Αλλά
| Ἀλλά Συγγραφέας: |
| Δημοσιεύθηκε στο Ετήσιον Ημερολόγιον του Έτους 1890 του Κωνσταντίνου Σκόκου |
Δὲν εἶνε τῶν Ἰνδιῶν ἢ Βυρώνειος ἥρως ἐποποιΐας ἢ μυθιστορήματος. Πρόκειται ἁπλῶς περὶ τοῦ ἐναντιωματικοῦ συνδέσμου Ἀλλά.
Ὁ κατ’ εὐφημισμὸν σύνδεσμος οὗτος ἀλλάσσει ποικίλα, ὡς ὁ Πρωτεὺς, προσωπεῖα, διότι εἶνε ἀντιθετικὸς, ἄλλοτε ἐρωτηματικός, ἄλλοτε βεβαιωτικὸς, ἄλλοτε παρακελευσματικὸς, καὶ ἄλλοτε ἄλλος. Ἡμεῖς ὅμως θὰ μελετήσωμεν τὸν κύριον χαρακτῆρα τῆς γλωσσολογικῆς ταύτης ὑφάλου.
— Καλὲ Κύριε, γραμματικὴν θὰ ἀκούσωμεν, περὶ μορίων;
— Ὁ Πασχὰλ, Κυρία μου, λέγει που, ὅτι ὀλίγον ἂν ἡ ῥὶς τῆς Κλεοπάτρας ἦτο πλατυτέρα, ἡ λαμπρὰ Ῥωμαϊκὴ δημοκρατία δὲν θὰ κατεστρέφετο, καὶ ὁ Οὑγκὼ διέκρινεν, ὅτι ὀλίγαι σταγόνες βροχῆς ἀπώλεσαν ἐν Βατερλῶ τὸν Ναπολέοντα. Οὕτως ἡ ὀπὴ τοῦ ποντικοῦ κρατεῖ ἐμπρός της ἀνίσχυρον νὰ διεισδύσῃ τὸν λέοντα καὶ εἷς ἐν τῷ οὐρανῷ ἀστὴρ ἐνῷ φαίνεται μικροσκοπικὸς ἀδάμαντος κόκκος, εἶνε κόκκος δεκαπλασίως τῆς γῆς μεγαλείτερος. Καὶ ὁ Ἀλλὰ ὁμοιάζει τὸν μικρὸν σπινθῆρα, ὅστις ἀνατινάσσει πυριταποθήκας καὶ φρούρια. Πόσα ἀληθῶς chateaux en Espagne, χρυσοφαεῖς χιμαίρας, ἠφάνισε καὶ ἀνατρέπει τὸ δισύλλαβον τοῦτο τῆς γλώσσης πλάσμα, ἡ φαρμακερὰ αὐτὴ τῶν χειλέων βολή! Ἄ! Madame, μὴ καταφρονῆτε τὰ μόρια....
- Ἀλλά.
Μόνος οὐδὲν σημαίνει, εἶνε ἀκατάληπτος, κενὸς ἐννοίας· ὁδοιπορεῖ ἐν συμμορίᾳ, ὡς οἱ λύκοι τῆς Ῥωσσίας. Ὑπονοεῖται πάντοτε εἰς τὴν ἐμφάνισίν του ἑπόμενόν τι, καὶ ἔχει προηγούμενον. Ὁμοιάζει τοῖς ἀνθρωπίνοις φύλοις. Τί θὰ εἴπῃ γυνὴ ἄνευ ἀνδρός; Ζῇ, ὅταν συγκελλᾶται.
Εἶνε, ὡς βλέπετε, σύνδεσμος. Συνδέει δηλαδὴ ὅπως ἡ σπάθη ἡ συγκρατοῦσα τὸ διχοτομηθὲν σῶμα.
Ὁ Ἀλλὰ εἶνε surprise, ἀλλ’ ἵνα μὴ ἐμποιῇ τρόμον, προβάλλει μὲ εὔμορφον καὶ εὐέλπιδα προσωπίδα· γρονθοκοπεῖ ὁ ἀγροῖκος μὲ χειρίδας glacées.
— Κύριέ μου, προφέρουσι τὰ μειλίχια τοῦ ὑπουργοῦ χείλη, θεωρῶ ἐμαυτόν εὐτυχῆ, διότι εἶμαι εἰς τὴν εὐάρεστον θέσιν νὰ σᾶς ὑπηρετήσω, συναισθάνομαι καὶ λυποῦμαι διὰ τὴν γενομένην ἀδικίαν, ἀλλά....
Καὶ ὁ σπουδαρχίδης ἔμεινε χαίνων.
Ὅταν τὰ χείλη λέγωσιν: ἀλλὰ, ἡ ἱκετεύουσα καρδία λέγει: οἴμοι! Περσικόν τι ποίημα λέγει, ὅτι ὁ Ἀβδοὺλ ἠρᾶτο ἐμμανῶς τῆς ἀδελφῆς του Ζουλμᾶς. Ὅταν τὴν ἑσπέραν ὑπὸ τοὺς κλῶνας τῶν εὐωδῶν δρυῶν ἔπιπτεν εἰς τὰ γόνατα τῆς ἀδελφῆς του ἐξομολογούμενος τὸν ἔρωτά του:
— Σὲ λατρεύω καὶ ἐγὼ, Νάρκισσέ μου, ἔλεγεν ἡ ὡραία Ζουλμᾶ, ἀκούω τοῦ στήθους σου τὴν κάμινον, ἀλλ’....
— Οἴμοι! ἀπεκρίναντο τὰ χείλη τοῦ ταλαιπώρου Ἀβδοὺλ, πρὶν αὕτη τὸν ἐπάρατον προφέρῃ σύνδεσμον. Καὶ ἡ ἄντικρυς ἠχὼ, λέγει ὁ Πέρσης ποιητὴς, συμπαθοῦσα τοὺς ἐραστὰς, καὶ οἰκτείρουσα τὸν ἀνόσιον ἔρωτά των, ἀντελάλει πενθίμως: Ἀλλοίμονον!
Κατάρατος λέξις!
Ἡ πυρπολουμένη Μόσχα ὑπῆρξεν εἷς Ἀλλὰ εἰς τὸν Τιτᾶνα τῆς Γαλλίας· ὁ Βροῦτος ἀνεπήδησεν εἷς Ἀλλὰ κατὰ τῶν βασιλικῶν πίθων τοῦ Καίσαρος· ἡ πρώτη ῥυτὶς τοῦ γήρατος εἰς τὸν ῥοῦν τῆς εὐδαίμονος ζωῆς εἶνε τοῦ χρόνου ὁ ἀνηλεὴς Ἀλλά.
Ἡ ψυχὴ τοῦ Ἀλλὰ εἶνε «οὐχί.» Ἡ ἁβρότης τῆς συμπεριφορᾶς τὴν ἀπότομον ἄρνησιν ἐνέδυσε μὲ δύο λάμβδα· φαίνεται οὕτω γλυκύτερος, ἀλλ’
ἐδῶ εἶνε μειδίαμα εἰρωνείας. Ὅταν ἀκούσῃς Ἀλλὰ τί περιμένεις ἐπὶ πλέον; Φύγε, διότι ὅ,τι ἂν μετὰ ταῦτα σὲ εἴπωσι τὰ αὐτὰ χείλη θὰ ἦνε ψιμμύθιον τῆς ἀρνήσεως, αἰτιολογικὴ ἀνάλυσις διὰ σὲ περιττή.
Πρό τινων μηνῶν σπουδαστὴς ἐν Ἀθήναις, ἁπόλυτον ἔχων ἀνάγκην 200 δραχμῶν, παρουσιάσθη εἰς τὸν ἀγγελικὸν τοκογλύφον Κύριον....
— Πρὸς Θεοῦ, εἶπεν, εἶσθε ὁ ἄγγελος τῆς σωτηρίας μου· καταθέτω τὸ ἐνέχυρον αὐτὸ καὶ δόσατέ μοι διακοσίας δραχμὰς δι’ ἓξ μῆνας.
— Εὐχαρίστως φίλε μου, ἀπήντησεν ὁ μεγάθυμος, οὐδὲν μὲ κωλύει, ἀλλά....
— Ποῖον κεραυνὸν θὰ γεννήσῃ αὐτὴ ἡ βροντὴ τοῦ ἀλλά!
— Διὰ ἓξ μῆνας θὰ μὲ ἀφήσετε τὰς ἑκατὸν δραχμὰς τόκον.
— Τότε, εἶπεν ὁ δείλαιος σπουδαστὴς, σᾶς παρακαλῶ κάμετε τὸ συνάλλαγμα δι’ ἐν ἔτος, καὶ κρατήσατε καὶ τὰς ἐπιλοίπους ἑκατόν.
Ὑπάρχουσιν εἰς τὰς πόλεις σκολιαί τινες καὶ δυσώδεις ἀτραποὶ, ὑπάρχουσιν εἰς τοὺς οἴκους ἔντομά τινα τοσοῦτον ἀηδῆ καὶ ἀπαίσια ὡς οἱ κάνθαροι, μόριά τινα τῆς ἐμψύχου φύσεως τοσοῦτον ἅμα ἀνηλεῆ, ὡς οἱ κόρεις καὶ ὁ κώνωψ, οἱ αἱμοβόροι κροκόδειλοι καὶ ἡ πτερωτὴ τίγρις τῶν ὕπνων τοῦ Ἰουνίου, ὑπάρχουσιν ἐν τῇ ζωῇ τῶν ἀνθρώπων ὧραί τινες τοσοῦτον πληκτικαὶ ὥστε γεννᾶται ἐντεῦθεν ἓν Λαμαρτίνου Desespoir, ἢ μία ἐπανάστασις τοῦ 93! Τοιοῦτος ὁ Ἀλλά. Ὤ, πόσων ἐν τῷ κόσμῳ τούτῳ ἐκλείσθη τοῦ βίου τὸ στάδιον μὲ ἓν Ἀλλὰ, ἐξελθὸν ἠρέμα καὶ ἀπαθῶς ἀπὸ τὰ χείλη ἑνὸς βασιλέως, ἑνὸς δημίου, ἑνὸς δικαστοῦ, καὶ πόσον ἡ ζωὴ ἱλαρὰ καὶ χαρίεσσα ἐκείνου, εἰς οὗ τας παρακλήσεις, τοὺς πόθους, τὰ ἐν ἐγρηγόρσει ὄνειρα, δὲν ἀντέταξεν ἓν Ἀλλὰ ἡ ἐρωμένη, ἡ καρδία, τὸ καθῆκον!
Εἰς τὸν ὠκεανὸν τοῦ Ἑρρίκου Στεφάνου καὶ εἰς τὸν Ἀτλαντικὸν ὠκεανὸν, δύω τέρατα ἀδελφὰ εὑρίσκονται: ὁ πολύπους καὶ ὁ Ἀλλά. Τί ἐστι πολύπους; Τίποτε, ἀὴρ, σικύα· καὶ ἐν τούτοις εἶνε τέρας καὶ τοῦ ῥινόκερω σκληρότερον, δίδον θάνατον φρικωδέστατον. Τί ἐστιν Ἀλλά; Τίποτε, ἄναιμον, κενόν· καὶ ἐν τούτοις....
— Ἀλλὰ, φίλε μου, ἀναφωνεῖ ἐν τέλει ὁ πτωχὸς ἀναγνώστης, σεῖς θὰ εὕρετε τὸν Ἀλλὰ ἄλλο προκατακλυσμιαῖον καὶ ἐπιζῶν πολυθήριον, ὑπέρτερον καὶ τοῦ μυθολογουμένου Πύθωνος!
— Μὲ τὸ ἀλλά σας....
Κρῖμα!
Καὶ ὕστερον λέγουσιν, ὅτι ὁ Ἀλλὰ δὲν εἶνε δαιμόνιος κόσμων ὁλοκλήρων ἀνατροπεὺς, ἀπαισία καὶ ἀνελεήμων τῆς μοίρας ψαλλίς!
† Σπυρίδων Βασιλειάδης