Ο Πωρικολόγος Πετρουπόλεως
| Πωρικολόγος Ὁ Πωρικολόγος Πετρουπόλεως. |
 Δείτε επίσης: σχετικό λήμμα. Επιμέλεια-εισαγωγή Αθανάσιος Παπαδόπουλος-Κεραμεύς, Byzantinische Zeitschrift, Τόμος 20, Teubner, Λειψία 1911, σ. 137—139.
|
To διήγημα „Πωρικολόγος“, ἐν ᾧ διακωμῳδοῦνται τῆς ἑλληνορωμαϊκῆς ἐν Κπόλει αὐλῆς οἱ ὀφφικιοῦχοι, ἰδίᾳ δ’ αἱ τούτων παρὰ τῷ αὐτοκράτορι διαβολαὶ καὶ συκοφαντίαι, γινώσκεται κατὰ διαφόρους διασκευὰς καὶ διαφέροντ’ ἀπ’ ἀλλήλων ἀντίγραφα, τὰ ἑξῆς·
1) Κῶδιξ ἄγνωστος ἐκδοθεὶς ἔτει 1783-ῳ. „Βίος Αἰσώπου τοῦ Φρυγίου“. Ἐνετίῃσι 1783, σ. 93—96.
2) Cod. Vindob. theol. 244. Ἐκδόσεις: Κ. Σάθας ἐv τῇ ἐφημερίδι Κλειώ, 1871, ἀριθ. 516. W. Wagner, Carmina graeca medii aevi. Lipsiae 1874, σ. 199—202 (αὐτόθι καὶ αἱ τῆς ἑνετικῆς ἐκδόσεως διαφέρουσαι γραφαί).
3) Cod. Paris, gr. 2316 (ancien fonds), 15-ου αἰῶνος.
4) Παλαιὰ σερβικὴ μετάφρασις ἐκδοθεῖσα ὑπὸ V. Jagić, Archiv für slavische Philologie. Berlin 1876, τ. 1, σ. 611—613.
5) Τουρκικὴ διασκευὴ ἐκδοθεῖσα ὑπὸ Otto Blau, Zeitschrift der morgenländischen Gesellschaft, 1874, τ. 28, σ. 569 κἑ.
Περὶ τοῦ χρόνου τῆς συντάξεως καὶ τῆς γλώσσης ἴδε J. Psichari, Essais de grammaire historique néo-grecque. Paris 1886—1889, τ. 1, σ. 18. Τόμ. 2, σ. 175—176.
Ταῖς ἤδη γνωσταῖς ταύταις διασκευαῖς προσθετέα ἡ τοῦ 488-ου κώδικος τῆς ἐν Ππόλει Δημοσ. Αὐτοκρ. Βιβλιοθήκης. Οὗτος ἀριθμεῖ τρία μόνα χάρτινα φύλλα (0.145 × 0.099) κομισθέντα μὲν Ἀνατολῆς ὑπὸ Πορφυρίου Οὐσπένσκη (ἴδε Отчетѣ Имп. Публ. Библіотеки за 1883 г. СПБ. 1885, σ. 160), γεγραμμένα, δὲ κατὰ τὸν 17-ου αἰῶνα· τὸ δὲ κείμενον αὐτῶν κατέχον 4½ σελίδας ἔχει ἀκριβῶς οὕτω, ὡς ἐκδίδεται ἐνταῦθα, ἔξω τῶν σφαλμάτων ἃ καὶ σημειοῦνται ὧδε ὑπὸ τὴν πέζαν.
Βασιλεύοντος τοῦ πανενδοξοτάτου Κυδωνίου καὶ ἡγεμονεύοντος τοῦ περιβλέπτου Κίτρου καὶ συνεδριάζοντος μετὰ Ῥῳδίου καὶ τοῦ Ἀπιδίου τοῦ πρωτονοταρίου, Μήλου τοῦ λογοθέτου, Ῥεναντζίου τοῦ πρωτοβεστιαρίου καὶ Κερασίου καὶ Δαμασκήνου τοῦ πρωτονοβελισίμου, Λεμονίου τοῦ μεγάλου, Μούσκλου τε καὶ Τζιτζίφου καὶ Σύκου, παρέστησαν οἱ Βάραγγοι, ὅ τε Καρύδιος, Ἀμύγδαλος, Κάστανος, Λεπτοκάρυος, Λουμπινάριος καὶ ὁ σοφὸς Κουκουνάριος· καὶ σταθεῖσα ἡ Στάφυλος εἶπεν πρὸς τὸν βασιλέα· „Δέσποτα βασιλεῦ Κυδώνιε, γνωστὸν ἔστω τὴς βασιλείας σου, ὅτι πρωτοσέβαστος ὁ Πιπέριος μετὰ Κυμίνου τοῦ κόμιτος, Κανναβουρίου τοῦ μεγάλου, Κρασίου τοῦ Καλοκαρδιστῆ, Κολιάνδρου καὶ μετὰ Κουμαρίου καταφρονοῦσι τῶν σῶν προσταγμάτων καὶ γελοῦσι τὴν βασιλείαν σου“. ἦσαν δὲ καθήμενοι καὶ οἱ ἀληθεῖς μάρτυρες, ὁ γέρων Πέπονος, ὁ Τετράγγουρος, Ἀγγινάρα καὶ Μελιντζάνα, καὶ κατεδίκασαν τὴν Στάφυλον, ὡς ψευδῶς ἐλάλησεν πρὸς τὸν βασιλέα. Τότε ὁ βασιλεὺς ἀπεκρίθη πρὸς τοὺς περιεστῶτας καὶ εἶπεν· „Σεῦκλε, Μαρούλλιε, Κραμπολάχανε, Σπανάκι, Χλιμίντζα, οἱ τὰς βίβλους κρατοῦντες καὶ τὸν νόμον καλῶς ἐπιστάμενοι, κρίνατε ἀναμέσον τῆς Στάφυλος καὶ τῶν μετ’ αὐτῆς καὶ ἰδέτε τὴν ἀλήθειαν. τότε εἶπεν ἡ Στάφυλος· „Δέσποτα βασιλεῦ, ἔχω Ἐλαίαν τὴν καθηγουμένην, Φακῆν τὴν κυρὰ δέσποινα, Σταφίδα, τὴν κυρὰ μοναχήν, Ῥεβίθυν τὸν κουκουβαγιομύτην, Φασούλην τὸν κοιλιοπρήστην, Κοῦκον τὸν νεφροστάτην καὶ Λαθούριον, τοὺς ἀφθάρτους μάρτυρας, νὰ ποῦσι τὴν ἀλήθειαν, καθὼς εἶπα τῆς βασιλείας σου“. καὶ εὐθὺς ἐπήδησεν ὁ κῦρ Κρομμύδιος μετὰ κοκκίνην στολήν, δυσέντυτος, τρισέντυτος, τὸ γένειον αὐτοῦ χαμαὶ συρόμενον· καὶ λέγει πρὸς τὸν βασίλεα μετὰ χολῆς δριμυτάτης· „Μὰ τὸν ἀδελφόν μου τὸν Σκόρδον καὶ μὰ τὸν θεῖόν μου τὸν Πιπέρην καὶ τὸν ἀνιψιόν μου τὸν Ῥεπάνην καὶ τὸν συμπέθερόν μου τὸν Πρᾶσον καὶ Κάρδαμον τὸν δριμύτατόν μου υἱόν, καὶ μὰ τὸν Ἀνηθομαλαθρόκουκα, ὅτι ψευδῶς ἐλάλησεν ἡ Στάφυλος, δέσποτα βασιλεῦ. αὐτὸς ἔχει πολλοὺς συγγενεῖς καὶ ὅλοι συμμαρτυροῦσι τὸν λόγον του, καὶ οὐκ ἐγὼ ἔχω τινὰν πρὸς βοήθειαν· διότι ὁ θεῖός μου ὁ γέρων Πέπονος ἐχλεμπονίασεν ἀπὸ τὸ γῆρας καὶ ἐσχίσθη καὶ τρέχει ἡ γαστέρα του“.
Καὶ ὁ βασιλεὺς ἀκούσας τῶν πολλῶν τὴν μαρτυρίαν ἐπίστευσεν, ὅτι ἀληθῶς λέγουσιν, καὶ κατηράσατο τὴν Στάφυλον οὕτως· „Ἐπὶ στραβοῦ ξύλου κρεμασθεὶς καὶ ὑπὸ μαχαιρῶν κοπεὶς καὶ ὑπὸ ἀνδρὸς πόδας πατηθεὶς τὸ αἷμά σου νὰ πίνουσιν οἱ πάντες, καὶ νὰ πέφτουσι νὰ κυλίωνται ὡς οἱ χοῖροι εἰς τὴν λάσπην· καὶ νὰ λέγουσι λόγια κλωθογύριστα ὡς δαιμονιζόμενοι· τὰ γένειά τους νὰ ξερνοῦσιν, σκύλλοι καὶ κάττες νὰ τοὺς λείχουν, καὶ χοῖροι νὰ τοὺς ἀνεμίσουν, καὶ ὅσοι τοὺς βλέπουσιν, νὰ τοὺς γελοῦσιν καὶ νὰ τοὺς ἐμπαίζουνε, ἐπειδὴ ἐτόλμησες καὶ ἐλάλησες ψευδῶς πρὸς τὴν βασιλείαν μου.“ τότε ἀναστάντες πάντες οἱ περὶ τὸν βασιλέα καὶ εὐχαριστήσαντες εἶπον· „Εἰς πολλὰ ἔτη, βασιλεῦ Κυδώνιε, εἰς πολλὰ ἔτη“.