Λεξικόν της Ελληνικής Αρχαιολογίας/Πρόλογος συγγραφέα
| ←Αφιέρωση εκδότη | Λεξικόν της Ελληνικής Αρχαιολογίας Συγγραφέας: Πρόλογος συγγραφέα |
Ἄβαι ἢ Ἀβαί→ |
| Τόμος Α' |
- Τοῖς ἀναγνώσταις
Βιβλίον περὶ τῆς Ἑλληνικῆς ἀρχαιότητος πραγματευόμενον οὐδεμιᾶς ὡς πρὸς τὸν σκοπὸν καὶ τὸ ἀντικείμενον αὐτοῦ χρῄζει πρὸς τὸ Ἐλληνικὸν κοινὸν δικαιολογίας. Οὐδεὶς ὁ παρ' ἡμῖν ἀρνούμενος ὅτι ἐν τῇ ἀρχαιότητι ἔγκειται ἡ εὐγένεια ἐφ' δικαίως ὑπὲρ πάντα λαὸν ἐγκαυχώμεθα, καὶ ἐν ἐκείνῃ εὐρίσκομεν τὴν εἰς ἴδιον ἡμῶν κτῆμα ἀνήκουσαν πηγὴν ὲξ ἧς πάντα τὰ ἒθνη ἠρύσθησαν τὸν πολιτισμὸν καὶ τὸν πλοῦτον τῶν γνώοεων ἃς μετὰ ταῦτα κάλλιεργοῦντα ἐπολλαπλασίασαν. Ἂν παρὰ πᾶσιν ἡ σπουδὴ τῆς ἀρχαιότητος θεωρῆται ὡς συμφέρον διανοητικόν, διὰ τοὺς Ἕλληνας ἡμᾶς ἐστὶ προσὲτι καθῆκον πατριωτικὸν.
Καὶ ἐγράφησαν μὲν εἰς πάσας τὰς εὐρωπαϊκὰς γλώσσας, καὶ εἰς τὴν ἡμετέραν προσέτι, πάμπολλα καὶ ἀξιόλογα τοὺς παντοίους κλάδους τῆς Ἑλληνικῆς ἀρχαιότητος ἀφορῶντα· ἀλλ' ἐπειδὴ δι' αὐτὸ τοῦτο τὸ πλῆθος καὶ διὰ τὴν ποικιλίαν των δὲν εἰσὶ τοῖς πᾶσι προσιτά, ἐκρίθη χρήσιμον νὰ συνταχθῇ πρόχειρόν τι βοήθημα, εἰς ὅ, ἄνευ εἰδικῶν καὶ, μακρῶν σπουδῶν ἑκάστοτε νὰ δύναταί τις νὰ εὑρίσκῃ εὐχερῶς τὸ ζητούμενον, τὸ ἀλφαβητικῶς συνταχθὲν τοῦτο λεξικόν, περιέχον ἐντὸς τῶν διαγεγραμμένων αὐτῷ ὁρίων ἐκτάσεως πᾶν τὸ ὲνδιαφέρον ἐκ τῆς κλασικῆς ἡμῶν ἀρχαιότητος, καὶ ἀφορῶν τὴν γεωγραφίαν καὶ πολιτικὴν ἱστορίαν, τὴν τῶν γραμμάτων καὶ τῆς τέχνης τὸν πολιτικὸν καὶ τὸν οἰκιακὸν βίον, ἐκτεινόμενον δὲ καὶ μέχρι τῶν ὁρίων τῶν ἄλλων ἀρχαίων ἐθνῶν καθ' ὅσον ἔχουσι σχέσιν μετὰ τῆς Ἑλλάδος.
Τὸν σκοπὸν τοῦτον ἐπιδιώξας ἐν τῷ παρόντι ἔργῳ, ἐπροσπάθησα, καθ' ὅσον ἠδυνήθην, ν' ἀρυσθῶ ἐν τοῖς δοκιμωτάτοις τῶν τοιούτου εἴδους εὐρωπαϊκῶν, ἀλλὰ συνεχέστατα ἠναγκαζόμην ἢ ἐπροτίμων νὰ προοφεύγω εἰς αὐτὰς τὰς πηγάς, ὅτε μάλιστα ὅπερ συνεχέστατον, τῆς ἐμῆς ἀποκλειστικῆς τάσεως εὕρισκον τὴν ἐκείνων οὐ μικρὸν διεστῶσαν, ὡς ὅτε τὴν ἀρχαιότητα ἔβλεπον καὶ ἀνέπτυσσον ὑπὸ τὴν ἡμᾶς ἧττον ἐνδιαφέρουσαν ῥωμαϊκὴν ἔποψιν.
Ἀναγκαῖον δ' ἐθεωρήθη νὰ πλουτισθῇ τὸ κείμενον καὶ διὰ παμπληθῶν, είς χιλιάδα σχεδὸν συμποσουμένων, εἰκόνων. Ἐπειδὴ δὲ τοῦτο γίνεται οὐχὶ πρὸς μάταιον κόσμον καὶ πρὸς ἐπίδειξην, ἀλλὰ πρὸς ἐξοικείωσιν μετὰ τῆς ἀρχαιότητος καὶ κατάληψιν τῶν διὰ λέξεων μόνων μὴ ἐπιδεχομένων ἀκριβῆ περιγραφὴν καὶ πλήρη κατανόησιν, διὰ τοῦτο δὲν διανέμονται αύταὶ συμμέτρως ἐντὸς τοῦ συγγράμματος, ἀλλ' ἐνίοτε μέν, ὡς ἐπὶ το πλεῖστον εἰς ἱστορικὰ ἄρθρα, είσὶ σπάνιαι, ἢ καὶ ὅλως ἐλλείπουσιν, ἄλλοτε δέ, ὡς είς τ' ἀφορῶντα τέχνην, βιομηχανίαν, καὶ ὅ,τι δήποτε ἐπιδεχόμενον είκονικὴ παράστασιν, εἰσὶ πυκνῶς συνεσωρευμέναι. Πάντοτε δὲ καὶ πανταχοῦ φροντὶς κατεβλήθη ἵνα μὴ ὧσι κατὰ φαντασίαν ἐσχεδιασμέναι, ἀλλὰ λαμβάνονται κρίως ἐξ ὑφισταμένων μνημείων, καὶ διὰ τοῦτο καὶ αὐταὶ καθ' ἑαυτὰς διδακτικαὶ ἀποβαίνωσιν.
Ὡς πρὸς τὴν σύνταξιν δὲ τοῦ κειμένου, ἂν ἔχῃ ἀτελείας, δικαιολόγησιν δὲν ἔχω νὰ προτείνω, ἀλλὰ μόνον τὴν ἐπιείκειαν τῶν χρωμένων αύτῷ νὰ ἐπικαλεσθῶ.
Ἐν Ἀθήναις τῇ 15 Μαρτίου 1888
Α. Ρ. Ραγκαβης