκραξε, πάτερ ἐσώθη! νὰ ὑπάγωμεν, ἂς ὑπάγωμεν νὰ λύσωμεν τὰ δεσμά του.
Ἀλλὰ τότε ᾐσθάνθη τάς χεῖράς της βρεχομένας ἀπὸ δάκρυα καταῤῥέοντα ἀπὸ τοῦ πατρός της τοὺς ὀφθαλμοὺς· τότε ἤκουσεν ὀλοφυρμὸν ὡς παιδίου ἐξερχόμενον ἀπὸ τὸ στῆθός του, καὶ τότε ἀναβλέψασα, παρετήρησε πρῶτον ὅτι τὸ μέτωπόν του ἐσκάφη ἀπὸ ῥυτίδας γήρως, ὃτι ἡ κόμη του ἦτον πολιὰ, ὡς, ἐπὶ τῶν ἓξ αὐτῶν ἑβὃομάδων, τεσσαράκοντα χειμῶνες ἂν εἶχον σωρευθῇ ἐπ' αὐτῆς.
— Ἂ! ἐννοῶ, εἶπε, θὰ τὸν φονεύσουν! ὦ φρίκη! ὢ φρίκη!
Καὶ εἰς αὐτὴν τὴν λέξιν ἐξέπνευσεν ἡ φωνή της, καὶ ἡ κεφαλή της ἔκλινεν εἰς τὸ στῆθος τοῦ πατρός της ὡς κρίνον ὑπὸ καταιγίδος θλασθὲν, καἰ οἱ ὀφθαλμοί της ἐκλείσθησαν.
Τῷ ὄντι ἡ ἔκθεσις τοῦ δικαστηρίου οὐδεμίαν παρεδέχετο ἐλαφρυντικὴν περίστασιν, ἐξεφράζετο μάλιστα αὐστηρότατα κατὰ τοῦ διπλοῦ ἐγκλήματος, ἐπιβαρυνομένου ὑπὸ μελαίνης ἀχαριστίας· ὥστε, μ' ὅλας τὰς προσπαθείας τοῦ Βοράτου, οὑδεὶς εὑρέθη λόγος πρὸς ἀπονομὴν χάριτος, ὅτε μάλιστα καὶ ἡ περὶ αὐτῆς αἴτησις ἦτον ἀσθενεστάτη, καὶ μᾶλλον ἔφαίνετο ἀπεσκληρυμμένου κακούργου αὐθάδης πρόκλησις.
— Γενναιότης, ἔλεγεν ὁ Βοράτης, ἐναγκαλιζόμενος αὐτὴν, καὶ χορηγῶν τὴν ἀναγκαίαν θεραπείαν. Γενναιότης, κόρη μου. Ἂς ὑπομείνωμεν τὸ μαρτύριον, καὶ ὁ θεὸς, ὅστις μᾶς τὸ στέλλει, θέλει μᾶς δώσει, ἂν ὄχι εἰς ταύτην, εἰς τὴν ἄλλην ζωὴν καὶ τὸν στέφανόν του.
— Ναὶ, γενναιότης! εἶπεν ἡ Ἀγγελικὴ, ἀνοίξασα τοὺς ὀφθαλμοὺς, ἰδοὺ εἶμαι γενναία, ὦ πάτερ. Ἐλθὲ, ἂς ὑπάγωμεν εἰς τὴν φυλακήν.
— Εἰς τὴν φυλακήν, τὶ λέγεις, Ἀγγελικὴ μου! Μὴ ζητῇς τὴν τρομερὰν συνέντευξιν· οὔτε ἀνδρὸς καρδία δὲν δύναται εἰς αὐτὴν νὰ ἀνθέξῃ.
— Μοὶ εἶπες, πάτερ, «ἂν ἔλθῃ λύπη ἢ χαρὰ» πῶς θὰ μὲ φέρῃς εἰς τὴν φυλακὴν τοῦ Ῥοδίνου. Ἰδοὺ ἦλθεν ἡμέρα λύπης, καθ' ἣν ἡ δυστυχία κατέβη ὡς μελανὴ ἅρπυια, καθ' ἣν ἡ γῆ ἔγινε σκοτεινὴ ἄβυσσος, καθ' ἣν ὁ οὐρανὸς σινδόνη νεκρώσιμος. Ἂς μὴ χρονοτριβῶμεν, πάτερ. Ἡ φυλακή του εἶναι ἀκόμη τὸ μόνον εὐήλιον σημεῖον ἐπὶ τῆς γῆς. Ἀς ὑπάγωμεν εἰς τὴν φυλακήν του.
— Ἀγγελικὴ μου, τὸ θέαμα ἐκεῖνο δὲν εἶναι θέαμα διὰ σὲ, ἡ φυλακὴ δὲν εἶναι διὰ σὲ θέσις. Ζήτησε, δυστυχής μου κόρη, παρηγορίαν εἰς τὴν θρῃσκείαν.
— Πάτερ, εἶπεν ἡ Ἀγγελικὴ, ἂς μὲ συγχωρήσῃ ὁ θεὸς ἐὰν βλασφημῶ, ἀλλ' αἰσθάνομαι, ὅτι ὑπάρχουσι θλίψεις ὑπέρταται, πρὸς ἃς καὶ ἡ θρῃσκεία εἶναι ἀνίσχυρος. Ἡ θέσις μου εἶναι τοῦ λοιποῦ ὅπου εὑρίσκεται ὁ μνηστήρ μου, εἰς τὴν φυλακὴν ἐν ὅσῳ εἶναι εἰς τὴν φυλακὴν, εἰς τὸν τάφον του ὅταν καταβῇ εἰς τὸν τάφον. Ἕν θέαμα ὑπάρχει ἀκόμη διὰ τοὺς ὀφθαλμούς μου, τὸ θέαμα τοῦ θανάτου του, καὶ μετ' ἐκεῖνο θὰ κλεισθῶσιν εἰς πᾶν ἄλλο θέαμα.
— Ἀγγελική μου, Ἀγγελική μου, ἀνέκραξεν ὁ Βοράτης, σφίγγων αὐτὴν εἰς τὸ στῆθός του, μὴ θέλῃς νὰ μὲ φονεύσης. Δός μοι ὑπόσχεσιν ὅτι θὰ παλαίσῃς καὶ θά ὑπομείνῃς ὡς κόρη γενναία.
— Ἂς μὴ σπαταλῶμεν τὰς πολυτίμους στιγμὰς, εἶπεν ἐντόνως ἡ Ἀγγελικὴ. Φέρε με εἰς τὴν φυλακὴν, νὰ μὴ ἀποθάνω ἐδὼ ἀπὸ ἀπελπισίαν, ἢ νὰ μὴ παραφρονήσω καταρωμένη τὴν στιγμὴν τῆς γεννήσεώς μου, καὶ ὑπόσχομαι, ὑπόσχομαι ὅ, τι θέλεις.
Ὁ Βοράτης ᾐσθάνθη ὅτι ὁ κίνδυνος ἦτον μείζων ἂν ἀνθίστατο εἰς τὴν θέλησίν της ἢ ἂν ἐνέδιδε, καὶ μὲ σπαραττομένην καρδίαν τὴν ὡδήγησε πρὸς τὴν εἱρκτὴν, καὶ ζητήσας τὴν ἄδειαν νὰ ἰδῇ τὸν κατάδικον, εἰσῆλθεν ὅταν εἶχεν ἐπέλθει ἤδη ἡ νύξ.
Ὁ δὲ Ῥοδίνης, ὅστις ἠγνόει ἀκόμη τὴν τύχην του καὶ τὴν ἔκβασιν τῆς ἀναφορᾶς του, ὅταν εἶδεν ἀνοιχθεῖσαν τὴν θύραν, καὶ εἰσελθόντα τὸν Βοράτην μετὰ τῆς θυγατρός του, ἠγέρθη τῆς ἀχυρίνης του κλίνης, καὶ ἔδραμε πρὸς αὐτοὺς. Λαβὼν δὲ τὰς χεῖράς των,
— Ἤλθατε τέλος πάντων, ἔκραξεν, ἤλθατε, σᾶς βλέπω πάλιν! Ὦ φίλοι μου, σᾶς εὐχαρσιτῶ. Ἰδοὺ ἡ εὐτυχεστέρα τῆς ζωῆς μου στιγμή. Ὥ μακράν σας πόσας ἔζησα ὠχρἀς ὥρας μακρυτέρας τῆς αἰωνιότητος τοῦ θανάτου! Πῶς μονότονοι ἤρχοντο καὶ πῶς πένθιμοι παρήρχοντο αἱ ἡμέραι! Τὸ μόνον προσηλοῦν με ἀντικείμενον ἦτον εἰς τὸν οὐρανὸν ὁ χρυσοῦς Ἔσπερος, ὅταν ἀνέτελλεν εἰς τὸν στενόν μου ὁρίζοντα, διότι ἡ παραφερομένη καρδία μου μ' ἔπειθε, φιλτάτη Ἀγγελικὴ, ὅτι εἰς τὰς ἀκτῖνάς του ἔβλεπον καθ' ἑσπέραν τὸ βλέμμα σου μειδιῶν. Καὶ τώρα εἰς αὐτὸν εἶχον προσηλωμένους τοὺς ὀφθαλμοὺς, καὶ ὁ νοῦς μου ἐπέτα πρὸς σᾶς εἰς τὰ πτερὰ τῆς ἐλευθερίας, ὅταν ἐμβήκατε, φίλοι, φέροντές μοι αὐτῆς τὸ οὐράνιον δῶρον. Ἀπὸ τοῦ στόματός σας τὸ δέχομαι, διπλασίως φίλον. Σὺ, πάτερ, διὰ τῶν ἀγώνων σου μοὶ τὸ ἐξηγόρασας· σὺ, φιλτάτη Ἀγγελικὴ, ἔρχεσαι πρὸς ἐμὲ ὡς ἄγγελος τῆς ἐλευθερίας.
Ἡ Ἀγγελικὴ εἰς τοὺς λόγους τούτους ἐκάλυψε τὸ πρόσωπόν της μὲ τὰς δύω της χεῖρας, καὶ ἤρχισε σφοδρῶς νὰ ὀλοφύρηται· ὁ δὲ Βοράτης, λαβὼν ἐκ τῆς χειρὸς τὸν Ῥοδίνην,
— Ἡ ἐλευθερία, φίλε, τῷ εἶπεν, ἡ ἐλευθερία δὲν κατοικεῖ εἰς τῆς γῆς τὸν βόρβορον, ὅπου κυλινδεῖται ἡ ἀδικία, ὃπου βόσκει ἡ κακία, ὅπου διώκεται καὶ πάσχει ἀθωότης. Ἡ ἐλευθερία κατοικεῖ εἰς τὸν οὐρανόν. Εὐδαίμων ὅστις, πρὶν διαπορευθῇ ὅλην ταύτην τὴν θλιβερὰν τοῦ κλαυθμῶνος κοιλάδα, πρὶν πίῃ ὅλον τὸ ἀποτρόπαιον ποτήριον τῆς ζωῆς μέχρι τοῦ πυθμένος αὐτοῦ, δυνηθῇ ν' ἀναπτερωθῇ πρὸς τὸν ἐντελέστερον κόσμον· ἐκεῖνος εἶναι ἐλεύθερος. Εὐδαίμων ἐκεῖνος ἐξ ἡμῶν ὃν ἤθελε πρῶτον καλέσει ὁ θεὸς εἰς τοὺς κόλπους του, καὶ δυστυχεῖς ὅσοι λησμονηθῶμεν ὀπίσω!
Καὶ ταῦτα ἔλεγε μὲ φωνὴν τρέμουσαν καὶ πλήρη δακρύων· ὥστε ὁ Ῥοδίνης μετὰ μεγίστης ἐκπλήξεως ἔβλεπεν ἀλληλοδιαδόχως τὸν Βοράτην καὶ τὴν θυγατέρα του, μὴ ἐννοῶν τὶ ἤθελον οἱ μελαγχολικοὶ οὗτοι λόγοι καὶ αἱ ὑπερβολικαὶ ἐκεῖναι ἐνδείξεις τῆς θλίψεως, ὅτε ἤρχοντο φέροντές τῳ χαρᾶς εὐαγγέλιον.
Ἀλλ' ὡς ἵνα λύσῃ τὴν ἀπορίαν του, εἰσῆλθε κατ' αὐτὴν τὴν στιγμὴν ὁ δεσμοφύλαξ, συνοδευόμενος ὑπὸ ἱερέως.
— Κύριε, εἶπε πρὸς τὸν Ῥοδίνην, σᾶς ἔφερα τὴν σεβασμωτητά του. Ἴσως εἰς τὰς στιγμὰς ταύτας ἔχετε ἀνάγκην τῆς βοηθείας του· διότι μοὶ ἐπεβλήθη τὸ θλιβερὸν καθῆκον νὰ σᾶς ἀναγγείλω, ὅτι ἡ ἀπόφασις τοῦ δικαστηρίου... ἐπεκυρώθη.
— Ἐπεκυρώθη! εἶπεν ὁ Ῥοδίνης ἡσύχως. Ἐννοῶ. Σᾶς εὐχαριστῶ, κύριε, διὰ τὴν φιλάνθρωπον πρόνοιάν σας. Ἐντὸς ὀλίγου θέλω προσφύγει εἰς τὴν πνευματικὴν ἐπικουρίαν τοῦ ἁγίου πατρός. Στείλατέ μοι μελάνην, παρακαλῶ, κονδύλιον καὶ χαρτίον.
Ὁ δεσμοφύλαξ ἐξῆλθεν, ὁ δὲ Ῥοδίνης, λαβὼν τῆς νέας τὴν χεῖρα,
— Ἀγγελικὴ, τῇ εἶπεν, ἤκουσας τὶ ἔλεγεν ὁ πατήρ σου. Εὐδαίμων ὅστις ἐγκαταλείψῃ τὸν κόσμον τοῦτον τῆς διαφθορᾶς, καὶ μεταβῇ εἰς τῶν κόσμων τὸν ἄριστον. Μὴ κλαίῃς, φίλη. Μακάριος ὅστις δύναται, παρουσιασθεὶς εἰς τὸν πλάστην του, νὰ τῷ φέρῃ ψυχὴν ἁγνὴν, καρδίαν ἀμόλυντον. Μὴ κλαίῃς. Ἡ καρδία μου σπαράττεται διὰ τὸν πρόωρον χωρισμόν μας, ἀλλὰ τὶ εἶναι ὁ χωρισμὸς οὗτος; εἶναι στιγμὴ ἐνώπιον τῆς αἰωνιότητος ἣν θέλομεν συζήσει εἰς τοὺς οὐρανούς. Ἐκεῖ θὰ σὲ περιμένω, καὶ μὲ τὰς ἀκτῖνας τοῦ Ἑσπέρου ἡ ψυχή μου θὰ καταβαίνῃ ἐπὶ τὸ μέτωπόν σου ὅταν κοιμᾶσαι, καὶ θὰ σ' ὁμιλεῖ περὶ ἐμοῦ εἰς τὸ ὄναρ σου.
— Ἀφ ἧς στιγμῆς ὁ κόμης Διονύσιος ἥνωσε τὰς χεῖράς μας, ἀπεκρίθη ἐπισήμως ἡ Ἀγγελικὴ, σ' ὑπεσχέθην. ὅτι οὔτε ἡ ζωὴ, οὔτε ὁ θάνατος δὲν θέλει τοῦ λοιποῦ μᾶς χωρίσει. Ἰδοὺ ἦλθεν ἡ φοβερὰ στιγμὴ τῆς δοκιμασίας. Ὄχι, δὲν θὰ μὲ περιμένῃς· ὁμοῦ θὰ βαδίσωμεν εἰς τὴν καταδίκην, καὶ ἂνοἱ ἄνθρωποι εἰς τὴν ἀδικίαν τὴν ἀσπλαγχνίαν προσθέτοντες, δὲν θελήσωσι νὰ μὲ θανατώσωσι μετὰ σοῦ, θὰ εὕρω τρόπον νὰ σὲ συνοδεύσω, καὶ αἱ ψυχαί μας ν' ἀναβῶσιν ὁμοῦ εἰς τὴν αἰωνίαν των κατοικιαν.
— Ἐπὶ τῶν νεκρῶν ῥαίνουσιν ἄνθη, εἶπεν ὁ Ροδίνης, λαμβάνων καὶ φιλῶν περιπαθῶς τὴν χεῖρά της. Σὺ, φίλη, ῥαίνεις ἐπὶ τοῦ ταφου μου τὴν ὑπερτάτην παρηγορίαν. Αἱ λέξεις αὗται πληροῦσι πᾶν τὸ μέτρον τῆς ἐπὶ τῆς γῆς εὐτυχίας μου. Μετ' αὐτὰς ἡ ζωὴ τίποτε δὲν μοὶ χρεωστεῖ.
— Φίλε, εἶπεν ἡ κόρη, ἀφ' ὅτου ἀνεχώρησας, ἠξεύρεις ποία ἦτον ἡ ἀσχολία μου; Ὅλην τὴν ἡμέραν ἐκέντων τὸ νυμφικὸν φόρεμά μου, καὶ καθ' ἑσπέραν ἐπότιζον τὰ ῥόδα τῆς Βεγγάλης. Αὔριον, πάτερ, ἐπρόσθεσε μἐ πικρὸν μειδίαμα, θὰ εἶναι ἡ ἡμέρα τοῦ γἀμου μου. Σὲ παρακαλῶ, μὴ μ' ἀρνηθῆς ταύτην τὴν χὰριν, νὰ μ' ἐνδύσῃς τὸ νυμφικὸν φόρεμά μου, καὶ νὰ στέψῃς τὴν κεφαλὴν μου μέ τῆς Βεγγάλης τὰ ῥόδα.
Ὁ δὲ Βοράτης δὲν ἐδύνατο ν' ἀνθέξῃ περαιτέρω εἰς τὴν σκηνὴν ταύτην· ἡ καρδία του ἐκινδύνευε νὰ δίαῤῥαγῇ. Ῥιφθεὶς δὲ εἰς τὸν τράχηλον τῆς θυγατρός του, ἔκλαιεν ὡς βρέφος.
— Ἀγγελικὴ μου, θύγατερ, ἔλεγεν ὁλοφυρόμενος, πῶς σπαράττεις τοῦ πατρός σου τὸ στῆθος! Ἐλθὲ, κόρη μου, ἐλθὲ ν' ἀναχωρήσωμεν. Ἡ ὥρα παρῆλθε, καὶ θὰ κλείσῃ ἡ φυλακή.
— Ν' ἀναχωρήσωμεν! ἔλεγεν ἡ Ἀγγελικὴ· καὶ ποῦ ν' ἀναχωρήσωμεν, πάτερ, Ὑπάρχει δι' ἐμὲ ἄλλη θέσις ἐπὶ τῆς γῆς; Αὐτὴ εἶναι ἡ κατοικία μου. Ἄφες μὲ, πάτερ μου, εἰς αὐτήν. Ναὶ, θὰ μετοικήσω τῷ ὄντι αὔριον εἰς ἄλλην κατοικίαν, καὶ ἐκείνη θὰ εἶναι αἰώνιος.
— Ὦ θεέ μου, θεέ μου! Ἡ κεφαλή της ταράττεται, Ῥοδίνη, ἔκραξεν ὁ δυστυχὴς πατὴρ, ὡς καλῶν αὐτὸν εἰς βοήθειαν.
—Ἀγγελικὴ, εἶπεν ὁ Ῥοδίνης, βλέπων τὴν ἔξαψιν τῶν αἰσθημάτων της, καὶ τὸν κίνδυνον ὃν διέτρεχε μένουσα· φιλτάτη Ἀγγελικὴ, ἐνόμιζον ὅτι μὲ μειδιῶντα θὰ μὲ προπέμψῃς τὰ χείλη καὶ μὲ ἐλπίζουσαν τὴν καρδὶαν. Ὁ σύνδεσμος τῶν ψυχῶν μας θὰ εἶναι ὀλιγώτερον ἰσχυρὸς διότι δὲν θὰ ἐπιπροσθεῖ τὸ θνητὸν σῶμα μεταξὺ αὐτῶν; Καὶ ὁ ἔρως μας ἦτον φύσεως τοσοῦτον ἐφημέρου, ὥστε νὰ κατισχύσῃ αὐτοῦ ἡ ἄδικος ἐφαρμογὴ ἑνὸς νόμου, ἡ ἃν ἀντ' αὐτὴς ἐπήρχετο πυροβόλου σφαῖρα, ἢ πυρετοῦ προσβολή; Ὑπόμεινον, ἀδελφὴ. καὶ ἐπίμεινον. Μὴ δι' ἐγκλήματος ἐπιβουλευθῆς τὴν ζωήν σου, μήπως πρὸς τιμωρίαν στερηθῶμεν τῆς αἰῶνίας ἑνώσεως καὶ τῆς ἀτελευτήτου εὐδαιμονίας, εἰς ἣν ἀποβλέπομεν πεποιθότες.
— Δὲν ἔχω ἀνάγκην νὰ κόψω βιαίως τῆς ζωῆς μοὺ τὸ νῆμα, ἐψιθύρισεν ἡ Ἀγγελικὴ· θὰ διαῤῥαγῆ αὐτομάτως. Ἰδοὺ, αὐτοὶ τῆς καρδίας μου οἱ παλμοὶ θὰ θραύσωσι τὸ στῆθός μου ἕως αὔριον, καὶ θὰ σὲ προλάβω, ὡς αἰσθάνομαι, εἰς τὴν οὐρανίαν μας κατοικίαν.
— Ὕπαγε ν' ἀναπαυθῇς, φίλη, εἶπεν ὁ Ῥοδίνης· ἔχεις ἀνάγκην ἀναπαύσεως, καὶ δέχθητι τὸν πρῶτον, καὶ ἐπὶ τῆς γῆς τελευταῖόν μου ἀσπασμόν.
Καὶ ἐναπέθεσεν ἀδελφικὸν φίλημα εἰς τὰ χείλη της.
— Ν' ἀναπαυθῶ; εἶπε μειδιῶσα πενθίμως ἐκείνη. Δὲν εἶναι βία· αὔριον θέλω ἀναπαυθῆ. Μὴ θέλῃς ν' ἀπέλθω. Εἰς τὰς τελευταίας μας κἂν στιγμὰς μὴ θέλῃς νὰ χωρισθῶμεν.
— Ἀλλὰ πρέπει ν' ἀπέλθῃς, ἐπέμεινε λέγων ὁ πατήρ της, διότι ἤθελε νὰ τὴν ἀποσπάσῃ ἀπὸ τὰς τρομερὰς ἐκείνας ἐντυπώσεις, αἵτινες ἐντὸς ὀλίγου ἤθελον τὴν φονεύσει. Ὁ Ῥοδίνης θέλει, ἔχει ἀνάγκην, νὰ μείνῃ μόνος.
— Τῷ ὄντι, φίλη τῆς καρδίας μου, εἶπεν ὁ Ῥοδίνης, ἔχω ἀνάγκην νὰ μείνω μόνος ἐπί τινας ὥρας, μόνος μὲ τὸν λειτουργὸν τοῦ θεοῦ, καὶ μετὰ ταῦτα μόνος μὲ τὸν θεόν.
— Ἐλθὲ, κόρη μου, εἶπεν ὁ Βοράτης, σύρων τὴν Ἀγγελικὴν πρὸς τὴν θύραν.
— Λοιπὸν χωριζόμεθα, ἔκραξεν ἡ Ἀγγελικὴ μὲ φωνὴν σπαράττουσαν τὴν καρδίαν. Ἰδοὺ ὁ τελευταῖος ἡμῶν χωρισμὸς. Αὔριον ἀπὸ πρωΐας, σοὶ τὸ ὑπόσχομαι, θὰ εἶμαι πλησίον σου, καὶ ἔκτοτε ποτὲ πλέον δεν θὰ χωρισθῶμεν.
Ὁ Βοράτης ἐῤῥίφθη τότε εἰς τοῦ Ῥοδίνου τὰς ἀγκάλας, καὶ ἤθελε νὰ ὁμιλήσῃ, ἀλλὰ τὰ δάκρυα τῷ ἔκοψαν τὴν φωνήν.
—Τὴν μητέρα μου, τὴν δυστυχῆ μου μητέρα! εἶπεν ὁ Ροδίνης. Ἂς μὴ μάθῃ τὸν τρόπον τοῦ θανάτου τοῦ υἱοῦ της. Ἂς πιστεύσῃ ὅτι ἀσθένεια μὲ ἀνήρπασε. Παρηγόρησέ την, ἂν εἶναι δυνατόν. Εἶχε τόσην πρὸς ἐμὲ ἀγάπην! — Καὶ τώρα ὑπάγωμεν. Τὰς λοιπὰς παραγγελίας μου αὔριον.
Ὁ Βοράτης ἐξῆλθε σύρων τὴν κόρην του σχεδὸν ἀναίσθητον. Ἀλλ' ἡ Ἀγγελικὴ δὲν ἠθέλησε νὰ ἐπανέλθῃ εἰς τὴν οἰκίαν της· ἀλλ' εὑροῦσα ἀνοικτὴν τὴν θύραν τῆς γειτονικῆς των ἐκκλησίας τοῦ Ἀγίου Διονυσίου, εἰσῆλθεν εἰς αὐτὴν, καἰ ἐῤῥίφθη γονυπετὴς ἐμπρὸς εἰς τὸ ἱερὸν, καὶ ἔμεινε προσευχομένη ἕως εἰς τὴν αὐγήν.
Ὁ δὲ Ῥοδίνης, ἅμα ἔμεινε μόνος, ἔλαβε τὸν κάλαμον καὶ ἔγραψε διαθήκην, δι' ἧς κατέλειπε κληρονόμον του τὸν Βοράτην, κηρύττων ὅτι ἡ τοῦ κόμητος Ναννέτου εἶναι ἀληθὴς, καὶ ἀπαιτῶν ἀπὸ τὸν κληρονόμον του νὰ ἐπιδιώξῃ ἐνώπιον τῶν δικαστηρίων τὴν ἀπόδειξιν τῆς γνησιότητος καὶ τὴν ἐπικύρωσιν αὐτῆς.
Μετὰ ταῦτα δ' ἐλθὼν πρὸς τὸν ἱερέα, ἐξωμολογήθη μετὰ πάσης ταπεινότητος, εἰπὼν ὅτι πολλὰ ἥμαρτεν ἐπὶ τῆς ζωῆς του, ἀλλ' ὅτι τοῦ ἐγκλήματος δι' ὃ κατεδικάσθη εἶναι ἀθῶος, ἂν καὶ ὁ ἱερεὺς ἐν ὀνόματι τῆς ψυχικῆς σωτηρίας του πολλάκις τὸν προέτρεψε νὰ ὁμολογήσῃ τὴν ἐνοχήν του, καὶ νὰ αἰτήσῃ τὴν συγχώρησίν του ἀπὸ τὸν ἐλεήσαντα καὶ συγχωρήσαντα τὸν λῃστήν. Ἀλλ' ὅλαι αἱ συμβουλαὶ αὗται κατ' οὐδὲν μετέβαλον τὴν ἐξομολόγησίν του. Μετὰ ταῦτα δ' ἐζήτησε καὶ μετέλαβε τῶν ἀχράντων μυστηρίων, καὶ ἔπειτα, ἀφοῦ ὁ ἱερεὺς ἀνεχώρησεν, ἔμεινε βεβυθισμένος καὶ αὐτὸς εἰς προσευχὴν μέχρι τῆς αὐγῆς· καὶ βεβαίως αἱ εὐχαὶ του ἀπηντήθησαν πολλάκις μὲ τὰς τῆς Ἀγγελικῆς, ἐνῷ ἀνέβαινον πρὸς τὸν θρόνον τοῦ πλάστου.
Κατὰ τὴν ἐσπέραν τῆς ἐνάρξεως τοῦ παρόντος διηγήματος εἴδαμεν πόσην κατήφειαν ἐπροξένησεν εἰς τὴν Μαρίναν, τὴν τρυφερὰν θυγατέρα τοῦ συμβολαιογράφου Τάπα, ἡ αἰφνιδία ἀναχώρησις τοῦ κόμητος Γερασίμου, χωρὶς κᾀν νὰ τῇ εἰπῇ καλὴν νύκτα, χωρὶς κᾀν νὰ δοκιμάσῃ τὰ κεράσιά της. Οἱ λόγοι τοῦ πατρός της τὴν ἔπεισαν μὲν προσωρινῶς· ἀλλὰ διετέλεσεν ὅλην τὴν νύκτα ἐκείνην περιμένουσα τὴν ἐπερχομένην ἡμέραν, καὶ ὃλην τὴν ἡμέραν περιμένουσα τὴν ἐσπέραν, ὅταν ἔπρεπε νὰ ἐπανέλθῃ ὁ Γεράσιμος, καὶ σχεδιάζουσα μὲ τίνας δηκτικοὺς λόγους, μὲ τίνας χαρίεντας μορφασμοὺς θὰ τῶ ἀποδείξῃ τὴν ὀργήν της διὰ τὸν τρόπον του, καὶ ὁ πατὴρ της ἀς λέγῃ.
Ἀλλὰ ἡ ἑσπέρα ἦλθε, καὶ ὁ Γεράσιμος ὄχι· ὁ δὲ Τάπας, βλέπων τὰς ἀδιακόπους εἰσόδους καὶ ἐξόδους της, τὰ βλέμματά της πρὸς τὸ παράθυρον καὶ τὰς καταβάσεις της πρὸς τὴν θύραν, ἐννόει τὴν ἀνησυχίαν της. Ὅταν λοιπὸν ἦλθεν ἡ ὥρα τοῦ δείπνου, καὶ ἐκάθησαν εἰς τὴν τράπεζαν,
— Φαίνεται, δούγκουε, εἶπε, κόρη μου, ὅτι τὰ κεράσιά σου θὰ τὰ φάγωμεν μόνοι μας. Ὁ Κόντε Γεράσιμος, τοῦ κακοῦ τὸν προσμένεις, δὲν ἔρχεται.
— Δὲν προσμένω ἐγὼ τὸν Γεράσιμον, εἶπεν ἡ Μαρίνα μὲ κίνημα κεφαλῆς ἐκφράζον μυστικὸν πεῖσμα.
— Δὲν τὸν προσμένεις; ἂ! βεραμέντε, κ' ἐγὼ ποῦ τὸ πίστευγα, ὅταν εἶδα ποῦ μ' ἄφησες νὰ προσμείνω τὸ πράντζο δύω ὥραις, κ' ἔβαλες κ' ἐκειὸ τὸ τρίτο σερβίτζιο, κ' ἐκεῖ κοντὰ τὰ μεγαλῄτερα κεράσια ἀπὸ τὸ περιβόλι μου. Δἐν τὸν ἐπρόσμενες δούνκουε; Τάντο μέλιο, ἐπειδὴ διὰ μερικαῖς ἡμέραις πρέπει νὰ μὴ τὸν ἀσπεττάρῃς.
— Πῶς μερικὰς ἡμέρας; ἔκραξεν ἡ Μαρίνα μὲ τόνον φωνῆς, ὅστις ἀπεδείκνυεν ὅτι τὸν ἐπερίμενεν ἐξ ἐναντίας, καὶ ὅτι ἦτον ἀνήσυχος καὶ παρωργισμένη διότι δὲν τὸν ἔβλεπεν ἐρχόμενον.
— Ὁ Κόντε Γεράσιμος, ἀπεκρίθη ὁ Τάπας, εἶχε, κόρη μου, δουλειὰ πρεσάντε, πολὺ πρεσάντε, κ' ἔπρεπε νὰ πηγαίνῃ. Δὲν μποροῦσε νὰ χάσῃ νὲ μένο ἕνα μινοῦτο. Διὰ ἀλίγον καιρὸν δὲν θὰ μπορέσῃ νὰ τὴν ἀφήσῃ, χωρὶς νὰ κομπρομετάρὴ ὅλα τὰ ἰντερέσσα του.
— Δι' ὀλίγον καιρὸν, καὶ πόσον καιρὸν, ἐρώτησεν ἡ Μαρίνα;
— Πόσον καιρόν; πόσον καιρόν; μὴ γὰρ ἠξεύρω πόσον; Δέκα ἡμέραις, δεκαπέντε ἡμέραις, εἶπεν ὁ συμβολαιογράφος διὰ νὰ μὴ τὴν λυπήσῃ.
— Πῶς, δεκαπέντε ἡμέρας; ἀνέκραξεν ἡ Μαρίνα ἐν ἀπελπισίᾳ.
— Τὸ ἰντερέσσο του εἶναι καὶ ἰντερέσσο σου, κάρα μία, εἶπεν ὁ πατήρ της· ὅταν ἔλθῃ ὀπίσω θενὰ εἶναι τότε δικός σου. Τότε θὰ γένῃς ἡ ποιὸ πλούσια καὶ ἡ ποιὸ περήφανη καὶ ἡ ποιὸ παινεμένη κοντέσσα τῆς Κεφαλλονίας καὶ τῶν ἑπτὰ νησιῶν. Σήμερ' ἄκουσες ποῦ ἀπέθανεν ὁ γέρο κόντες· ὁ Γεράσιμος ὁ πόβερος δὲ εἶν' ἐδὼ νὰ τοῦ κλείσῃ τὰ μάτια, μὰ κτυπᾷ μιὰ κληρονομιὰ ποῦ δὲν ἔχει τὴν δεύτερή της. Ὁλίγη πασιέντζα, καρίσσιμα. Ὅσον νὰ ἔλθῃ ὁ ἴδιος, ἔχε κονσολατζιόνε τὰ γράμματά του.
— Ναὶ, εἶπεν ἡ Μαρίνα μὲ φωνὴν τεθλιμμένην, ἂν αἱ μεγάλαι του ὑποθέσεις τὸν ἀφήσουν καὶ νὰ μᾶς γράψῃ.
Ὑπεσχέθη ὅμως νὰ ἔχῃ, ὡς ἐζήτει ὁ πατήρ της, ὑπομονὴν· ἀλλ' ὑπεσχέθη πρὶν μετρήσῃ τὰς δυνάμεις της, διότι ἡ ἀνυπομονησία της ἤρχισεν ἀμέσως ἀπὸ τῆς ἐπαύριον. Ὁ δὲ Τάπας, εἰς οὗ τὴν καρδίαν, τὸ εἴπαμεν, ἡ πατρικὴ φιλοστοργία ἦν τὸ μόνον ἐπιζῶν ἀνθρώπινον αἴσθημα, ὅστις ἠγάπα τὴν Μαρίναν μὲ τὸν αὐτὸν ζηλότυπον ἐγωϊσμὸν, μεθ' οὗ ὁ φιλάργυρος ἀγαπᾷ τὸν χρυσόν του, γνωρίζων τὰς ἐνδοτάτας πτυχὰς τῆς καρδίας της, ἤξευρεν ὁποίαν λύπην ἐνεστάλαξεν εἰς αὐτὴν ἡ ἀγγελία τῆς ἀπουσίας τοῦ Γερασίμου, καὶ τὴν παρεμόνευε μὲ ἔμφροντιν ὀφθαλμόν. Ἀμέσως μετὰ τὸ δεῖπνον τὴν παρετήρησεν, ὅτι ἔκρυψεν εἰς ἀργυροῦν ἀγγεῖον τοῦ κοιτῶνός της δεκαπέντε λευκὰ λιθάρια, ἰσάριθμα μὲ τὰς ἡμέρας τῆς ἀπουσίας τοῦ μνηστῆρός της. Τὴν ἐπιοῦσαν τὸ πρωῒ ἀφῄρεσε τὸ πρῶτον, καὶ εἰς τὸ διάστημα τῆς ἡμέρας δεκάκις ἴσως ἐμέτρησε τὰ ἐναπολειπόμενα δεκατέσσαρα, καὶ πᾶσαν αὐγὴν τὸ πρῶτόν της ἔργον ἦν ν' ἀφαιρῇ ἓν λιθάριον, καὶ, ἀριθμοῦσα τὰ λοιπὰ, ἐξίστατο πάντοτε ὅτι ἐλαττοῦντο τόσον βραδέως. Ὁ πατήρ της τὴν παρετήρει, καὶ ἐτὴκετο βλέπων αὐτὴν τηκομένην. Τὴν δεκάτην ἡμέραν εἰσῆλθε πρὸς αὐτὴν ὁ Τάπας περιχαρὴς, καἰ τῇ ἐπέδωκε γράμμα τοῦ κόμητος, δι' ὃ ἡ Μαρίνα, ῥιφθεῖσα εἰς τὸν τράχηλον τοῦ πατρός της, τὸν κατεφίλει, κυριευθεῖσα ἀπὸ σπασμωδικὸν γέλωτα, ἀνεμεμιγμένον μὲ δάκρυα.
Εἰς τὴν ἐπιστολὴν του, μηνολογημένην πρὸ μιᾶς ἑβδομάδος, ὁ Γεράσιμος ἔλεγεν, ὅτι ἔφθασε πρὸ δύω ἡμερῶν εἰς τὴν Κέρκυραν· φαίνεται ὅμως, ὅτι ἡ ζωηρότης τῶν εἰς τὸ ἐπίλοιπον μέρος τῆς ἐπιστολῆς ἐκφραζομένων αἰσθημάτων του εἶχε ταράξει τὴν μνήμην του ὡς πρὸς τὴν ἡμερομηνίαν, διότι αὕτη δὲν ἐσυμβιβάζετο παντάπασι μὲ τοὺς ὑπολογισμοὺς τῶν πιθανοτήτων τῶν ἀνέμων καὶ ἀποστάσεων, καὶ κατ' αὐτὴν ἔπρεπε νὰ εἶχεν ἀπέλθει τῆς Κεφαλληνίας τρεῖς ἡ τέσσαρας ἡμέρας πρὸ ἐκείνης καθ' ἣν ἀληθῶς ἀνεχώρησεν. Ἀλλ' ἐννοεῖται ὅτι καὶ ἡ Μαρίνα ἔδωκε πολὺ ὀλιγωτέραν προσοχὴν εἰς τὴν ἀκρίβειαν τῆς ἡμερομηνίας, ἡ εἰς τὰ περιεχόμενα τῆς ἐπιστολῆς. Ὁ Γεράσιμος, τὰς ψυχροτέρας συσσωρεύων εἰκόνας, τῇ ἔλεγεν ὅτι εἶναι τὸ φῶς τῶν ὀφθαλμῶν του, τὸ ῥόδον τοῦ κήπου τῆς ζωῆς του, ἡ ῥοδόχειλος Οὐρί του, ὁ χρυσοκόμης του ἄγγελος, τὴν ἐβεβαίου ὅτι χωρὶς αὐτῆς δὲν ἠμπορεῖ νὰ ζήσῃ, καθὼς τὸ πτηνὸν χωρὶς ἀέρος, καθὼς τὸ ἄνθος χωρὶς ἡλίου ὅτι ἅμα δυνηθῇ θὰ ἔλθῃ νὰ ῥιφθῇ εἰς τὰς ἀγκάλας της, ν' ἀπολαύσῃ τὰς εὐτυχίας τοῦ παραδείσου, καὶ ἄλλα ὅσα ἐδύνατο ἐκ τῶν Ἰταλικῶν μελοδραμάτων νὰ μεταφέρῃ εἰς τὸ ἐπιστολιμαῖόν του ὕφος. Δι' ὑστερογράφου του δὲ πορεκάλει τὸν συμβολαιογράφον νἀ τὸν εἰδοποιήσῃ ταχέως ἃν ἤδη ἐπεκυρώθη τὸ γνωστὸν ἔγγραφον.
Τὴν ἐπιστολὴν ταύτην εἶχεν ἔκτοτε ὡς ἐγκόλπιον ἡ Μαρίνα. Αὐτὴ ὑπεστήριζε τὰς δυνάμεις της καὶ ὑπέθαλπε τὴν γενναιότητά της μέχρι τῆς ἡμέρας καθ' ἣν ἐῤῥἱφη τὸ τελευταῖον λιθάριον ἀπὸ τὸ ἀργυροῦν ἀγγεῖον. Καὶ τὴν ἡμέραν δ' ἐκείνην, τὴν ἀτελεύτητον ἐκείνην ἡμέραν, βοηθείᾳ αὐτῆς τὴν διῆλθεν. Ἡ ταραχή της ἀπὸ τῆς πρωϊας ἦτον ἀνέκφραστος· στιγμὴν δὲν ἐδύνατο νὰ μείνῃ εἰς τὴν αὐτὴν θέσιν, περιήρχετο εἰς ὅλον τὸν οἶκον, ἐλάμβανε διαφόρους ἐργασίας καὶ πάλιν τὰς ἄφινε, καὶ τότε μόνη ἡ ἐπιστολὴ τοῦ Γερασίμου εἶχε τὴν ἰδιότητα νὰ πραΰνη ἐπί τινας στιγμὰς τὴν νευρικὴν ταύτην ἀνησυχίαν της.
Πρὸς τὸ ἑσπέρας, ὁ πατήρ της τῇ εἶπεν, ὅτι ἔλαβε πάλιν ἐπιστολὴν τοῦ Γερασίμου, ὅστις τῷ ἀναγγέλλει, ὅτι αἱ ὑποθέσεις του ἀκόμη δὲν ἐπερατώθησαν, καὶ ἀναγκάζεται νὰ ἀναβάλῃ τὴν ἐπιστροφήν του ἐπί τινας ἡμέρας, χωρὶς νἀ δύναται νὰ προσδιορίσῃ πόσας.
— Δὲν ἔρχεται, δὲν ἔρχεται, ἐπανελάμβανεν ἡ Μαρίνα· καὶ ἄλλην λέξιν δὲν ἐπρόφερε δι' ὅλης τῆς ἑσπέρας, ἐκτὸς ὅτι ἐζήτησε νὰ ὶδῇ τὴν ἐπιστολὴν, ἀλλὰ ματαίως· διότι ἡ ἐπιστολὴ ἦτον τῆς ἐφευρέσεως τοῦ Τάπα διὰ νὰ τὴν παρηγορήσῃ.
Τὴν ἐπαύριον τὸ πρωῒ ὁ πατήρ της τὴν ἐπέπληξε διὰ τὴν ὀλιγοψυχίαν της, τῇ εἶπεν ὅτι προκαλεῖ τὴν τύχην ὅταν τόσον λυπῆται διὰ μιπρὰν ἀπουσίαν, καὶ τὴν προέτρεψε νὰ εἶναι καρτερικὴ καὶ φρόνιμος. Ἡ Μαρίνα τὸ ὑπεσχέθη καὶ πάλιν, καὶ δὲν παρεπονήθη μὲν ἔκτοτε, ἀλλὰ, καθ' ὅσον παρήρχοντο αἱ ἡμέραι, τοὺς ὀφθαλμοὺς της περιεζώννυε μελανὸς κύκλος, ἐμαράνθησαν κατ' ὀλίγον τὰ ῥόδα τῶν παρειῶν της, τὸ μέτωπόν της ἔκλινε μελαγχολικῶς πρὸς τὸ στῆθός της, καὶ ἐσιώπησαν τὰ φαιδρὰ ᾄσματά της.
(Τὸ τέλος εἰς τὸ ἀκόλουθον φυλλάδιον).