Νεοελληνική Φιλολογία/Ματθαίος Καμαριώτης

Νεοελληνική Φιλολογία: Βιογραφίαι των εν τοις γράμμασι διαλαμψάντων Ελλήνων
από της καταλύσεως της βυζαντινής αυτοκρατορίας μέχρι της ελληνικής εθνεγερσίας (1453-1821)
Συγγραφέας:
Ματθαῖος Καμαριώτης
Δείτε επίσης: σχετικό λήμμα.


Ματθαῖος Καμαριώτης.

Ἐγεννήθη ἐν Θεσσαλονίκῃ περὶ τὰ τέλη τῆς ΙΔ΄. ἑκατονταετηρίδος ἐκ πατρὸς ἱερέως, πανοικὶ μεταναστεύσαντος εἰς Κωνσταντινούπολιν ἐπὶ τῶν τελευταίων Παλαιολόγων. Ἐνταῦθα ἐδίδαξεν εὐδοκίμως τὴν φιλοσοφίαν εἰς πολλοὺς, μεταξὺ τῶν ὁποίων καταλέγεται καὶ ὁ ὕστερον πατριαρχεύσας Γεννάδιος ὁ Σχολάριος[1]. Αὐτόπτης τῆς μετ' ὀλίγον ὑπὸ τῶν Τούρκων ἁλωθείσης πρωτεύουσας τῆς Ἑλληνικῆς αὐτοκρατορίας ἐθρήνησε περιπαθέστατα τὴν ὑποδούλωσιν τοῦ γένους, καὶ τὴν ἀπώλειαν πάντων τῶν συγγενῶν. Περὶ τοῦ πατρός του, σφαγέντος ἢ ἐξανδραποδισθέντος, λέγει ταῦτα ἔν τινι ὑπὸ Κρουσίου δημοσιευθείσῃ ἐπιστολῇ· «Οὐ θρηνήσω μου τὸν πατέρα· τῆς γὰρ τελευτῆς ἡγοῦμαί τε καὶ ὀνομάζω μακάριον· ἐθρήνησα δ᾽ ἂν αὐτὸν καὶ μάλα εὐλόγως, εἶ τοῖς βαρβάροις, τῆς πατρίδος ἐκπολιορκηθείσης, ζῇν τε περιελέλειπτο, καὶ γεγενημένος αἰχμάλωτος, τοῖς λοιποῖς εἵλκετο παραπλησίως τῶν πολιτῶν, ἐκεῖνα ὁρᾷν τε καὶ ὑπομένειν ἀναγκαζόμενος, ἅτινα οὐκ ἂν, καὶ λιθίνην ἔχοντα ψυχὴν, ἀνέ πειθεν ἤδιον μυρίους καὶ χαλεπωτάτους αἱρεῖσθαι θανάτους ἢ ζῇν οὕτως ἀτίμως καὶ δυστυχῶς· εἰ δὲ μαχαίρας ἔργον γεγένηται, καὶ σφαγεὶς ᾤχετο, καὶ τοῖς πεσοῦσι συνηριθμήθη, οὔπω τοῦτο σφόδρα δεινόν, ἀλλ' ἐκεῖνο καὶ πάνδεινον, τὸ ζῇν!.. Ἐμαυτὸν δὲ ἀποδύροκαι μὴ κεκοινωνηκότα τῆς τελευτῆς τῷ πατρὶ, μηδὲ ἄξιον κριθέντα παραπλησίως ἐκείνῳ τοῦ ζῆν ἔξω γενέσθαι..»

Ἐκτὸς τοῦ πατρὸς ὁ Ματθαῖος ἀπώλεσε τὴν μητέρα, τὴν ἀδελφὴν καὶ τρεῖς τῶν ἐξ ἀδελφοῦ ἀνεψιῶν του· καὶ ἄλλοι δὲ τῶν συγγενῶν του ἐφονεύθησαν ἢ ἐξανδραποδίσθησαν κατὰ τὴν ἄλωσιν· «Ἐπιτείνει δὲ μοι τὸ πάθος καὶ τὸ ἐπὶ τοῖς οἰκείοις καὶ συγγενέσι γεγενημένον· ἄλλος γὰρ ἄλλῃ οὐκ οἶδ' ὅπῃ γῆς διεσπάρησαν ἕκαστος»

Συστηθείσης ὕστερον ὑπὸ τοῦ Σχολαρίου τῆς ἐν Κωνσταντινουπόλει Πατριαρχικῆς σχολῆς πρῶτος αὐτῆς διδάσκαλος ἀνεδείχθη ὁ Ματθαῖος, διδάξας τὴν φιλοσοφίαν καὶ τὰ γραμματικὰ εἰς πολλοὺς καὶ διαφόρους, μεταξύ τῶν ὁποίων μνημονεύεται ὁ ὕστερον διαδεχθείς αὐτὸν ἐν τῇ σχολαρχίᾳ Μανουήλ ὁ Κορίνθιος.

Ἐξεμέτρησε τὸ ζῆν ὁ Καμαριώτης ὀλίγα μετὰ τὴν ἅλωσιν ἔτη[2].

Συγγράμματα.

—Συνοπτική παράδοσις τῆς ῥητορικής (Ἐξεδόθη τῷ 1597 ἐν Αὐγούστῃ ὑπὸ Δαβὶδ Εσχελίου.
—Σύνοψις ἐκ τῆς ῥητορικῆς Ἐρμογένους. (ἐδημοσιεύθη μετὰ λατινικῆς μεταφράσεως καὶ σημειώσεων τοῦ Ἰωάννου Σχέφφερ εἰς τὸ Liber Lectionum Academicarum ἐν Ἀμβούργῳ 1675).
—Λόγοι δύο πρὸς Πλήθωνα περὶ Εἰμαρμένην. (ἐδημοσιεύθη μετὰ λατινικῆς μεταφράσεως ὑπὸ Ῥέιμαρ ἐν Δεύδῃ 1721).
—Ἐξήγησις εἰς τὰς ἐπιστολὰς Συνεσίου.
—Ρητορικὰ Γυμνάσματα.
—Ἐγκώμιον εἰς τοὺς τρεῖς ἱεράρχας.
—Ἐξήγησις τοῦ συμβόλου τῆς πίστεως.
—Στίχοι ἰαμβικοί.
—Ἐπιστολαί. (Μίαν τούτων περιγράφονται τὰ κατὰ τὴν ἅλωσιν ἐπισυμβάντα αὐτῷ δυστυχήματα ἔστειλεν, ὁ Θεοδόσιος Ζυγομαλὰς πρὸς Μαρτίνον τὸν Κρούσιον δημοσιεύσαντα ἐν τῇ Τουρκογραικίᾳ σελ. 76–83[3].


  1. Crusii, Turco-Græcia, σελ. 177.
  2. Μάξιμος ὁ Μαργούνιος γράφων τῷ Ἐσχελίῳ λέγει ταῦτα περὶ Καμαριώτου, «ἀνδρὸς τά τε ἄλλα εὐσεβοῦς καὶ περὶ λόγους οὐκ ἀγενούς· προσπεφοιτηκέναι δὲ τούτῳ πρὸς τοῖς ἄλλοις καὶ Γεννάδιος ὁ Σχολάριος, ὁ μετὰ τὴν ἄλωσιν τῆς Κωνσταντινουπόλεως τῆς αὐτῆς τους οἴακας καταπιστευθείς, ἀκμάσαντι μὲν πρὸ τῆς ἀλώσεως, ὀλίγον, ὕστερον ἀπολειπόντι τὸν βίον».
  3. Ῥεϊμάρου πρόλογος εἰς τοὺς κατά Πλήθωνος δύο λόγους του Καμαριώτου, Fa- bricii, Bibliotheca Græca tom. V1, σελ. 118-20. Sax, ânomasticon Litterarium–Miller Catalogue des Manuscrits Grecs de l'Escuriel, σελ. 342, 343, 448. Μ. Παρανίκα, Σχεδίασμα, σελ. 15.