Η φιλοσοφία του Κίρκεγκωρντ
| Η φιλοσοφία του Κίρκεγκωρντ Συγγραφέας: |
| 10-13.12.1939 |
Η φιλοσοφία του Κίρκεγκωρντ δεν στηρίζεται στο «Εν αρχή ην ο Λόγος». Για τούτο και θεωρώ στην περιοχή της αισθητικής σαν την άμεση περιοχή του πνεύματος· η αισθητική είναι η αμεσότητα, αλλά όταν δεν θέσουμε το λόγο. Όταν πρωταρχική είναι η ανάγκη του λόγου, και της πορείας του, της λογικής, τότε άμεσο δεν είναι η αισθητική, αλλά μόνο άμεσο αντικείμενο της θεωρίας μας είναι το ίδιο το ον.
Η αισθητική (η αίσθηση, για να είμαστε συγκεκριμένοι) δεν ανταποκρίνεται άμεσα στην επαφή μας με τον ον σαν ον, με την ταυτότητα του όντος· η πίστη και η γνώση μονάχα, ανταποκρίνονται άμεσα στην ταυτότητα τούτη. Έμμεσα η αίσθηση αποτελεί μια σχέση του εαυτού μας με το ον σαν ον, με την ταυτότητα του όντος· αλλά έμμεσα, έτσι όπως είναι η διαίσθηση, όπως η βούληση. Για τούτο, λέγοντας φιλοσοφικά τι είναι γνώση (και πώς αλλοιώς να το πούμε;), λέμε κιόλας τι είναι η αίσθηση, τι η διαίσθηση, τι η βούληση, από την άποψη της σχέσης μας με την ταυτότητα του όντος.
Ο άμεσος βέβαιος εαυτός μας για μας δεν είναι η αίσθηση, όπως κατά τον Κίρκεγκωρντ, αλλά ο λόγος. Γιατί εκείνο που μας ενδιαφέρει, εκείνο που θεωρούμε γόνιμο, είναι η πρώτη σχέση μας με το ον, με το ον του Παρμενίδη, δηλαδή με το απόλυτο· όχι η πρώτη - άλλωστε πάντοτε υποθετική, γιατί πάντοτε μη πνευματική - κίνηση του εαυτού μας, που δεν έχει άμεση σχέση με το ον. -