Διάγγελμα του βασιλιά Γεωργίου Β΄ και του πρωθυπουργού Εμμανουήλ Ι. Τσουδερού προς το έθνος (26-5-1941)

Διάγγελμα του βασιλιά Γεωργίου Β΄ και του πρωθυπουργού Εμμανουήλ Ι. Τσουδερού
Γεώργιος Β΄ της Ελλάδας και Εμμανουήλ Τσουδερός
26 Μαΐου 1941
Διάγγελμα του Γεωργίου Β΄ και του Τσουδερού κατά τη διάρκεια της μάχης της Κρήτης.


Καθ' ὃν χρόνον εἴμεθα ἀκόμη ἀπασχολημένοι ἐν Κρήτῃ μὲ τὴν ἀναδιοργάνωσιν ὅλων τῶν ἐπὶ τοῦ ἐλευθέρου Ἑλληνικοῦ ἐδάφους διαθεσίμων ἐθνικῶν δυνάμεων, πρὸς τὸν σκοπὸν νὰ καταστήσωμεν αὐτὰς ἱκανὰς νὰ ἀγωνισθῶσι παρὰ τὸ πλευρὸν τῶν γενναίων Βρεττανῶν συμμάχων μας, ὁ ἐχθρὸς ἤρχισεν ἐπιχειρήσεις εἰς εὐρείαν κλίμακα κατὰ τῆς Νήσου. Μετὰ ἔντονον ἐξ ἀέρος δρᾶσιν διαρκέσασαν πολλὰς ἡμέρας, ἡ μάχη διὰ τὴν Κρήτην εἰσῆλθε εἰς κρίσιμον φάσιν, ὅταν τὴν πρωΐαν τῆς Τρίτης 20ῆς Μαΐου ὁ ἐχθρὸς ἐξαπέλυσεν ἀπόβασιν ἐξ ἀέρος.

Ἕνας ἐκ τῶν κυρίων ἀντικειμενικῶν σκοπῶν τῶν γερμανικῶν δυνάμεων τῶν ἀλεξιπτωτιστῶν, ὑπῆρξεν ἡ περιοχή, εἰς τὴν ὁποίαν εὑρίσκετο ἡ κατοικία Μου καὶ ἡ κατοικία τοῦ Προέδρου τῆς Κυβερνήσεως. Πράγματι δέ, ἡ πρώτη ὁμὰς τῶν ἀλεξιπτωτιστῶν προσεγειώθη εἰς ἀπόστασιν ὀλίγων μέτρων ἀπὸ τῆς οἰκίας Μου, ἀμέσως δὲ ἤρχισε μάχη μεταξὺ τῶν ἀλεξιπτωτιστῶν καὶ τῶν συμμαχικῶν δυνάμεων τῆς περιοχῆς ταύτης. Ἐπειδὴ ἡ κυρία δύναμις τοῦ ἐχθροῦ Μᾶς ἐχώριζε ἀπὸ τῶν στρατευμάτων Μας, ἦτο ἐπιτακτικὴ ἀνάγκη νὰ ἀποχωρήσωμεν, διὰ νὰ ματαιώσωμεν τὰ ἐναντίον Ἡμῶν ἐχθρικὰ σχέδια.

Ἀπὸ τὴν Παναγιά, καὶ βραδύτερον ἀπὸ τὸ Θέρισσον, ὅπου ἐσταθμεύσαμεν, διὰ νὰ παρακολουθήσωμεν τὴν πορείαν τῆς μάχης ἀπεδείχθη, ὅτι ἦτο ἀδύνατον νὰ ἐπικοινωνήσωμεν οὔτε μὲ τὰ ὑπόλοιπα μέλη τῆς Κυβερνήσεως, οὔτε μὲ τὸ συμμαχικὸν Στρατηγεῖον. Μεταγενεστέρως ἐξακριβώσαμεν ὅτι αἱ στρατιωτικαὶ καὶ πολιτικαὶ ἀρχαὶ ἐπεχείρησαν νὰ ἐπικοινωνήσουν μὲ Ἡμᾶς ἄνευ ἐπιτυχίας. Κατὰ συνέπειαν συνεχίσαμεν τὴν πορείαν Μας πρὸς ὀρεινότερα διαμερίσματα. Κατόπιν προσεκτικῆς ἐρεύνης μετὰ τῶν ὑπευθύνων Ἡμῶν συμβούλων, τῆς δημιουργηθείσης καταστάσεως, ἐπείσθημεν ὅτι ἡ ἐξακολούθησις τῆς παραμονῆς Μας ἐν Κρήτῃ καθίστατο ἐμπόδιον εἰς τὴν διεύθυνσιν τῶν στρατιωτικῶν ἐπιχειρήσεων. Διὰ τοῦτο ἀπεφασίσαμεν μετὰ βαθυτάτης λύπης, νὰ ἀπομακρυνθῶμεν ἀπὸ τὴν ἡρωϊκὴν νῆσον, ὅπου τὰ συμμαχικὰ στρατεύματα μαζὶ μὲ ὅλους τοὺς Κρήτας, ἀδιακρίτως φύλου καὶ ἡλικίας, ἐξηκολούθουν νὰ ἀγωνίζονται μὲ ἀξιοθαύμαστον θάρρος, πρὸς ὑπεράσπισιν τῆς τιμῆς καὶ τῆς ἐλευθερίας των κατὰ τῶν ἀνεπιτυχῶν προσβολῶν τοῦ ἐχθροῦ, ὁ ὁποῖος χρησιμοποιεῖ, μὲ τὴν γνωστήν του ἀγριότητα, πᾶν μηχανικὸν μέσον ποὺ ἔχει εἰς τὴν διάθεσίν του. Ἀπομακρυνόμεθα προσωρινῶς τῆς νήσου, διὰ νὰ μεταβῶμεν ἐπὶ Βρεττανικοῦ ἐδάφους, ὅπου ἔχομεν προσκληθῆ. Αὐτὴ εἶναι ἡ μόνη ὁδός, ἡ ὁποία θὰ καταστήσῃ εἰς Ἡμᾶς δυνατὸν νὰ ἐκπληρώσωμεν τὰ καθήκοντα, τὰ ὁποῖα Μᾶς ἐπιβάλουν τὰ ἐθνικὰ συμφέροντα. Ἡ πρόθεσις Ἡμῶν εἶναι νὰ ἀφιερώσωμεν καὶ ἐκεῖ ὁλόκληρον τὴν δραστηριότητά Μας εἰς τὴν ὑπηρεσίαν τῆς ἀγαπητῆς Μας Πατρίδος, τὴν ὁποίαν ὑπερήσπισαν τὰ τέκνα αὐτὴ ἀπὸ τῶν Ἀλβανικῶν καὶ Βουλγαρικῶν συνόρων μέχρι τῆς Κρήτης, μετὰ παραδειγματικῆς ἀνδρείας κατὰ τῆς ἀπειλῆς τῆς ὑποδουλώσεως. Εἴμεθα πεπεισμένοι ὅτι τὰ συμφέροντα ὁλοκλήρου τοῦ Ἑλληνικού Ἔθνους ἐπιβάλλουν, ὅπως ἡ νόμιμος Ἡμῶν Κυβέρνησις ἐξακολουθήσῃ λειτουργοῦσα ἐν στενοτάτῃ συνεργασίᾳ μετὰ τῆς Κυβερνήσεως τῆς Ἀ. Βρεττανικῆς Μεγαλειότητος, καὶ νὰ συμμερισθῇ μετὰ τοῦ γενναίου Βρεττανικοῦ λαοῦ καὶ τοὺς κινδύνους τοὺς ὁποίους ὑφίσταται μετὰ τόσης εὐψυχίας καὶ τὰς προσπαθείας τὰς ὁποίας καταβάλλει, μὲ τὴν βοήθειαν τοῦ μεγάλου Ἀμερικανικοῦ λαοῦ, πρὸς θρίαμβον τῆς ἰδέας τῆς Ἐλευθερίας καὶ τῆς Δημοκρατίας.

Εἶμαι ὑπερήφανος διὰ τὸν Ἑλληνικὸν Λαὸν καὶ ἰδιαιτέρως τῆς Μεγαλονήσου τοῦ ὁποίου αἱ πατροπαράδοτοι ἀρεταὶ τοῦ πατριωτισμοῦ, τῆς γενναιότητος καὶ τῆς ἐθνικῆς ἀξιοπρεπείας, εὑρῆκαν καὶ πάλιν τὴν δύσκολον εὐκαιρίαν νὰ ἐκδηλωθοῦν μὲ τόσην ἀποφασιστικότητα καὶ αὐτοθυσίαν, ἡ ὁποία ἐπισύρει τὸν γενικὸν θαυμασμόν.

Εἶμαι εὐγνώμων πρὸς πάντας τοὺς εἰς τὴν ἐλευθέραν Ἑλλάδα συγκεντρωθέντας ἀξιωματικοὺς καὶ στρατιώτας ὅλων τῶν εἰς τὴν διάθεσίν Μου ἐθνικών δυνάμεων, διότι κατὰ τὴν κρίσιμον αὐτὴν στιγμήν, μαζὶ μὲ τοὺς θρυλλικοὺς κατοίκους τῆς νήσου, συνησπίσθησαν πέριξ τῆς Ἐθνικῆς Σημαίας, διὰ νὰ Μὲ συντρέξουν ὁμοφώνως εἰς τὴν ὀργάνωσιν τῶν μέσων τοῦ ὑπερτάτου ἀγῶνος, διὰ τὴν ὑπεράσπισιν τῆς Πατρίδος, καὶ διὰ τὴν τελικὴν Νίκην. Ἡ Κρήτη κατέστη ἐκ νέου τὸ σύμβολον τῆς ψυχῆς καὶ ἠθικῆς ἑνότητος ὁλοκλήρου τοῦ Ἑλληνισμού, διὰ τὴν ἀπελευθέρωσιν τῶν ἀδελφῶν μας καὶ διὰ τὴν διατήρησιν τῆς Ἐθνικῆς τιμῆς.

Ἀπευθυνόμενος πρὸς πάντας τοὺς ἀκραίους τούτους ὑπερασπιστὰς τῆς Πατρίδος, συνιστῶ ἀγάπην καὶ ἀλληλεγγύην, ἡ ὁποία θὰ συντελέσῃ εἰς τὴν διατήρησιν τῆς Ἐθνικῆς ἑνότητος, ἡ ὁποία μαζὶ μὲ τὴν αὐτοθυσίαν καὶ τὴν ἀνδρείαν εἶναι ἀπαραίτητος διὰ τὴν ἐπιτυχίαν τοῦ μεγάλου αὐτοῦ ἀγῶνος.

Ἔχετε πίστιν εἰς τὴν τελικὴν Νίκην, ἡ ὁποία εἶναι ἰδική μας. Ἡ τιμή, ἡ ὁποία σᾶς περιμένει εἶναι μεγάλη, διότι σεῖς εἶσθε ἡ τελευταία ἀλλὰ ἔνδοξος, καὶ μὲ τὴν βοήθειαν τοῦ Θεοῦ, ἀνίκητος ἔπαλξις τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Τὸ Ἔθνος ἔχει πρὸς σᾶς ἐστραμμένα τὰ βλέμματα μὲ ἐμπιστοσύνην καὶ θαυμασμόν.

Λευκὰ Ὄρη Κρήτης, 23 Μαΐου 1941

Γεώργιος Β'

Ε.Ι. Τσουδερός