Διάγγελμα Γεωργίου Παπανδρέου – 6 Δεκεμβρίου 1944
| Διάγγελμα 6 Δεκεμβρίου 1944 Συγγραφέας: |
Με βαθείαν θλίψιν απευθύνομαι σήμερον προς το Έθνος ... Διότι, δυστυχώς, η εθνική μας ένωσις έχει πλέον διασπασθή. Γνωρίζει ο ελληνικός λαός, με πόσην πίστιν, επαλαίσαμεν, από την εποχήν του Λιβάνου, διά την πραγματοποίησιν της εθνικής μας Ενώσεως. Από τότε εκηρρύτταμεν το σύνθημα: Μία πατρίς, μία κυβέρνησις, ένας στρατός εις την υπηρεσίαν της Πατρίδος εις τα διαταγάς της Κυβερνήσεως. Η επίτευξις της εθνικής μας ενώσεως υπήρξεν ευτυχές γεγονός. Και απέδωκε, κατά το τρίμηνον της κυβερνήσεως, μέγα αγαθόν υπέρ της Χώρας. Επραγματοποίησεν το "θαύμα" της αναιμάκτου απελευθερώσεως. Και από την καρδίαν ολοκλήρου του Έθνους υψώθη αίνος προς την κυβέρνησιν της εθνικής ενώσεως διά την ευτυχήν αυτήν και ιστορικής υπηρεσίαν προς την Χώραν.
Και η εθνική κυβέρνησις, εγκατασταθείσα εις την ελευθέραν πατρίδα εξακολούθησε το έργον της. Με τας προγραμματικάς κατευθύνσεις της 18ης Οκτωβρίου καθώρισεν τους σκοπούς της. Μαζύ με την ανοικοδόμησιν των οικονομικών ερειπίων έχει να εκτελέσει και τον δεύτερον άθλον: την μετάβασιν από την ανώμαλον περίοδον της εθνικής αντιστάσεως εις το ελεύθερον κράτος δικαίου, εις την επιβολήν της ελευθερίας και του νόμου, εις την πλήρην αποκατάστασιν των λαϊκών ελευθεριών και της λαϊκής κυριαρχίας. Συνεπείς προς τας επαγγελίας μας εκηρύξαμεν την αποστράτευσιν της πολιτιφυλακής του ΕΑΜ καθώς και των ανταρτικών δυνάμεων. Και εκηρύξαμεν επίσης την επιστράτευσιν της κλάσσεως του 1936, όπως απαρτίσει την Εθνοφυλακήν, η οποία να αναλάβει την υπεράσπισιν της ελευθερίας και την επιβολήν του νόμου. Αι κυβερνητικαί αποφάσεις είχον ληφθεί ομοφώνως και δικαίως ηλπίσαμεν ότι εντός του Δεκεμβρίου θα συνετελείτο η αποκατάστασις του ελευθέρου Ελληνικού Κράτους Δικαίου, το οποίον θα ήτο εγγυητής των ελευθεριών και προστάτης της ελευθερίας του λαού.
Και απροόπτως επήλθεν η κρίσις. Διατί;
Ποίος έπταισεν;
Η ευθύνη του εμφυλίου πολέμου εις τον οποίον μας οδηγούν είναι τραγική. Και το Έθνος πρέπει να γνωρίζει ποίος έπταισεν. Η επαγγελία της αποστρατεύσεως των ανταρτικών μας δυνάμεων περιέχεται εις τας προγραμματικάς δηλώσεις της κυβερνήσεως. Δεν εξηρτήθη τότε από κανέναν όρον. Εκ των υστέρων ετέθησαν όροι. Εζητήθη, εκ των υστέρων, όπως τεθή εκτός υπηρεσίας ολόκληρον το Σώμα της Χωροφυλακής. Τοιαύτη επαγγελία της αυστηράς εκκαθαρίσεως. Και μ'όλα ταύτα, διά να αποδείξωμεν την απολύτως καλήν μας πίστιν, διά να εμπνεύσωμεν πλήρη εμπιστοσύνη χάριν της παγιώσεως της Εθνικής μας Ενώσεως απεδέχθημεν τον όρον. Μας εζητήθη κατόπιν, όπως οι αξιωματικοί, οι οποίοι θα ετοποθετούντο εις την προσωρινήν Εθνοφυλακήν, την συγκροτούμενην από την κλάσσιν του 1936, εκρίνοντο από τους Υπουργούς της άκρας αριστεράς. Εις τας παλαιάς συμφωνίας μας δεν υπήρχε τοιαύτη υποχρέωσις. Υπήρχε μόνον η υποχρέωσις όπως ο Υπουργός των Στρατιωτικών κι ο Αρχιστράτηγος είναι πρόσωπα κοινής εμπιστοσύνης.
Και μ'όλα ταύτα, απεδέχθημεν και αυτόν τον όρον χάριν της παγιώσεως της Εθνικής μας Ενότητος. Και όταν κατά λάθος, λόγω του επείγοντος, εστάλησαν αξιωματικοί εις τας Επαρχίας, ως στελέχη της Εθνοφυλακής, χωρίς προηγουμένην έγκρισιν της άκρας αριστεράς, όχι μόνον προέβημεν εις την άμεσον ανάκλησίν των, αλλά απεφασίσαμεν αμέσως μεταβολάς εις το Υπουργείου των Στρατιωτικών. Εδέχθημεν τας παραιτήσεις του Υφυπουργού των Στρατιωτικών και του Γενικού Διευθυντού του Προσωπάρχου. Και αναθέσαμεν το Υπουργείον των Στρατιωτικών εις τον Στρατηγόν τον οποίον μας επρότειναν.
Συνέχεια αξιώσεων
Αλλά μας εζητήθη ακόμη, μαζύ με την αποστράτευσιν των Ανταρτικών Δυνάμεων και η διάλυσις της Ορεινής Ταξιαρχίας και του Ιερού Λόχου. Τοιούτος όρος δεν περιέχεται εις τας κοινάς προγραμματικάς μας δηλώσεις . Απηντήσαμεν, ότι αποτελούν τακτικόν Στρατόν.- Και ότι, ακόμη ο πόλεμος συνεχίζεται και αι δύο αυταί Στρατιωτικαί μας Μονάδες είναι αι μόναι, τας οποίας διαθέτομεν, μέχρι της οργανώσεως του τακτικού μας Στρατού, προς συμμετοχήν της Ελλάδος εις τον κοινόν Συμμαχικόν Αγώνα. Και ιδίως, τους ανεκοινώσαμεν, ότι αυτή είναι η γνώμη και της Βρεττανικής Κυβερνήσεως και του Συμμαχικού Στρατηγείου.
Και εν τούτοις επιδιώξαμεν πάλιν να εύρωμεν μίαν ικανοποιητικήν λύσιν. Μας επροτάθη να διατηρηθούν και μονάδες των Ανταρτικών μας Μονάδων. Και μας ηξιώθη προσθέτως, όπως η η δύναμις της Μονάδος του ΕΛΑΣ είναι ίση προς το σύνολον των Δυνάμεων της Ορεινής Ταξιαρχίας και του Ιερού Λόχου και της Μονάδος του ΕΔΕΣ. Και απεδέχθημεν και αυτήν την πρότασιν.
Είχαμεν, κατόπιν τούτου, ελπίσει ότι τα επίμαχα θέματα διηυθετήθησαν και ότι θα εβαδίζαμεν ομαλώς προς το Μέλλον.
Και όμως, απροόπτως, επήλθεν η κρίσις. Διατί;
Την 1ην Δεκεμβρίου, συμφώνως προς την ομόφωνον απόφασιν ολοκλήρου του Υπουργικού Συμβουλίου, έπρεπε η Πολιτιφυλακή του Ε.Α.Μ. να παραδώση υπηρεσίαν εις το νέον Σώμα της Εθνοφυλακής.- Αλλά η Πολιτοφυλακή ηρνείτο να παραδώση. Και τότε εκρίναμεν, ότι η Διαταγή της παραδόσεως έπρεπε να υπογραφή από όλα τα Μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου. Και εθεωρήσαμεν την συνυπογραφήν θέμα εμπιστοσύνης.- Αλλά οι Υπουργοί της άκρας αριστεράς παρά την ομόφωνον προηγουμένην απόφασιν δεν υπέγραψαν.
Και επήλθεν η Κρίσις.
Και τώρα, ενώπιον της συνειδήσεως του Έθνους, τίθεται το ερώτημα: Ποίος πταίει; Το Έθνος γνωρίζει, ότι εξηντλήσαμεν όλας τας προσπαθείας μας διά την διατήρησιν της Εθνικής μας Ενότητος.- Επροτιμήσαμεν να εκτεθώμεν εις σφοδράς επικρίσεις διά την υπέρμετρον υποχώρησίν μας εις τας αξιώσεις της άκρας αριστεράς.- Αλλά δεν μας επτόησεν η επίκρισις διότι αρχή του Πολιτικού Βίου μας δεν είναι η Δημοτικότης, αλλά το Χρέος.
Παραμείναμεν σταθεροί εις την προσπάθειαν, διότι εγνωρίζαμεν ποία κατάρα διά τον τόπον θα ήτο ο εμφύλιος πόλεμος. Και σήμερον, έχομεν την συνείδησιν ήρεμον, ότι δεν επταίσαμεν. Ολόκληρος η ευθύνη, ενώπιον της Ιστορίας και ενώπιον του Έθνους βαρύνει την ηγεσίαν της άκρας αριστεράς.
Διότι επανελήφθη, δυστυχώς, η περιπέτεια του Λιβάνου. Και πάλιν, επεκράτησαν οι αδιάλλακτοι. Φαίνεται, ότι εδέχοντο να υπάρχη Κυβέρνησις Εθνικής Ενώσεως, αλλά υπό τον όρον, η ολική δύναμις να ευρίσκεται εις τας χείρας των. Και διά τούτο, όταν έφθασαν αι προθεσμίαι της αποστρατεύσεως, εξηγέρθησαν. Και επέβαλαν τας θελήσεις των. Και οδηγούν την χώραν, με τα ένοπλα συλλαλητήρια, με την γενικήν απεργίαν, με την ανασύστασιν της Κεντρικής Επιτροπής του ΕΛΑΣ εις εμφύλιον πόλεμον.
Τοιουτοτρόπως έγιναν ένοχοι. Εις μάτην κατηγορούν από χθες την Κυβέρνησιν, ότι προετοιμάζει τον Φασισμόν. Ότι απειλεί τας Λαϊκάς Ελευθερίας, ότι εστράφη προς την Αντίδρασιν.
Ο Νόμος της ανασυντάξεως του Στρατού μας εψηφίσθη ομοφώνως από το Υπουργικόν Συμβούλιον. Και όταν ο Στρατός μας ανασυντάσσεται κατά τρόπον σύμφωνον και με την γνώμην των, με ποίαν υλικήν δύναμιν οδηγούμεν εις τον Φασισμόν; Όλοι οι Οικονομικοί και Κοινωνικοί Νόμοι της Κυβερνήσεως επροτάθησαν από τους Υπουργούς της άκρας αριστεράς και εψηφίσθησαν ομοφώνως από όλα τα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου. Πώς λοιπόν εστράφημεν προς την Αντίδρασιν;
-Όχι. Η Κυβέρνησις παραμένει σταθερά εις τας κοινάς προγραμματικάς κατευθύνσεις, αι οποίαι δεν αποτελούν παραχώρησιν προς την άκραν αριστεράν, αλλά πολιτικήν πίστιν μας.
Παραμένομεν πάντοτε θανάσιμοι εχθροί του Φασισμού, πολέμιοι της αντιδράσεως, σημαιοφόροι της Ελευθερίας και της Κοινωνικής Δικαιοσύνης.
Και απόδειξις παρέχεται σήμερον ακόμη, εις την διαμάχην της Πολιτοφυλακής του Ε.Α.Μ και της Εθνοφυλακής του Λαού. Η άκρα αριστερά υποστηρίζει την Πολιτοφυλακήν, η οποία ανήκει εις μίαν Οργάνωσιν. Ημείς υποστηρίζομεν τη Εθνοφυλακήν, η οποία ενσαρκώνει την Ιδέαν του Λαού.- Κηρύττουν την Λαοκρατίαν με λέξεις και ημείς την καθιστώμεν πράξιν.
Ιδού οι υπεύθυνοι
Εν ονόματι του Λαού και του Έθνους κατηγορούμεν την ηγεσίαν της Άκρας αριστεράς, ότι οδηγεί εις εμφύλιον πόλεμον, ο οποίος αποτελεί θανάσιμον συμφοράν της Πατρίδος.
Αλλά συγχρόνως, θέλομεν να απευθυνθώμεν προς τους παλαιούς οπαδούς των.- Απευθυνόμεθα προς του Αξιωματικούς και τους άνδρας του Ε.Λ.Α.Σ., της Πολιτιφυλακής, καθώς και προς τα μέλη του Ε.Α.Μ., διά να τους είπωμεν: -"Επαλαίσατε, κατά την περίοδον της Εθνικής Αντιστάσεως, εναντίον του Κατακτητού. Και προσθέσατε ενδόξους τίτλους εις την Ιστορίαν των Εθνικών μας Αγώνων.- Και επαλαίσατε εναντίον του Κράτους.- Αλλά το Κράτος, τότε, ήτο της Κατοχής.- Και ωφείλατε να παλαίσετε ...
Σήμερον, καλείσθε επίσης από τους παλαιούς σας ηγέτας να παλαίσετε εναντίον του Κράτους.- Σήμερον όμως είναι το Κράτος της Ελλάδος. Ημπορείτε να να το πράξετε;- Με την γενικήν απεργίαν βυθίζετε σήμερον εις δυστυχίαν τον Λαόν μας. Και με την στασιαστικήν ανασύστασιν του Ε.Λ.Α.Σ. εγκαινιάζετε τον εμφύλιον πόλεμον, ο οποίος αφήνει ανοικτά τα σύνορα εις τους Εχθρούς της Πατρίδος".
ΝΕΟΙ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ, ευγενείς και γενναίοι Αγωνισταί των Εθνικών μας Αγώνων, είναι δυνατόν να πλήξετε την Πατρίδα, εις την καρδίαν; Η Πατρίς έχει επιζήσει από τα πλήγματα και των τριών βαρβάρων κατακτητών. Αλλά δεν θα δυνηθή να επιζήση από τα πλήγματα των τέκνων της. Όχι, Νέοι της Ελλάδος, μέλη του Ε.Α.Μ. Δεν ημπορείτε να στρέψετε τα όπλα εναντίον της Πατρίδος. Κατά το στάδιον της Δουλείας η φωνή της Οργανώσεως ήτο συγχρόνως και φωνή της Πατρίδος. Και ωφείλατε να υπακούετε. Σήμερον. δυστυχώς άλλη είναι η φωνή της Οργανώσεως και άλλη η φωνή της Πατρίδος. Οφείλετε να υπακούσετε εις την φωνήν της Ελλάδος. Η Κυβέρνησις γνωρίζει ότι έχει εις το πλευρόν της την μεγίστην πλειοψηφίαν του Ελληνικού Λαού, εκφράζει επίσης την βαθείαν ευγνωμοσύνην της προς την Κυβέρνησιν και τους Εκπροσώπους ενταύθα της Μεγάλης Βρεττανίας διά την αμέριστον αυτών συμπαράστασιν προς αποκατάστασιν της τάξεως και της ελευθερίας του Ελληνικού Λαού.
Αλλά θέλομεν εις το πλευρόν μας όλους τους Έλληνας. Διότι αγωνιζόμεθα τον Αγώνα της Ελλάδος.
Ηνωμένοι, οφείλομεν να αποκαταστήσωμεν την Ελευθερίαν και τον Νόμον και να βαδίσωμεν πάλιν αποφασιστικοί προς το Μέλλον.
Με την βοήθειαν όλων των τέκνων της, καθώς και των Μεγάλων Συμμάχων μας, η Πατρίς θα επανεύρη τον δρόμον της.
ΖΗΤΩ Η ΑΙΩΝΙΑ ΕΛΛΑΣ!