Κανόνες της εν Λαοδικεία Συνόδου

Κανόνες τῆς ἐν Λαοδικείᾳ Τοπικῆς Συνόδου

Συνεκλήθη ἐν Λαοδικείᾳ τῆς Φρυγίας

περὶ 357 καὶ 368 μ.Χ.

Κανόνες
Α' - Β' - Γ' - Δ' - Ε' - ΣΤ' - Ζ' - Η' - Θ' - Ι' - ΙΑ' - ΙΒ' - ΙΓ' - ΙΔ' - ΙΕ' - ΙΣΤ' - ΙΖ' - ΙΗ' - ΙΘ' - Κ' - ΚΑ' - ΚΒ' - ΚΓ' - ΚΔ' - ΚΕ' - ΚΣΤ' - ΚΖ' - ΚΗ' - ΚΘ' - Λ' - ΛΑ' - ΛΒ' - ΛΓ' - ΛΔ' - ΛΕ' - ΛΣΤ' - ΛΖ' - ΛΗ' - ΛΘ' - Μ' - ΜΑ' - ΜΒ' - ΜΓ' - ΜΔ' - ΜΕ' - ΜΣΤ' - ΜΖ' - ΜΗ' - ΜΘ' - Ν' - ΝΑ' - ΝΒ' - ΝΓ' - ΝΔ' - ΝΕ' - ΝΣΤ' - ΝΖ' - ΝΗ' - ΝΘ' - Ξ'

Συνεκλήθη ἐν Λαοδικείᾳ τῆς Φρυγίας περὶ 357 καὶ 368 μ.Χ.

Η ἁγία καί τοπική Σύνοδος, ἡ ἐν Λαοδικεία (1) τῇ Μητροπόλει τῆς Πακατικῆς Φρυγίας συγκροτηθεῖσα, γέγονε, κατά τούς περισσοτέρους, ἐν ἒτει 364 (2). Πολλοί δέ Πατέρες ἐν αὐτῇ συνελθόντες ἀπό διαφόρους ἐπαρχίας τῆς Ἀσιανῆς (3), τούς παρόντας Κανόνας ἐξέδωκαν, ἀναγκαίους ὄντας πρός τήν τῆς Ἐκκλησίας εὐταξίαν καί κατάστασιν, οἵτινες ἐπικυροῦνται ἀορίστως μέν ἀπό τόν ά, τῆς δ, καί ά τῆς ζ΄, ὠρισμένως δέ ἀπό τόν β΄. τῆς ς΄, καί διά τῆς ἐπικυρώσεως ταύτης Οἰκουμενικήν τρόπον τινά ἀναλαμβάνουσι δύναμιν.

Κανὼν Α'

Περὶ τοῦ δεῖν κατὰ τὸν ἐκκλησιαστικὸν κανόνα, τοὺς ἐλευθέρως καὶ νομίμως συναφθέντας δευτέροις γάμοις, μὴ λαθρογαμίαν ποιήσαντας, ὀλίγου χρόνου παρελθόντος, καὶ σχολάσαντας, ταῖς προσευχαῖς καὶ νηστείαις, κατὰ συγγνώμην ἀποδίδοσθαι αὐτοῖς τὴν κοινωνίαν ὡρίσαμεν.

Ἐ ρ μ η ν ε ί α. Ο μέν παρών Κανών διορίζει, ότι οι δευτερογαμουντες μετά ολίγον καιρόν να μεταλαμβάνουν τά θεια μυστήρια κατά συγχώρησιν, διά την ανάγκην και πύρωσιν της φύσεως, μόνον εάν ο δεύτερος γάμος αυτων ηναι ελεύθερος και νόμιμος, ητοι δεν είναι εμποδισμένος διά τινα συγγένειαν. Εάν δε κοιμηθουν πρό του να ευλογηθουν, και εάν μετά τον γάμον μετανοήσουν, νηστεύοντες και προσευχόμενοι. Ο δε δ΄. του Βασιλείου ένα χρόνον, η δύω εμποδίζει τους διγάμους από την κοινωνίαν, και φαίνεται ότι εις ολίγον καιρόν συγχωρει η Σύνοδος αυτή τους διγάμους, διά την νηστείαν αυτων και προσευχήν, και απλως ειπειν, διά την αυτων μετάνοιαν• περί ου ανάγνωθι τον ιβ΄ της ά. Ορα και τον ζ΄. της εν Αγκύρα. Εάν δε οι δίγαμοι ουτοι σμίξουν πρό του γάμου, ως πόρνοι επιτιμωνται, κατά τον Ζωναραν, ητοι επτά χρόνους.

Κανὼν Β'

Περὶ τοῦ τοὺς ἐξαμαρτάνοντας ἐν διαφόροις πταίσματι, καὶ προσκαρτεροῦντας τῇ προσευχῇ τῆς ἐξομολογήσεως καὶ μετανοίας, καὶ τὴν ἀποοτροφὴν τῶν κακῶν τελείαν ποιούμενους, κατὰ τὴν ἀναλογίαν τοῦ πταίσματος, καιροῦ μετανοίας δοθέντος τοῖς τοιούτοις, διὰ τοὺς οἰκτιρμοὺς καὶ τὴν ἀγαθότητα τοῦ Θεοῦ προσάγεσθαι τῇ κοινωνίᾳ.

Ἐ ρ μ η ν ε ί α. Διορίζει ο παρών Κανών, ότι καν εις διάφορα αμαρτήματα πέση τινας, εξομολογειται δε αυτά και αποστρέφεται και μισει, προσευχόμενος και μετανοων εις τον Θεόν• ο τοιουτος αφ’ ου δοθη εις αυτόν από τον Πνευματικόν καιρός μετανοίας και ικανοποιήσεως, ανάλογος με τά κακά οπου εκαμε, πρέπει να συγχωρηται, και να μεταλαμβάνη τα θεια Μυστήρια, όχι διά την σπουδήν και αξιότητά του, αλλά διά την απειρον φιλανθρωπίαν και τους οικτιρμούς του Θεου, οστις δέχεται πάντας τους είς αυτόν επιστρέφοντας, και ουδεμία αμαρτία είναι η νικωσα την αυτου αγαθότητα, Ορα και τον ιβ΄. της ά.

Κανὼν Γ'

Περὶ τοῦ μὴ δεῖν προσφάτως φωτισθέντα προσάγεσθαι ἐν τάγματι ἱερατικῷ.

Ἐ ρ μ η ν ε ί α. Προστάζει ὁ παρών Κανών, νά μὴ γίνωνται Ἱερεῖς ἢ Κληρικοὶ οἱ νεοφώτιστοι, παρευθὺς μετὰ τὸ βάπτισμα. Ὅρᾳ καὶ τὸν π΄. Ἀποστολικόν.

Κανὼν Δ'

Περὶ τοῦ μὴ δεῖν ἱερατικοὺς δανείζειν, καὶ τόκους, καὶ τὰς λεγόμενος ἡμιολίας λαμβάνειν.

Ἐ ρ μ η ν ε ί α. Δέν πρέπει οἱ ἱερωμένοι νά δανείζουν καὶ νά λαμβάνουν διάφορα καὶ ἡμιολίας, ἤτοι τὸ μισὸν τοῦ ὅλου διαφόρου τῶν ἑκατόν, ἤτοι ἐξ νομίσματα ἢ γρόσια εἰς τὰ ἑκατόν, κατὰ τὸν παρόντα Κανόνα. Ὅρᾳ καὶ τὸν μδ΄. Ἀποστολικόν.

Κανὼν Ε'

Περὶ τοῦ μὴ δεῖν τὰς χειροτονίας ἐπὶ παρουσίᾳ ἀκροωμένων γίνεσθαι.

Ἐ ρ μ η ν ε ί α. Διορίζει ὁ παρών Κανών, ὅτι δέν πρέπει αἱ χειροτονίαι τῶν ἱερωμένων νά γίνωνται ἔμπροσθεν εἰς ἀκροωμένους (1). Ὅρᾳ καὶ τὸν λ΄. καὶ ξα΄. Ἀποστολικόν.

Κανὼν ΣΤ'

Περὶ τοῦ μὴ συγχωρεῖν τοῖς αἱρετικοῖς εἰσιέναι εἰς τὸν οἶκον τοῦ Θεοῦ, ἐπιμένοντας τῇ αἱρέσει.

Ἐ ρ μ η ν ε ί α. Ὁ διορισμὸς τοῦ παρόντος Κανόνος εἶναι, νά μὴ ἔχουν τὴν ἄδειαν οἱ αἱρετικοὶ νά ἐμβαίνουν μέσα εἰς τὸν ναὸν τοῦ Θεοῦ, τὸν ὑπὸ ὀρθοδόξων κρατούμενον, ἐὰν ἐπιμένουν εἰς τὴν αἵρεσιν, καὶ δέν θέλουν νά ἐπιστραφοῦν. Ἀνάγνωθι καὶ τὸν με΄. Ἀποστολικόν.

Κανὼν Ζ'

Περὶ τοῦ τοὺς ἐκ τῶν αἱρέσεων, τοὐτέστι Ναυατιανῶν, ἤτοι Φωτεινιανῶν, ἢ Τεσσαρεσκαιδεκατιτῶν, ἐπιστρεφόμενους, εἴτε κατηχουμένους, εἴτε πιστοὺς τοὺς παρ᾽ ἐκείνοις, μὴ προσδέχεσθαι, πρὶν ἀναθεματίσωσι πᾶσαν αἵρεσιν, ἐξαιρέτως δὲ ἐν ᾗ κατείχοντο· καὶ τότε λοιπὸν τοὺς λεγομένους παρ᾽ αὐτοῖς πιστούς, ἐκμαθάνοντας τὰ τῆς πίστεως σύμβολα, χρισθέντας τε τῷ ἁγίῳ χρίσματι, οὕτω κοινωνεῖν τῶν μυστηρίων τῶν ἁγίων.

Ἐ ρ μ η ν ε ί α. Ἀκολούθως μὲ τὸν ζ΄. τῆς β΄. λέγει καὶ ὁ παρών Κανών, διορίζων, ὅτι οἱ Ναυτινιανοὶ (περὶ ὢν ὅρᾳ τὸν η΄. τῆς α΄.) καὶ οἱ Φωτινιανοὶ(1) (περὶ ὢν ὅρᾳ τὸν α΄. τῆς β΄.) καὶ οἱ Τεσσαρεσκαιδεκατίται(περὶ ὢν ὅρᾳ τὸν ζ΄. τῆς β΄.) ἐπιστρέφοντες εἰς τὴν ὀρθοδοξίαν, νά μὴ δέχωνται εἰς τὴν κοινωνίαν τῶν Μυστηρίων πρὸ τοῦ νά ἀναθεματίσουν κάθε ἄλλην αἵρεσιν, μάλιστα δὲ τὴν ἐδικὴν των, εἴτε κατηχούμενοι εἶναι, εἴτε οἱ παρ’ αὐτοῖς ὀνομαζόμενοι πιστοί. Καὶ ἀφ’ οὐ τοῦτο ποιήσουν καὶ μάθουν τὰ τῆς ὀρθοδόξου πίστεως δόγματα, τότε νά χρίωνται μὲ τὸ ἅγιον Μύρον, καὶ οὕτω νά μεταλαμβάνωσι τὰ θεία Μυστήρια, ἐπειδὴ ἐβαπτίζοντο ἀπαραλλάκτως, ὡς καὶ οἱ ὀρθόδοξοι, καὶ διὰ τοῦτο δέν ἐχρειάζοντο νά βαπτισθοῦν δεύτερον. Ὅρᾳ καὶ τὸν μς΄. καὶ μζ΄. Ἀποστολικόν, καὶ μάλιστα τὸν ζ΄. τῆς β΄.

Κανὼν Η'

Περὶ τοῦ τοὺς ἀπὸ τῆς αἱρέσεως τῶν λεγομένων Φρυγῶν ἐπιστρέφοντας, εἰ καὶ ἐν κλήρῳ νομιζομένῳ παρ᾽ αὐτοῖς τυγχάνοιεν, εἰ καὶ μέγιστοι λέγοιντο, τοὺς τοιούτους μετὰ πάσης ἐπιμελείας κατηχεῖσθαί τε καὶ βαπτίζεσθαι ὑπὸ τῶν τῆς ἐκκλησίας ἐπισκόπων τε καὶ πρεσβυτέρων.

Ἐ ρ μ η ν ε ί α. Καὶ οὗτος ὁ Κανὼν σύμφωνος εἶναι μὲ τὸ ζ΄. τῆς β΄. Διορίζει γάρ, ὡς καὶ ἐκεῖνος, ὅτι οἱ καλούμενοι Φρύγες, ἤτοι οἱ Μοντανισταί, ὅταν ἐπιστρέφουν πρὸς τὴν ὀρθοδοξίαν, πρέπει ὡς Ἕλληνες νά κατηχοῦνται καὶ νά βαπτίζωνται ἀπὸ τοὺς Ἐπισκόπους καὶ Πρεσβυτέρους μετὰ ἐξετάσεως καὶ ἐπιμελείας, κἀν καὶ αὐτοὶ ὀνομάζωνται μέγιστοι, ὡς διδάσκαλοι καὶ ὑπερέχοντες τῶν ἄλλων, κἀν καὶ ἦναι ἀπὸ τοὺς παρ’ αὐτοῖς νομιζομένους μέν, μὴ ὄντας δὲ ἀληθῶς Κληρικούς. Ἀνάγνωθι καὶ τὸν μς΄. καὶ μζ΄. Ἀποστολικόν. Καὶ μάλιστα τὸν ζ΄. τῆς β΄.

Κανὼν Θ'

Περὶ τοῦ μὴ συγχωρεῖν εἰς τὰ κοιμητήρια, ἢ εἰς τὰ λεγόμενα μαρτύρια πάντων τῶν αἱρετικῶν ἀπιέναι τοὺς τῆς ἐκκλησίας, εὐχῆς ἢ θεραπείας ἕνεκα· ἀλλὰ τοὺς τοιούτους, ἐὰν ὦσι πιστοί, ἀκοινωνήτους γίνεσθαι μέχρι τινός. Μετανοοῦντας δέ, καὶ ἐξομολουμένους, ἐσφάλθαι, παραδέχεσθαι.

Ἐ ρ μ η ν ε ί α. Ὄχι μόνον οἱ αἱρετικοὶ δέν πρέπει νά ἐμβαίνουν εἰς τάς Ἐκκλησίας τῶν ὀρθοδόξων, ἀλλ’ οὐδὲ οἱ ἐκ τῆς Ἐκκλησίας, ἤτοι οἱ πιστοὶ λαϊκοὶ καὶ ὀρθόδοξοι πρέπει νά πηγαίνουν εἰς τὰ κοιμητήρια τῶν αἱρετικῶν, ὅπου τινὲς ὀνομαστοὶ παρὰ τοῖς αἱρετικοῖς ἐνταφιάσθησαν, ἢ εἰς τοὺς οἴκους, ὅπου μάρτυρες τῶν αἱρετικῶν ἐτάφησαν• πολλοὶ γὰρ καὶ ἀπὸ τοὺς αἱρετικοὺς ἐν τῷ καιρῷ τοῦ διωγμοῦ καὶ τῆς εἰδωλολατρείας μέχρι θανάτου ἐκαρτέρησαν, τοὺς ὁποίους μάρτυρας ὠνόμασαν οἱ ὁμόδοξοι αὐτῶν. Ἀλλ’ οὐδὲ οἱ ὀρθόδοξοι, λέγω, Χριστιανοὶ πρέπει νά πηγαίνουν εἰς αὐτοὺς ἡ διὰ νά προσευχηθοῦν, ἢ διὰ θεραπείαν, ἠγουν, ἢ διὰ νά τοὺς τιμήσουν, ἢ διὰ να ζητήσουν ἰατρείαν ἀπὸ αὐτοὺς εἰς τάς ἀσθενείας των. Ὅσοι δὲ τοῦτο ἠθελαν κάμῃ, διορίζει ὁ παρών Κανών νά ἀφορίζωνται πρὸς καιρόν, ἕως ὅπου νά μετανοήσουν καὶ νά ἐξομολογηθουν ὅτι ἔσφαλαν. Ὅρᾳ καὶ τὸν με΄. Ἀποστολικόν.

Κανὼν Ι'

Περὶ τοῦ μὴ δεῖν τοὺς τῆς ἐκκλησίας ἀδιαφόρως πρὸς γάμου κοινωνίαν συνάπτειν τὰ ἑαυτῶν παιδὶα αἱρετικοῖς.

Ἐ ρ μ η ν ε ί α. Δέν πρέπει οἱ τῆς Ἐκκλησίας (1) ἤτοι τόσον Κληρικοί, ὅσον καὶ οἱ λαϊκοὶ ὀρθόδοξοι να ὑπανδρεύουσι τὰ τέκνα τῶν μὲ αἱρετικούς, χωρὶς να κάμνουσι καμμίαν διαφορὰν ὀρθοδόξου ἀπὸ αἱρετικοῦ. Ἀνάγνωθι καὶ τὸν ιδ΄. τῆς δ΄.

Κανὼν ΙΑ'

Περὶ τοῦ μὴ δεῖν τὰς λεγομένας πρεσβύτιδας, ἤτοι προκαθημένας, ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ καθίστασθαι.

Ἐ ρ μ η ν ε ί α. Ὁ μὲν Ζωναρᾶς καὶ ὁ Βαλσαμῶν λέγουσιν, ὅτι ὁ Κανὼν οὗτος διορίζει νά μὴ γίνωνται εἰς τὴν Ἐκκλησίαν αἱ ὀνομαζόμεναι γερόντισσαι γυναῖκες, καὶ προκαθήμεναι ἀπὸ τάς λοιπάς, ἀλλ’ οὔτε μὲ τοιοῦτον ὄνομα νά ὀνομάζωνται, διότι τὸ παλαιὸν ἠτο εἰς τάς Ἐκκλησίας γυναῖκες τοιαῦται γερόντισσαι, βάνουσαι τάς ἄλλας γυναίκας εἰς τάξιν, πώς, καί που νά στέκωνται καὶ να κάθηνται ἐν τῷ ναῷ κάθε μία, τὸ ὁποῖον ἔργον, ἐπειδὴ ἐμεταχειρίζοντο διὰ αἰσχροκέρδειαν καὶ ὑπερηφάνειαν, ἐμπόδισεν αὐτὰς ἀπὸ τοῦτο ὁ Κανών. Ἄλλοι δὲ λέγουσιν ὅτι αἱ Πρεσβύτιδες αὖται καὶ προκαθήμεναι ἐμποδίζει ὁ Κανὼν νά μὴ καθίστανται, ἤτοι νά μὴ χειροτονοῦνται διὰ τῶν εὐχῶν (2), ἐπειδὴ τὸ καθίστασθαι δηλοῖ καὶ τὸ χειροτονεῖσθαι διὰ τῶν εὐχῶν, ὡς εἴπομεν εἰς τὸν δ΄. τῆς α΄.

Κανὼν ΙΒ'

Περὶ τοῦ τοὺς ἐπισκόπους κρίσει τῶν μητροπολιτῶν καὶ τῶν πέριξ ἐπισκόπων καθίστασθαι εἰς τὴν ἐκκλησιαστικὴν ἀρχήν, ὄντας ἐκ πολλοῦ δεδοκιμασμένους ἔν τε τῷ λόγῳ τῆς πίστεως, καὶ τῇ τοῦ εὐθέος βίου πολιτείᾳ.

Ἐ ρ μ η ν ε ί α. Ὁ παρών Κανών διορίζει, ὅτι μὲ τὴν κρίσιν καὶ ψῆφον τῶν πέριξ Μητροπολιτῶν καὶ Ἐπισκόπων τῆς ἐπαρχίας νά γίνωνται οἱ χειροτονούμενοι Ἐπίσκοποι, ὄντες πρὸ πολλῶν χρόνων δεδοκιμασμένοι καὶ μαρτυρημένοι, καὶ κατὰ τὰ ὀρθόδοξα δόγματα τῆς πίστεως, καὶ κατὰ τὴν μὲ ὀρθὸν λόγον γινομένην ἐνάρετον πολιτείαν. Ὅρᾳ καὶ τὸν α΄. Ἀποστολικόν, καὶ τὸν δ΄. τῆς α΄.

Κανὼν ΙΓ'

Περὶ τοῦ μὴ τοῖς ὄχλοις ἐπιτρέπειν τὰς ἐκλογὰς ποιεῖσθαι τῶν μελλόντων καθίστασθαι εἰς ἱερατεῖον.

Ἐ ρ μ η ν ε ί α. Ἐμποδίζει ὁ παρών Κανών, τὸ νά κάμνουσιν οἱ ὄχλοι καὶ τὰ ἄτακτα πλήθη τῶν πόλεων τάς ψήφους καὶ τάς ἐκλογὰς ἐκείνων ὅπου μέλλουν να χειροτονηθουν Ἱερεῖς (ἢ καὶ Ἀρχιερεῖς), α. ὅτι κατὰ προηγούμενον μὲν λόγον οἱ τοιοῦτοι πρέπει νά ψηφίζωνται ἀπὸ τοὺς Ἀρχιερεῖς καὶ συνιερεῖς, ἑπομένως δὲ νά συμψηφίζωνται καὶ ἀπὸ τὸν λαόν• καὶ β΄. ὅτι ἴσως οἱ φρονιμώτεροι καὶ εὐλαβέστεροι λαϊκοὶ πρέπει νά συμψηφίζουν μὲ τοὺς Ἐπισκόπους καὶ Ἱερεῖς, τὸν μέλλοντα χειροτονηθῆναι εἰς αὐτοὺς Ἱερέα(ἢ καὶ Ἀρχιερέα), ἀλλ’ ὄχι καὶ ὁ χύδην καὶ ἄτακτος ὄχλος, διὰ τάς ἔριδας καὶ μάχας ὅπου ἠμποροῦν νά γεννηθοῦν εἰς τάς ψηφοφορίας αὐτῶν, ἄλλων μὲν ἄλλον ψηφιζομένων, καὶ ἄλλων ἄλλον. Ὅρᾳ καὶ τὴν ὑποσημείωσιν τοῦ ε΄. τῆς παρούσης, καὶ τὸν λ΄. καὶ ξα΄. Ἀποστολικόν.

Κανὼν ΙΔ'

Περὶ τοῦ μὴ τὰ ἅγια, εἰς λόγον εὐλογιῶν, κατὰ τὴν ἑορτὴν τοῦ Πάσχα, εἰς ἑτέρας παροικίας διαπέμπεσθαι.

Ἐ ρ μ η ν ε ί α. Συνήθεια ἦτο εἰς τοὺς παλαιοὺς να πέμπουσιν ἐν τῷ καιρῷ τοῦ Πάσχα τὰ θεία Μυστήρια ἀπὸ μίαν ἐπαρχίαν εἰς ἄλλην, χάριν εὐλογίας καὶ ἁγιασμοῦ ἐκείνων, πρὸς τοὺς ὁποίους ἐστέλλοντο(2), τὴν ὁποίαν συνήθειαν ἐμποδίζει ὁ παρών Κανών, ἐπειδὴ εἶναι ἀπρεπὲς νά περιφέρωνται τὰ πάντιμᾳ Μυστήρια εἰς μακρὰς ὁδοιπορίας ἁπλῶς καὶ ὡς ἔτυχε.

Κανὼν ΙΕ'

Περὶ τοῦ μὴ δεῖν πλὴν τῶν κανονικῶν ψαλτῶν, τῶν ἐπὶ τὸν ἄμβωνα ἀναβαινόντων, καὶ ἀπὸ διφθέρας ψαλλόντων, ἑτέρους τινὰς ψάλλειν ἐν ἐκκλησίᾳ.

Ἐ ρ μ η ν ε ί α. Ἐμποδίζει ὁ παρών Κανών τὸ νά ψάλλη εἰς τὴν Ἐκκλησίαν ὁποῖος θέλει, ἀλλὰ μόνοι οἱ Ψάλται οἱ κανονικοί, οἱ ἐν τῷ Κλήρῳ δηλ. συνηριθμημένοι καὶ χειροτονημένοι εἰς κάθε Ἐκκλησίαν, οἵτινες ἀναβαίνουσιν ἐπ’ ἄμβωνος, καὶ ψάλλουσιν μὲ ψαλτικὰς μεμβράνας(διφθέραι γὰρ τὰ δέρματα ὀνομάζονται, ἐξ ὢν γίνονται αἱ μεμβρᾶναι) (1) ἢ καὶ χαρτίνας. Ἀταξία γὰρ ἀκολουθεῖ καὶ χασμωδία ἐὰν ψάλλη ὁποῖος τύχει ἀμαθής, καὶ ἐκ τοῦ ἐναντίου εὐταξία, ὅταν ψάλλουν οἱ διωρισμένοι Ψάλται, καὶ ψαλτικῶν ἔμπειροι. Ὅρᾳ καὶ τὸν οε΄. τῆς ς΄.

Κανὼν ΙΣΤ'

Περὶ τοῦ ἐν σαββάτῳ εὐαγγέλια μετὰ ἑτέρων Γραφῶν ἀναγινώσκεσθαι.

Κανὼν ΙΖ'

Περὶ τοῦ μὴ δεῖν ἐπισυνάπτειν ἐν ταῖς συνάξεσι τοὺς ψαλμούς, ἀλλὰ διὰ μέσου καθ᾽ ἕκαοτον ψαλμὸν γίνεσθαι ἀνάγνωσιν.

Κανὼν ΙΗ'

Περὶ τοῦ τὴν αὐτὴν λειτουργίαν τῶν εὐχῶν πάντοτε καὶ ἐν ταῖς ἐννάταις, καὶ ἐν ταῖς ἐσπέραις ὀφείλειν γίνεσθαι.

Κανὼν ΙΘ'

Περὶ τοῦ δεῖν ἰδὶᾳ πρῶτον, μετὰ τὰς ὁμιλίας τῶν ἐπισκόπων, καὶ τῶν κατηχουμένων εὐχὴν ἐπιτελεῖσθαι· καὶ μετὰ τὸ ἐξελθεῖν τοὺς κατηχουμένους, τῶν ἐν μετάνοιᾳ τὴν εὐχὴν γίνεσθαι· καὶ τούτων προσελθόντων ὑπὸ χεῖρα καὶ ὑποχωρησάντων, οὕτω τῶν πιστῶν τὰς εὐχὰς γίνεσθαι τρεῖς, μίαν μὲν τὴν πρώτην διὰ σιωπῆς, τὴν δὲ δευτέραν καὶ τρίτην διὰ προσφωνήσεως πληροῦσθαι· εἶθ᾽ οὕτω τὴν εἰρήνην δίδοσθαι· καὶ μετὰ τὸ τοὺς πρεσβυτέρους δοῦναι τῷ ἐπισκόπῳ τὴν εἰρήνην, τότε τοὺς λαϊκοὺς τὴν εἰρήνην διδόναι, καὶ οὕτω τὴν ἁγίαν προσφορὰν ἐπιτελεῖσθαι· καὶ μόνοις ἐξὸν εἶναι τοὶς ἱερατικοῖς εἰσιέναι εἰς τὸ θυσιαστήριον, καὶ κοινωνεῖν.

Κανὼν Κ'

Ὅτι οὐ δεῖ διάκονον ἔμπροσθεν πρεσβυτέρου καθέζεσθαι, ἀλλὰ μετὰ κελεύσεως τοῦ πρεσβυτέρου καθέζεσθαι. Ὁμοίως δὲ ἔχειν τιμὴν καὶ τοὺς διακόνους ὑπὸ τῶν ὑπηρετῶν καὶ πάντων τῶν κληρικῶν.

Κανὼν ΚΑ'

Ὅτι οὐ δεῖ ὑπηρέτας ἔχειν ἐν τῷ διακονικῷ, καὶ ἄπτεσθαι τῶν ἱερῶν σκευῶν.

Κανὼν ΚΒ'

Ὅτι οὐ δεῖ ὑπηρέτην ὠράριον φορεῖν, οὐδὲ τὰς θύρας ἐγκαταλιμπάνειν.

Κανὼν ΚΓ'

Ὅτι οὐ δεῖ ἀναγνώστας, ἢ ψάλτας ὡράριον φορεῖν, καὶ οὕτως ἀναγινώσκειν, ἢ ψάλλειν.

Κανὼν ΚΔ'

Ὅτι οὐ δεῖ ἱερατικοὺς ἀπὸ πρεσβυτέρων ἕως διακόνων, καὶ ἑξῆς τῆς ἐκκλησιαστικῆς τάξεως ἕως ὑπηρετῶν, ἢ ἀναγνωστῶν, ἢ ψαλτῶν, ἢ ἐφορκιστῶν, ἢ θυρωρῶν, ἢ τοῦ τάγματος τῶν ἀσκητῶν, εἰς καπηλεῖον εἰσιέναι.

Κανὼν ΚΕ'

Ὅτι οὐ δεῖ ὑπηρέτην ἄρτον διδόναι, οὐδὲ ποτήριον εὐλογεῖν.

Κανὼν ΚΣΤ'

Ὅτι οὐ δεῖ ἐφορκίζειν τοὺς μὴ προαχθέντας ὑπὸ ἐπισκόπων, μήτε ἐν ταῖς ἐκκλησίαις, μήτε ἐν ταῖς οἰκίαις.

Κανὼν ΚΖ'

Ὅτι οὐ δεῖ ἱερατικούς, ἢ κληρικούς, ἢ λαϊκούς, καλουμένους εἰς ἀγάπην, μέρη αἵρειν, διὰ τὸ τὴν ὕβριν τῇ τάξει προστρίβεσθαι τῇ ἐκκλησιαστικῇ.

Κανὼν ΚΗ'

Ὅτι οὐ δεῖ ἐν τοῖς Κυριακοῖς, ἢ ἐν ταῖς ἐκκλησίαις, τὰς λεγομένας ἀγάπας ποιεῖν, ἐν τῷ οἴκῳ τοῦ Θεοῦ ἐσθίειν, καὶ ἀκούβιτα στρωννύειν.

Κανὼν ΚΘ'

Ὅτι οὐ δεῖ Χριστιανοὺς ἰουδαΐζειν καὶ ἐν τῷ σαββάτῳ σχολάζειν, ἀλλ᾽ ἐργάζεσθαι αὐτοὺς καὶ ἐν τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ· τὴν δὲ Κυριακὴν προτιμῶντας, εἴγε δύναιντο, σχολάζειν ὡς Χριστιανοί. Εἰ δὲ εὐρεθεῖεν Ἰουδαϊσταί, ἔστωσαν ἀνάθεμα παρὰ Χριστῷ.

Κανὼν Λ'

Ὅτι οὐ δεῖ ἱερατικούς, ἢ κληρικούς, ἢ ἀσκητάς, ἐν βαλανείῳ μετὰ γυναικῶν ἀπολούεσθαι, μηδὲ πάντα Χριστιανόν, ἢ λαϊκὸν· αὕτη γὰρ πρώτη κατάγνωσις παρὰ τοὶς ἔθνεσιν.

Κανὼν ΛΑ'

Ὅτι οὐ δεῖ πρὸς πάντας αἱρετικοὺς ἐπιγαμίας ποιεῖν, ἤ διδόναι υἱούς, ἢ θυγατέρας, ἀλλὰ μᾶλλον λαμβάνειν, εἴγε ἐπαγγέλοιντο Χριστιανοὶ γίνεσθαι.

Κανὼν ΛΒ'

Ὅτι οὐ δεῖ αἱρετικῶν εὐλογίας λαμβάνειν, αἵτινές εἰσιν ἀλογίαι μᾶλλον, ἢ εὐλογίαι.

Κανὼν ΛΓ'

Ὅτι οὐ δεῖ αἱρετικοῖς, ἢ σχισματικοῖς συνεύχεσθαι.

Κανὼν ΛΔ'

Ὅτι οὐ δεῖ πάντα Χριοτιανὸν ἐγκαταλείπειν μάρτυρας Χριστοῦ, καὶ ἀπιέναι πρὸς τοὺς ψευδομάρτυρας, τουτέστιν αἱρετικῶν, ἢ αὐτοὺς πρὸς τοὺς προειρημένους αἱρετικοὺς γενομένους· οὗτοι γὰρ ἀλλότριοι τοῦ Θεοῦ τυγχάνουσιν. Ἔστωσαν οὖν ἀνάθεμα οἱ ἀπερχόμενοι πρὸς αὐτούς.

Κανὼν ΛΕ'

Ὅτι οὐ δεῖ Χριστιανοὺς ἐγκαταλείπειν τὴν ἐκκλησίαν τοῦ Θεοῦ, καὶ ἀπιέναι, καὶ ἀγγέλους ὀνομάζειν, καὶ συνάξεις ποιεῖν, ἅπερ ἀπηγόρευται. Εἴ τις οὖν εὐρεθῇ ταύτῃ κεκρυμμένῃ εἰδωλολατρείᾳ σχολάζων, ἔστω ἀνάθεμα, ὅτι ἐγκατέλιπε τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, τὸν Υἱὸν τοῦ Θεοῦ, καὶ εἰδωλολατρείᾳ προσῆλθεν.

Κανὼν ΛΣΤ'

Ὅτι οὐ δεῖ ἱερατικοὺς ἢ κληρικούς, μάγους ἢ ἐπαοιδοὺς εἶναι, ἢ μαθηματικούς, ἢ ἀστρολόγους, ἢ ποιεῖν τὰ λεγόμενα φυλακτήρια, ἅτινά ἐστι δεσμωτήρια τῶν ψυχῶν αὐτῶν. Τοὺς δὲ φοροῦντας, ῥίπτεσθαι ἐκ τῆς ἐκκλησίας ἐκελεύσαμεν.

Κανὼν ΛΖ'

Ὅτι οὐ δεῖ παρὰ τῶν Ἰουδαίων, ἢ αἱρετικῶν, τὰ πεμπόμενα ἑορταστικὰ λαμβάνειν, μηδὲ συνεορτάζειν αὐτοῖς.

Κανὼν ΛΗ'

Ὅτι οὐ δεῖ παρὰ τῶν Ἰουδαίων ἄζυμα λαμβάνειν, ἢ κοινωνεῖν ταῖς ἀσεβείαις αὐτῶν.

Κανὼν ΛΘ'

Ὅτι οὐ δεῖ τοῖς ἔθνεσι συνεορτάζειν, καὶ κοινωνεῖν τῇ ἀθεότητι αὐτῶν.

Κανὼν Μ'

Ὅτι οὐ δεῖ ἐπισκόπους καλουμένους εἰς σύνοδον καταφρονεῖν, ἀλλ᾽ ἀπιέναι, καὶ διδάσκειν, ἢ διδάσκεσθαι, εἰς κατόρθωσιν τῆς ἐκκλησίας καὶ τῶν λοιπῶν. Εἰ δὲ καταφρονήσειεν ὁ τοιοῦτος, ἐαυτὸν αἰτιάσεται, παρεκτὸς εἰ μὴ δι᾽ ἀνωμαλίαν ἀπολιμπάνοιτο.

Κανὼν ΜΑ'

Ὅτι οὐ δεῖ ἱερατικὸν ἢ κληρικὸν ἄνευ κελεύσεως ἐπισκόπου ὁδεύειν.

Κανὼν ΜΒ'

Ὅτι οὐ δεῖ ἱερατικούς, ἢ κληρικοὺς ἄνευ κανονικῶν γραμμάτων ὁδεύειν.

Κανὼν ΜΓ'

Ὅτι οὐ δεῖ ὑπηρέτας, κἂν βραχύ, τὰς θύρας ἐγκαταλείπειν, καὶ τῇ εὐχῇ σχολάζειν.

Κανὼν ΜΔ'

Ὅτι οὐ δεῖ γυναῖκας ἐν τῷ θυσιαστηρίῳ εἰσέρχεσθαι.

Κανὼν ΜΕ'

Ὅτι οὐ δεῖ μετὰ δυὸ ἑβδομάδας τῆς Τεσσαρακοστῆς δέχεσθαι εἰς τὸ φώτισμα.

Κανὼν ΜΣΤ'

Ὅτι δεῖ τοὺς φωτιζομένους τὴν πίστιν ἐκμανθάνειν, καὶ τῇ πέμπτῃ της ἑβδομάδος ἀπαγγέλειν τῷ ἐπισκόπῳ ἢ τοῖς πρεσβυτέροις.

Κανὼν ΜΖ'

Ὅτι δεῖ τοὺς ἐν νόσῳ παραλαμβάνοντας τὸ φώτισμα, καὶ εἶτα ἀναστάντας, ἐκμανθάνειν τὴν πίστιν, καὶ γινώσκειν, ὅτι θείας δωρεᾶς κατηξιώθησαν.

Κανὼν ΜΗ'

Ὅτι δεῖ τοὺς φωτιζομένους μετὰ τὸ βάπτισμα χρίεσθαι χρίσματι ἐπουρανίῳ, καὶ μετόχους εἶναι τῆς βασιλείας τοῦ Χριστοῦ.

Κανὼν ΜΘ'

Ὅτι οὐ δεῖ ἐν τῇ Τεσσαρακοστῇ ἄρτον προσφέρειν, εἰ μὴ ἐν Σαββάτῳ καὶ Κυριακῇ μόνον.

Κανὼν Ν'

Ὅτι οὐ δεῖ ἐν τῇ Τεσσαρακοστῇ τῇ ὑστέρᾳ ἑβδομάδι τὴν πέμπτην λύειν, καὶ ὅλην τὴν Τεσσαρακοστὴν ἀτιμάζειν· ἀλλὰ δεῖ πᾶσαν τὴν Τεσσαρακοστὴν νηστεύειν ξηροφαγοῦντας.

Κανὼν ΝΑ'

Ὅτι οὐ δεῖ ἐν τῇ Τεσσαρακοστῇ μαρτύρων γενέθλια ἐπιτελεῖν, ἀλλὰ τῶν ἁγίων μαρτύρων μνήμας ποιεῖν ἐν τοῖς σαββάτοις καὶ ταῖς Κυριακαῖς.

Κανὼν ΝΒ'

Ὅτι οὐ δεῖ ἐν τῇ Τεσσαρακοστῇ γάμους ἢ γενέθλια ἐπιτελεῖν.

Κανὼν ΝΓ'

Ὅτι οὐ δεῖ Χριστιανοὺς εἰς γάμους ἀπερχόμενους, βαλλίζειν, ἢ ὀρχεῖσθαι, ἀλλὰ σεμνῶς δειπνεῖν ἢ ἀριστᾷν, ὡς πρέπει Χριστιανοῖς.

Κανὼν ΝΔ'

Ὅτι οὐ δεῖ ἱερατικοὺς ἢ κληρικούς τινας θεωρίας θεωρεῖν ἐν γάμοις, ἢ δείπνοις, ἀλλά, πρὸ τοῦ εἰσέρχεσθαι τοὺς θυμελικούς, ἐγείρεσθαι αὐτοὺς καὶ ἀναχωρεῖν.

Κανὼν ΝΕ'

Ὅτι οὐ δεῖ ἱερατικοὺς ἢ κληρικοὺς ἐκ συμβολῆς συμπόσια ἐπιτελεῖν, ἀλλ᾽ οὐδὲ λαϊκούς.

Κανὼν ΝΣΤ'

Ὅτι οὐ δεῖ πρεσβυτέρους πρὸ τῆς εἰσόδου τοῦ ἐπισκόπου εἰσιέναι καὶ καθέζεσθαι ἐν τῷ βημάτι, ἀλλὰ μετὰ τοῦ ἐπισκόπου εἰσιέναι· πλὴν εἰ μὴ ἀνωμαλοίη ἢ ἀποδημοῖ ὁ ἐπίσκοπος.

Κανὼν ΝΖ'

Ὅτι οὐ δεῖ ἐν ταῖς κώμαις καὶ ἐν ταῖς χώραις καθίστασθαι ἐπισκόπους, ἀλλὰ περιοδευτάς· τοὺς μέν τοι ἤδη προκατασταθέντας, μηδὲν πράττειν ἄνευ γνώμης τοῦ ἐπισκόπου τοῦ ἐν τῇ πόλει· ὡσαύτως δὲ καὶ τοὺς πρεσβυτέρους μηδὲν πράττειν ἄνευ τῆς γνώμης τοῦ ἐπισκόπου.

Κανὼν ΝΗ'

Ὅτι οὐ δεῖ ἐν τοῖς οἴκοις προσφορὰν γίνεσθαι παρὰ ἐπισκόπων ἢ πρεσβυτέρων.

Κανὼν ΝΘ'

Ὅτι οὐ δεῖ ἰδιωτικοὺς ψαλμοὺς λέγεσθαι ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ, οὐδὲ ἀκανόνιστα βιβλία, ἀλλὰ μόνα τὰ κανονικὰ τῆς Παλαιᾶς καὶ Καινῆς Διαθήκης.

Κανὼν Ξ'

Ὅσα δεῖ βιβλία ἀναγινώσκεσθαι τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης· α' Γένεσις κόσμου· β' Ἔξοδος ἐξ Αἰγύπτου· γ' Λευϊτικὸν· δ' Ἀριθμοί· ε' Δευτερονόμιον· ς' Ἰησοῦς τοῦ Ναυῆ· ζ' Κριταί, Ῥούθ· η' Ἐσθήρ· θ' Βασιλειῶν πρώτη καὶ δευτέρα· ι' Βασιλειῶν τρίτη καὶ τετάρτη· ια' Παραλειπομένων πρῶτον καὶ δεύτερον· ιβ' Ἔσδρας πρῶτον καὶ δεύτερον· ιγ' Βίβλος Ψαλμῶν ρν'· ιδ' Παροιμίαι Σολομῶντος· ιε' Ἐκκλησιαστής· ις' Ἆσμα ᾀσμάτων· ιζ' Ἰώβ· ιη' Δωδεκαπρόφητον· ιθ' Ἡσαΐας· κ' Ἱερεμίας καὶ Βαρούχ, Θρῆνοι καὶ ἐπιστολαί· κα' Ἰεζεκιήλ· κβ' Δανιήλ. Τὰ δὲ τῆς Καινῆς Διαθήκης ταῦτα· Εὐαγγέλια τέσσαρα, κατὰ Ματθαῖον, κατὰ Μάρκον, κατὰ Λουκᾶν, κατὰ Ἰωάννην· Πράξεις Ἀποστόλων· Ἐπιστολαὶ καθολικαὶ ἑπτά, Ἰακώβου μία, Πέτρου δύο, Ἰωάννου τρεῖς, Ἰούδα μία· Ἐπιστολαὶ Παύλου δεκατέσσαρες· πρὸς Ρωμαίους μία, πρὸς Κορινθίους δύο, πρὸς Γαλάτας μία, πρὸς Ἐφεσίους μία, πρὸς Φιλιππησίους μία, πρὸς Κολοσσαεῖς μία, πρὸς Θεσσαλονικεῖς δύο, πρὸς Ἑβραίους μία, πρὸς Τιμόθεον δύο, πρὸς Τίτον μία, καὶ πρὸς Φιλήμονα μία.