Εθνικόν Ημερολόγιον του Έτους 1892/Ερωτικά εγκλήματα

Ἐθνικὸν Ἡμερολόγιον τοῦ Ἔτους 1892
Συγγραφέας:
Ἐρωτικὰ ἐγκλήματα


ΕΡΩΤΙΚΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ

I

ΜΕΤΑ τὴν ἀδιάκοπον παρέλασιν ἀλλεπαλλήλων ἐρωτικῶν ἐγκλημάτων καὶ τὴν συνοδεύουσαν αὐτὰ ἀγριότητα, μετὰ τὴν σειρὰν τῶν τραγικῶν παραφροσυνῶν καὶ τῶν νοσηρῶν ἐξάψεων τοῦ ἐρωτισμοῦ, ἡ κοινὴ συνείδησις συνταράττεται, ὁ δὲ φιλόσοφος ἐξιστάμενος ἐρωτᾷ, μήποτε πλανᾶται ἡ κατὰ παράδοσιν ἠθικὴ τῶν πεπολιτισμένων λαῶν, μήποτε ὅπερ, ἀτόπως ἴσως, καλεῖται ἀκολασία, εἶνε τὸ εἰρηνικὸν ἰδεῶδες τῆς σχέσεως τῶν φύλων ἐν τῇ κοινωνίᾳ τῶν ἀνθρωπίνων ζῴων. Ἴσως τὸ αἴσθημα εἶνε ἡ παραφροσύνη τῆς ψυχῆς καὶ ἴσως θὰ ἔπρεπεν ἐν ὀνόματι τῶν ἠθῶν νὰ πνίξωμεν τοὺς Λαμαρτίνους ἐντὸς τῶν Λιμνῶν των. Ἴσως οἱ Ποιηταὶ ἠπάτησαν τὸ Γένος ἡμῶν, ἐκθειάζοντες τὴν ἐπιθυμίαν καὶ ἴσως θὰ ἦτο σοφώτερον νὰ ἠρκούμεθα ἐν τῷ νόμῳ τῆς συνουσίας ἄνευ ὀνείρων, ἥτις φαίνεται, καὶ διὰ τὸν ἄνθρωπον αὐτὸν οὖσα ἡ τελευταία λέξις τῆς φοβερᾶς φύσεως. Τίς οἶδε φεῦ! καὶ τίς θὰ εἴπῃ ποτὲ, ἐὰν ἡ ἀνυπόκριτος ἐπιστροφὴ πρὸς τὸ ζωῶδες τῶν πρώτων ἡλικιῶν δὲν εἶνε τῆς εὐτυχίας τὸ τόσῳ περιζήτητον μυστικόν! Δέκα ὀκτὼ αἰῶνας μετὰ τὸν Χριστὸν καὶ τὸ σύστημα περὶ ἠθικοποιήσεως διὰ τοῦ αἰσθήματος ὁ Darwin συμπεραίνει εἰς τὸν ἀγῶνα, ὃν οἱ ἔλαφοι διεξάγουσι περὶ τῆς δορκάδος κατὰ τὴν ὡραίαν τοῦ ἔαρος ὥραν. Καὶ ἴσως δὲν ἔχει ἄδικον, διότι ὅταν βλέπῃ τις γυναῖκα, σύζυγον ἅμα τε καὶ μητέρα, δολοφονοῦσαν τὸν ἄνδρα τὸν καὶ πατέρα τῶν τέκτων αὐτῆς, τί ἄλλο τοῦτο σημαίνει ἢ ὅτι ὅ,περ συμπνίγει τὴν συνείδησιν τῆς συμβίας καὶ τῆς μητρὸς εἶνε τὸ θῆλυ ὄχι πλέον τῆς ἀνοίξεως, ἀλλὰ τῶν τεσσάρων τοῦ ἔτους ὡρῶν; Διατί τάχα ὁ ἄνθρωπος ν’ ἀγαπᾷ ἐν πάσῃ τοῦ χρόνου στιγμῇ; καὶ τί εἶνε τὸ κακὸν τοῦτο, τὸ ἰδιάζον τῷ ἀνθρωπομόρφῳ πολίτῃ τοῦ ζωϊκοῦ βασιλείου, ἄγον δέ αὐτὸν εἰς ἐγκλήματα πλείονα ἢ ἡ πεῖνα ἐν τῇ ἀγρίᾳ αὐτῆς καταστάσει; Τί λοιπὸν ἡ ἀνθρωπίνη νοημοσύνη προστίθησιν εἰς τὸν ἔρωτα; Ἐγκλήματα.

II

Ἐξετυλίσσετο ἀρτίως πρὸ τῶν ἐνόρκων τῆς Ἀλγερινῆς πόλεως Oran ἡ ὑπὸ τῆς Κας Weiss κατὰ τοῦ συζύγου της φαρμακεία, ἐρωτικὸν ἔγκλημα μετὰ πολλῆς ἀναμεμιγμένον φιλολογίας. Ἡ τάλαινα τοῦ δράματος ἡρωῒς παρουσιάζει παράδοξον κρᾶμα ποιήσεως καὶ ἀρσενικοῦ, εἰδημοσύνης περὶ τὴν ἐκτέλεσιν καὶ ψυχολογίας, ὁρμῆς μεστῆς πάθους καὶ ἀγχινουστάτου ἀναλυτικοῦ πνεύματος. Ὁ τύπος τῆς Ἀνατολῆς καὶ τῆς Δύσεως διηγήθη τὸν βίον τῆς Κας Weiss κατὰ τὴν στιγμὴν τοῦ ἐγκλήματός της: τὸν θάνατον τῆς μητρός της, μηδενιστρίας Ῥωσσίδος, τὰς ξενοτρόπους περιπετείας τῆς ἀνατροφῆς της, ἦν διευθύνει ἡ μάμμη της, ἥτις ἐν ταὐτῷ διατηρεῖ οἰκοτροφεῖον διὰ πλουσίους ξένους· τὴν μετάπτωσιν αὐτῆς ἀπὸ τῶν χειρῶν καθολικῆς παιδαγωγοῦ εἰς χεῖρας ἱερέως Λουθηρανοῦ τὸν πρῶτον αὐτῆς, δωδεκαέτιδος ἔτι πλατωνικὸν ἔρωτα πρὸς Γάλλον, καὶ τέλος τὸν πραγματικὸν ἔρωτα αὐτῆς δεκαοκταέτιδος πρὸς τὸν Κον Weiss. Ἡ πρὸς τοῦτον σχέσις, ἣν νομιμοποιεῖ μετ’ ὀλίγον ὁ γάμος ἦτο μετὰ τοσαῦτα ἔτη βίου ἀτάκτου καὶ πλάνητος, ἡ ἀσφάλεια καὶ ἡ νηνεμία. Μετὰ παγερὰν παιδικὴν ἡλικίαν, ἣν διῆλθεν ἄνευ συμβουλῶν καὶ δίχως στοργῆς, ὁ γάμος ἐπῆλθε, κομίζων τήν παραμυθίαν καὶ τὸ εὐεργετικὸν βάλσαμον τῆς ἀγάπης. Ἡ Κα Weiss γίνεται μήτηρ καὶ ὅλον τὸ θυελλῶδες καὶ ἄθλιον παρελθὸν φαίνεται διαγεγραμμένον, ὅτε ἐκρήγνυται ἀποτόμως ἡ ἀναπόφευκτος ἀντίδρασις τῆς κληρονομίας καὶ τῆς ἀνατροφῆς. Ἀνατραφεῖσα εἰκῆ καὶ ὡς ἔτυχε, διδαχθεῖσα τὰ πάντα προώρως, ἀπογαλακτισθεῖσα, οὕτως εἰπεῖν, ἀπὸ τῶν πρώτων τοῦ βίου της ἡμερῶν πάσης ὑγιοῦς χαρᾶς, ἡ γυνὴ αὕτη εὑρέθη ἀφύλακτος κατὰ τῶν ἐνεδρῶν τοῦ πάθους. Μιᾷ τῶν ἡμερῶν συναντᾷ τὸν μηχανικὸν Κον Roques, εἰς οὗ τὰς ἐρωτικὰς παγίδας δὲν βραδύνει νὰ πέσῃ. Τίς τῶν δύο συνέλαβε τοῦ ἐγκλήματος την ἰδέαν; Αὐτὴ ἢ ἐκεῖνος, ὄστις ἐνόμιζεν, ὅτι ὁ θάνατος τοῦ Κου Weiss ἦτο το μόνον μέσον ν’ ἀπολαύσῃ τῆς ἐρωμένης χωρὶς ζηλοτυπιῶν καὶ χωρίς δυσχερείας. Τὸ ἔγκλημα ἤρξατο ἐκτελούμενον. «Ἐξετέλεσα, διηγεῖται ἡ ἰδία, τὸ ἔγκλημα σκληρυνθεῖσα καὶ τυφλωθεῖσα ὑπὸ ἀγχίνων σοφισμῶν, διὰ λελογισμένης καὶ ἐμμόνου πειθοῦς ὑπὸ ἐκμεμανημένου βοηθουμένης πάθους» Αἱ γραμμαὶ αὗται, αἱ ἀποπνέουσαι πάθος καὶ εἰλικρίνειαν, ὡς τόσαι ἄλλαι, ἃς ἔγραψεν ἐν τῇ φυλακῇ ἐφείλκυσαν τὴν γενικὴν τῶν ἀνθρώπων συμπάθειαν. Ἡ εὐγλωττία καὶ ἡ ψυχολογικὴ ἀνάλυσις, αἱ χαρακτηρίζουσαι τὰ γραφόμενά της, ἀνάγουσιν αὐτὴν εἰς περιωπὴν φιλοσόφου καὶ συγγραφέως ὅστις ἀνέγνωσε τὰς ἐπιστολάς της καὶ τὴν καθημερινήν της ἐφημερίδα ἐν ᾗ κατέγραφε τὰς ἐντυπώσεις αὐτῆς καὶ τὰ συναισθήματα, ὁμολογεῖ ὅτι ἡ Κα Weiss γράφει τόσῳ καλὰ ὅσον ἡ Mme Lafarge, ἐπίσης γλαφυρὰ ὡς ἡ Georges Sand.

Φωραθείσης τῆς κατὰ τοῦ συζύγου της φαρμακείας ῥίπτουσιν αὐτὴν εἰς τὰς φυλακάς, ὅπου μανθάνει μετ’ οὐ πολὺ τὴν αὐτοκτονίαν τοῦ συνενόχου καὶ ἐραστοῦ της. Τὸ θλιβερὸν τοῦτο ἄγγελμα ἀκολουθεῖ ὁ θάνατος τοῦ ἐκ τῆς μετὰ τοῦ Roques ἀθεμίτου σχέσεως θυγατρίου της. Ἀπολέσασαι οὕτω τὰ δύο ταῦτα τῆς ἀγάπης της ἀντικείμενα, ἐσκέφθη νὰ ἀποθάνῃ.» Εἰξεύρω ὅτι ἡ καρδία ἔχει ψυγῇ, ὅτι ἀπεμονώθην καὶ ὅτι δὲν δύναμαι νὰ βαδίζω μόνη ἐν τῇ ζωῇ. Ἔχω ἀνάγκην προσφιλοῦς ὄντος. Καὶ ὁ βραχίων καὶ ἡ καρδία μου εἶνε πλέον κενά. Οὐδεὶς πλέον μὲ ἀγαπᾷ. Οὔτε οἰκίαν ἔχω πλέον οὔτε σύζυγον οὔτε ψυχήν. Ἀνήκω εἰς τὸν θάνατον.» Ὁποία αἰσθηματικὴ λογική!

Εἶχεν, ὡς φαίνεται, λεπτὸν ἔνστικτον ἡ Κα Weiss, ἦτο ὀξεῖα, εὐπαίδευτος, ἀλλ’ εὐμετάβλητος ἢ μᾶλλον ἄστατος, ὁ δὲ θετικὸς νόμος καθείργνυεν αὐτὴν ἐντὸς καθήκοντος, θελκτικοῦ ἴσως δι’ ἄλλους, ἀφορήτου ὅμως αὐτῇ. Μετὰ παραφορὰν εἰλικρινῆ μέχρι σκληρότητος ἠκολούθησε τὴν ἀναπτυσσομένην κλίσιν της, λησμονοῦσα πᾶν ὅ,τι δὲν ἦτο τὸ μέλλον ἐλεύθερον κωλυμάτων καὶ θυσιάζουσοι μετὰ τοῦ ἀμειλίχου ἐγωϊσμοῦ καὶ τῆς τερατώδους ἀσυνειδησίας τῶν παθημάτων ὄντων καὶ τῶν νευροπαθῶν τοῦ ἔρωτος πᾶν ὅ,τι ἠνώχλει τὸν ἔρωτά της. Καὶ ἐκτίθησι πάντα ταῦτα ἐν ταῖς ἐπιστολαῖς της, ὄχι ὡς θὰ ἐπράττομεν τοῦτο οἱ δημοσιογράφοι, οἵτινες παρατηροῦμεν τὰ συμβαίνοντα μετὰ τῆς ἡσυχίας καὶ τῆς ἀδιαφορίας, εἰς ἃς ῥίπτει ἀναγκαίως ἡ συνήθεια, ἀλλὰ μετὰ τρικυμίας ψυχῆς παλλομένης, καὶ πλημμυρούσης ἐξ ἔρωτος καὶ ὅτε ἔτι ὁ ἐραστὴς δὲν ὑπάρχει ἐν τῇ ζωῇ. Φωνάζει τὴν θλῖψίν της, τοὺς πόθους της, τὰς τύψεις τῆς συνειδήσεώς της καὶ ὅταν ἀναγινώσκῃ τις ὅσα τῇ ὑπηγόρευσε τὸ κατέχον αὐτὴν δαιμόνιον, ἐρωτᾷ ἑαυτὸν, ἐὰν θὰ τὴν κατεδίκαζεν, ὢν τυχὸν ἔνορκος δικαστής. Ἀλλ’ ὅταν αἴφνης ἐνθυμηθῇ τις, ὅτι ἡ γυνὴ αὐτὴ εἶχε δύο τέκνα. Λέγομεν εἶχε, διότι τῇ εἶχον ἀφαιρεθῇ. Καίπερ μὴ γεγραμμένον ἐντὸς τῶν κωδίκων, εἶναι ἀληθῶς δίκαιον, ὥστε αἱ μητέρες νὰ χάνωσιν ἐπαξίως τὰ ἐκ τῶν σπλάγχνων των ἐκπορευόμενα μικρὰ ὄντα, ἀφοῦ αἱ μικραί των χεῖρες δὲν ἐδυνήθησαν νὰ τὰ ἀναχαιτίσωσιν ἐπὶ τοῦ χείλους τοῦ έγκληματος. Ἡ Κα Weiss εἶχε τέκνον, καὶ ἐκεῖνος, ὃν ἠθέλησε νὰ φονεύσῃ, δὲν ἦτο μόνον ὁ σύζυγός της, ἦτο τῶν τέκνων της ὁ πατήρ. Ὅτε ἐξετέλει τὸ ἔγκλημά της δὲν ἀνεμνήσθη τῶν δύο τέκνων της, ὧν τὰς λευκὰς κοιτίδας ἐκηλίδου διὰ μεγάλης δηλητηρίου κηλῖδος. Ἐὰν ἦτο ἄτεκνος, θὰ ἐξῆπτεν εὐκολώτερον τὸν οἶκτον τῶν δικαστῶν· ἐπιλαθομένη ὅμως τοῦ ὑπάτου τῶν μητρικῶν καθηκόντων δὲν δικαιοῦται νὰ ἐπικαλεσθῇ ὑπὲρ ἑαυτῆς τὴν τυφλὴν τοῦ πάθους φοράν. Πρὸ τῆς θλιβερᾶς αὐτῆς ἱστορίας, ἥτις διαδραματίζεται ἐν τῷ βάθει πολίχνης Ἀλγερινῆς καὶ ἐν τῇ ἑστίᾳ μικρᾶς οἰκογενείας, ἧς κατὰ κοινωνικὸν οὕτως εἰπεῖν λάθος ἡ Κα Weiss, ἡ ἐξ ἄλλης φυλῆς ὁρμωμένη αὐτὴ γυνή, εἶχε γίνει ἡ μήτηρ, πρὸ τῆς θλιβερὰς αὐτῆς, λέγομεν ἱστορίας, ἀναλογίζεταί τις τὸ ἄπειρον πλῆθος τῶν μητέρων καὶ τῶν συζύγων ἄνευ μὲν ἱστορίας ἀλλ’ ἄνευ καὶ σκανδαλώδους δίκης — τῶν γυναικῶν ἐκείνων, τῶν ἐντελῶς ἀφοσιωμένων εἰς τὰ καθήκοντά των, ἅτινα ἔμαθον νέαι κόραι καὶ ἔκτοτε ἐπετέλεσαν πιστῶς. Βλέπει τις τὰς γυναῖκας αὐτὰς σεμνὰς καὶ ὑπερηφάνους νὰ μεγαλώνωσιν ὑπὸ τὴν μητρικὴν πτέρυγα, ἐλαφρὰν ἐπὶ τοῦ μετώπου των καὶ γλυκεῖαν διὰ τὴν ἀδυναμίαν των· τὰς ἀκολουθοῦμεν μεμνηστευμένας ὑπὸ τὴν λευκὴν νυμφικὴν καλύπτραν, πορευομένας ὑπὸ τὸ κράτος θελκτικῆς ταραχῆς πρὸς τὸν οἶκον, ὑφ’ οὗ τὴν στέγην θὰ διαβιώσωσι μετὰ τοῦ ἐκλεκτοῦ συντρόφου των. Τὰς ἀνευρίσκομεν μητέρας μετ’ οὗ πολύ, πιστὰς εἰς τὸν ὅρκον, ὃν ἡ στοργὴ καθιστᾷ αὐταῖς πολύτιμον καὶ δι’ ὃν τὸ σέβας τοῦ συζύγου των γίνεται ἡ ὑψίστη ἀνταμοιβή· καὶ τέλος τὰς βλέπομεν λευκὰς γραίας μὲ τέκνα τέκνων ἐπαγρυπνούσας μὲ ζηλότυπον ὄμμα ἐπὶ τῆς ὑπολήψεως τῆς οἰκογενείας των. Αἱ γυναῖκες αὐταί, ὧν ὑπάρχει ἐν Ἑλλάδι ὁλόκληρος λεγεὼν διατηροῦσιν ἄσβεστον τὸ πῦρ τῆς πρὸς τὴν οἱκογενειακὴν ἑστίαν λατρείας.

Ἡ Κα Weiss ἐλάτρευε τὸν σύζυγόν της, ἒξ ἔτη δὲ ἀπὸ τοῦ μετ’ ἐκείνου γάμου της καὶ ἀφοῦ ἐγέννησε δύο τέκνα, ἀποπειρᾶται νὰ τὸν φονεύσῃ. Τὸν ἐλάτρευε καὶ ὅμως ἡ συνάντησις νεήλυδος τὴν ἔκαμε νὰ λησμονήσῃ πίστιν, μητρότητα, αἰδῶ. Καὶ ἀνηρπάγη ὡσεὶ δι’ ἀοράτου ἀλλ’ ἰσχυροῦ ἀνέμου ἀπὸ τοῦ οἴκου, ἐν ᾧ διέρρεεν ἥσυχος καὶ σεβαστὴ ἡ ζωή της, ἵνα μετενεχθῇ ἐπὶ τοῦ ἑδωλίου τῆς ἀτιμίας, ἐφ’ οὗ ἐκάθιζε, δικαζομένη, ἐν μέσῳ χωροφυλάκων.

III

Τὸ φοβερὸν ἔγκλημα, ὅπερ μετὰ θρασύτητος καὶ ὑπομονῆς ἡ Κα Weiss παρεσκεύασε καὶ ἐξετέλεσεν, ἀνέλυσε δὲ κατόπιν ἐν ταῖς πρὸς τὸν ἐραστήν της ἐπιστολαῖς· ὁ βραδὺς αὐτὸς φόνος, ἡ κατὰ σταγόνας δολοφονία μὲ τὴν ἐπιμελῆ τῶν ἰχνῶν τῆς πράξεως ἐξαφάνισιν καὶ τὴν προσπεποιημένην ἀπελπισίαν της ἐπὶ τῷ κυριεύοντι τὸν σύζυγον μαρασμῷ· ἡ συζυγική αὐτὴ κωμῳδία καὶ ἡ ἀλληλογραφία τῆς μελλούσης χήρας πρὸς τὸν μέλλοντα δεύτερον σύζυγον της· τέλος πάντων ἡ ἀναλυτικὴ μελέτη τῶν αἰσθημάτων καὶ τῆς ψυχικῆς καταστάσεώς της, ἀφ’ ὅτου φωραθεῖσα, ὡδηγήθη εἰς τὴν εἱρκτήν, μελέτη, ἥτις ἀποτελεῖ εὔγλωττον δημηγορίαν σταθμίζουσαν τά τε ὑπὲρ καὶ τὰ κατ’ αὐτῆς, ταῦτα πάντα ἐμβάλλουσι τὸν παρατηρητὴν εἰς ἀμφιβολίαν ἐὰν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι καὶ αὐτοὶ οἱ κατὰ τὸ φαινόμενον σώματι καὶ πνεύματι ὑγιεῖς ὑπέχουσιν ἴσην εὐθύνην, ἐὰν οἱ ἀνεξερεύνητοι νόμοι τῆς κληρονομίας δὲν μενοῦσι παρ’ ἐνόχοις τισὶν ὑπάρξεσι τὴν δύναμιν τῆς ἐλευθέρας σκέψεως καὶ τοῦ καταλογισμοῦ, ἐὰν πρέπῃ ν’ ἀναγνωρίσῃ τις τὴν νεόπλαστον κατηγορίαν τῶν causes passionnelles, ἐν ἑνὶ λόγῳ ἐὰν ὑπάρχωσι τόσοι ἐγκληματίαι ὅσα ἐγκλήματα.

Πρὸ τῶν κακούργων ὄντων αὐτῶν, τόσῳ παραδόξως διεστραμμένων καὶ ῥιπτομένων μετὰ τόσης ἀταραξίας ἐκτὸς τῶν τρίβων τῆς λογικῆς καὶ τῆς συνειδήσεως ἡ κοινὴ γνώμη μένει καταπεπληγμένη καὶ ζητεῖται ἐὰν καὶ πόσον ταῦτα εἰσὶν ὑπεύθυνα. Οἱ νοσοκόμοι, οἱ ἰατροί, οἱ φιλόσοφοι καὶ οἱ δημοσιογράφοι συζητοῦσιν ἐπ’ ἄπειρον περὶ τούτου. Ἐκτὸς περιστάσεων παραφροσύνης βεβαιωμένης οὐδὲν ματαιότερον ἢ τὸ τοιοῦτον ἐρώτημα. Ὁ ἔνοχος, λέγουσιν οἱ φιλόσοφοι καὶ οἱ ἰατροί, δὲν εἶχε τὴν δύναμιν ν’ ἀντισταθῇ εἰς τὸν πειρασμόν· ἄρα ἀθῶος. Ἀλλὰ δύναται τοῦτο λύσις τοῦ ζητήματος νὰ θεωρηθῇ; Ἐὰν τὰ δικαστήρια ἠκολούθουν τοιαύτην τοῦ κρίνειν μέθοδον, ὅσῳ πλείονα διέπραττέ τις ἐγκλήματα, τόσῳ ὀλιγώτερον θὰ ἦτο ὑπεύθυνος, ἀφοῦ ἡ σωρεία τῶν ἐγκλημάτων μαρτυρεῖ τὴν ἀδυναμίαν, ἂν ὄχι τὴν παντελῆ τῆς ἠθικῆς συνειδήσεως ἔλλειψιν. Ἑπομένως μόνον οἱ φύσει ἅγιοι θὰ ἦσαν ὑπόλογοι τῶν ἐγκληματικῶν πράξεών των, ἐκεῖνοι δηλ. οἵτινες τυγχάνωσιν ἀνίκανοι νὰ ἐγκληματῶσι. Καὶ ἐὰν ἠθέλομεν νὰ ἤμεθα συνεπεῖς πρὸς τὴν μέθοδον αὐτὴν μέχρι τέλους, προκειμένου περὶ ὑποτροπιαστῶν, θὰ εἴχομεν ἄδικον αὐξάνοντες καθ’ ἑκάστην ὑποτροπὴν τὴν ποινήν. Τοὐναντίον, ὡς ἔχει διὰ τῆς πείρας ἀποδειχθῇ, ὅτι ἑκάστοτε ἀποβαίνει τῷ ὑποτροπιαστῇ δυσχερέστερον νὰ βελτιωθῇ καὶ ὅτι τελικῶς ἀποβαίνει τοῦτο αὐτῷ ἀδύνατον, ἔδει ἐξ ἅπαντος, νὰ θεωρῇ ὁ νομοθέτης αὐτοὺς ὡς ὀλιγώτερον ὑπευθύνους, μάλιστα δὲ καὶ νὰ ἀθωώνῃ τούτους ὁλοσχερῶς. Ἐν τοῖς ἐρωτικοῖς ἐγκλήμασι παρατηροῦνται κατὰ τρόπον καταφανῆ δύο τινά: ἐν πρώτοις, ἔκτακτος διαύγεια πνεύματος, πλήρης σαφήνεια συνειδήσεως, ἀνάλυσις τῶν πραγμάτων ἐνδόμυχος, μὴ ἐπιτρέπουσα νὰ ἀμφιβάλῃ τις, ὅτι οἱ ἥρωες οὗτοι τῶν κακουργοδικείων ἔχουσιν ἀκριβῆ εἴδησιν τῶν αἰσθημάτων των, τῶν ἐλατηρίων τῶν πράξεών των καὶ τῶν συνεπειῶν των. Οὐ μὴν ἀλλὰ τοσούτῳ τυγχάνουσι λογικοὶ καὶ ἀμφιδέξιοι περὶ τὴν διαλεκτικὴν καὶ τὴν ψυχολογίαν, ὥστε δύναταί τις εὐλόγως εἰπεῖν, ὅτι οὐ μόνον δὲν εἶνε ἀνεύθυνοι, ἀλλὰ μᾶλλον ὑπὲρ τὸ δέον ὑπεύθυνοι. Ἀφ’ ἑτέρου ὅμως ἡ κανονική ἰσορροπία τῶν πνευματικῶν των δυνάμεων εἶνε κατεστραμμένη· ὅτι ἡ φαντασία, ἰδεώδης μορφὴ καὶ ὑπερβολὴ τῆς εὐαισθησίας σβεννύουσι μικρὸν κατὰ μικρὸν πᾶν ἄλλο ἔνστικτον καὶ πᾶσαν πρὸς τὸ καθῆκον ἐνέργειαν. Πάσχουσιν ὑπὸ ἠθικῆς νόσου, ἥτις αὐξάνει ἀντὶ νὰ μειοῖ τὴν εὐθύνην τῶν πράξεών των, καὶ ἥτις τοὺς καθιστᾷ ὑπευθυνοτέρους, διότι ἐμφαίνει ἐκ μέρους τοῦ ὑποκειμένου συναίνεσιν καὶ συνενοχήν. Ἡ συναίνεσις τοῦ ὑποτροπιάζοντος εἰς τὸ εἶδος τῆς ἣν διάγει ζωῆς, ἡ συνενοχή τῆς συνειδήσεώς του εἰς τὰ νέα αὐτοῦ ἐγκλήματα, ἰδοὺ τί ἐπιβαρύνει κατὰ πᾶσαν νέαν πτῶσιν τὴν ἐνοχήν του καὶ δὴ καὶ τὴν τιμωρίαν του.

Ἡ ἐνοχὴ τῆς Κας Weiss δὲν ἀρχίζει ἀπὸ τῆς φαρμακείας τοῦ συζύγου της· τὴν περὶ ταύτης ἰδέαν δὲν συνέλαβεν εὐθὺς ἐξ ἀρχῆς. Εἶχεν ἤδη συναινέσει εἰς ἄλλας ἀπιστίας, αἵτινες τῇ ἐφαίνοντο μὲν ὀλιγώτερον σοβαραί, περιεῖχον ὅμως τὴν τελευταίαν ἐν σπέρματι. Ἐὰν δεχθῶμεν ἠθικὴν νόσον παρὰ τοῖς ὁμοίοις τῇ Κα Weiss προσώποις, ὑπάρχει ἀρχὴ καὶ πρόοδος τῆς νόσου καὶ ἕνεκα αὐτῆς ἀκριβῶς δέον νὰ τιμωρῆται· τὸ ἔγκλημα εἶνε, οὕτως εἰπεῖν, ἡ τελεία τῆς νόσου ἀνάπτυξις. Περὶ τῶν ὄντων λοιπὸν αὐτῶν οὐδέποτε πρέπει νὰ τίθηται τὸ ζήτημα τῆς εὐθύνης. Εἶνε μὲν ἀσθενεῖς, ὡς ὀνομάζουσιν αὐτοὺς ἰατροὶ καὶ φιλόσοφοι καὶ δέον νὰ λογίζωνται ὑπεύθυνοι τῆς νόσου των, ἥτις ἐστὶ τοῦ ἐγκλήματός των τὸ σπέρμα. Ἀλλὰ φέρουσι τάχα μόνοι τὸ βάρος τῆς εὐθύνης ταύτης; Ἡ ἐσωτερική των διαφθορὰ δὲν ἔχει τάχα αἰτίαν τινὰ ἐξωτερικήν, ἥτις καὶ ἂν ἔτι δὲν τὴν παρήγαγεν, ἐξ ἅπαντος τὴν ὑπέθαλψεν, ἢ τὴν ἐπεβάρυνεν; Αἱ ἐγκληματικαὶ ψυχαὶ εἶνε καὶ αὐταὶ θύματα, θύματα τῆς νῦν κρατούσης κοινωνικῆς καταστάσεως, θύματα τῆς ἀνατροφῆς των, πρὸ πάντων δὲ τῆς ῥομαντικῆς φιλολογίας. Εἰς τοὺς νευρικοὺς καὶ λεπτοφυεῖς ὀργανισμούς των, ὀργανισμοὺς ἰσορροπίας ἐκτάκτως ἐπισφαλοῦς, τὸ δηλητήριον διανέμεται καθ’ ἑκάστην διὰ τῶν νοσηρῶν καὶ κακοποιῶν τούτων δημοσιευμάτων, ἅτινα ῥίπτουσιν ἐν τῇ εὐφλέκτῳ αὐτῶν φαντασίᾳ διενοχλητικωτάτας ἰδέας ἐπιτυχίας καὶ ἡδονῆς, αἵτινες ἀποβαίνουσι τοσοῦτοι πειρασμοὶ καὶ πειρασμοὶ ἀκαταμάχητοι. Ἡ φιλολογία εἶνε προϊὸν τῆς κοινωνίας· ἐνῷ δὲ εἶνε ἀποτέλεσμα, ὡς τοῦτο συμβαίνει γενικῶς ἐν τῇ φύσει, γίνεται σύναμα καὶ αἰτία. Κινδυνεύομεν ἴσως νὰ θεωρηθῶμεν γελοῖοι, ὁμιλοῦντες περὶ εὐθύνης καὶ συνενοχῆς τῆς φιλολογίας, ἀλλ’ οὔτε οἱ πρῶτοι εἴμεθα οὕτω δοξάζοντες, οὕτω οἱ τελευταῖοι. Ὑπάρχει μεγάλη σήμερον τάσις εἰς το ν’ ἀποδίδωσι τὴν μυστηριώδη προέλευσιν τῶν ἐρωτικῶν ἐγκλημάτων εἰς τὴν ῥομαντικὴν φιλολογίαν.

Καὶ ἐπειδὴ γράφομεν περὶ τῶν ἐρωτικῶν ἐγκλημάτων, λαβόντες ἀφορμὴν ἐκ τοῦ ἐγκλήματος τῆς Κας Weiss, ἐρωτῶμεν: ὁ φόνος οὗτος ἢ ἡ ἀπόπειρα φόνου, ἀφοῦ δὲν ἐπετεύχθη τὸ σκοπούμενον ἀποτέλεσμα — ὅπερ ὅμως ἀδιάφορον, διότι τετελεσμένον ἢ μή, τὸ ἔγκλημα περιέχει τὴν αὐτὴν δόσιν θελήσεως — εἶνε ἄτιμος; Ἐὰν ναί, τί εἶνε ὁ ἔρως ἐν τῷ ἀνθρωπίνῳ γένει καὶ τί ζητεῖ παρ’ ἡμῶν ἡ φύσις; Ἐὰν τοὐναντίον δικαιολογεῖται ἡ πρᾶξις καὶ δύναται κατά τινα τρόπον νὰ ἐξηγηθῇ, τί εἶνε τὸ καθῆκον καὶ τί ἡ κοινωνία ἀπαιτεῖ παρ’ ἡμῶν; Καὶ ἰδοὺ πῶς, τοιούτου τεθέντος διλήμματος, δύνανται νὰ εὑρεθῶσιν ἄνδρες, νομίζοντες, ὅτι ὁ ἀρχικὸς νόμος τῆς συνομιλίας τῶν δύο φύλων ἄνευ ὀνείρων καὶ ἄνευ φράσεων, θὰ ἦτο πολλῷ ἁπλούστερος. Ἴσως ἐὰν ὁ νόμος οὗτος, εὐλαβούμενος ὑφ’ ἁπάντων τῶν ὄντων, ἐκανόνιζε καὶ τὴν ἀνθρωπίνην ἀνάγκην περὶ συντηρήσεως τοῦ εἴδους ἡμῶν, ἡ ἀνάγκη τοῦ φόνου, ὡς ἐκείνου, ὃν συνέλαβε καὶ ἀπεπειράθη ἡ Κα Weiss δὲν θὰ ἐπεβάλλετο εἰς τὸ θῆλυ, ὡς ἴσως δὲν ἐγίνετο τοῦτο κατὰ τὴν προϊστορικὴν ἐποχήν, καθ’ ἣν ὁ βασιλεὺς τῆς ζωϊκῆς πλάσεως ἔφερεν ἀπὸ τοῦ κόκκυγος παράρτημα τὸ ὀφιοειδὲς κέρκος.

Γεωργιοσ Ν. Καλλισπερησ