| Ἀθήναι, φύλλο 5147, 16/29 Ιουνίου 1914 Ἡ οὐτοπία τῆς αἰωνίας ειρήνης: ἡ δύναμις τῶν πραγμάτων Συγγραφέας: |
ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΑ
Η ΟΥΤΟΠΙΑ
ΤΗΣ ΑΙΩΝΙΑΣ ΕΙΡΗΝΗΣ
— Αἱ συντελεσθεῖσαι πρόοδοι
— Ἀνάγκη ἀτομικῆς μορφώσεως καὶ δράσεως
— Μεταβολαὶ καὶ διδάγματα
Μεγάλης ὀρθότητος καὶ στενῶς ἐχόμεναι τῶν πραγμάτων αἱ γνῶμαι τοῦ στρατάρχου Φὸν Ντὲρ Γκὸλτς υἱοθετήθησαν ὑπὸ τῆς ἐπισήμου Γερμανίας. Πρό τίνων ἡμερῶν εἴχομεν δημοσιεύσει εἰδικὰς περὶ Γερμανίας γνώμας του, σήμερον δὲ παραθέτομεν γνώμας γενικωτέρας, καθολικῆς φύσεως περὶ τῆς ἐν γένει στρατιωτικῆς ὀργανώσεως παντὸς κράτους ἐπιθυμοῦντος νὰ διατηρήσῃ τὴν ἰσορροπίαν του μέσῳ τοῦ φοβεροῦ κλύδωνος, καὶ τοῦ παγκοσμίου σάλου.
Ἡ πυρετώδης ἐκείνη κίνησις ἥτις παρετηρήθη ἐν τῇ διοργανώσει τοῦ στρατοῦ τῆς τε ξηρᾶς καὶ τῆς θαλάσσης κατὰ τὰ τέλη τοῦ παρελθόντος αἰῶνος, ἐξακολουθεῖ ἔτι καὶ σήμερον μετὰ μεγαλειτέρας ἔτι ζέσεως συντελουμένη. Πρόοδοι ὧν οὐδεὶς ἐφαντάζετο τὴν πραγματοποίησιν συνετελέσθησαν ἐν τῷ στρατῷ, ἐν τῇ διοργανώσει τοῦ ἐμπορίου καὶ τῶν εἰδήσεων. Ἡ κατάκτησις του ἀέρος ὁλονὲν τελειότερον συντελεῖται καὶ ηὔξησεν ἡ ἔντασις τῶν μεγάλων στρατιωτικῶν προσπαθειῶν.
Οἱ στρατοὶ ἐδιπλασιάσθησαν καὶ ἐτριπλασιάσθησαν, τὰ δὲ μέσα του διευθύνειν τοὺς μεγάλους τούτους ὄγκους ἐτελειοποιήθησαν ἀναλόγως. Ἄλλοτε ὁ ἀρχιστράτηγος ἔδιδε τὰς διαταγὰς ἀφ' ἑσπέρας, ὅτε πλέον ἡ ἠρεμία καὶ ἡ σιγὴ ἐβασίλευον εἰς τὸ στρατόπεδον μέχρι τῆς ἐπαύριον ἢ μέχρι τῆς ἐπιστροφῆς εἰς τὸ στρατηγεῖον τῶν ἀξιωματικῶν οἱ ὁποῖοι εἶχον ἐπιφορτισθῇ νὰ συντάξωσι τὰς ἡμερησίας ἀναφορὰς περὶ τῆς καταστάσεως τοῦ στρατοῦ. Σήμερον ὅμως ὁ ἀρχιστράτηγος δὲν παρέχεται τέταρτον ὥρας καὶ μανθάνει νεώτερόν τι καὶ ἀπαντᾷ ἀναλόγως. Ἡ ἔντασις τοῦ πνεύματος εἶνε πολὺ μεγαλειτέρα σήμερον καὶ ἀνάγκη νὰ λαμβάνῃ τις ταχύτερον τὰς ἀποφάσεις του ἢ ἄλλοτε.
Μεγάλαι δὲ αἱ ἀπαιτήσεις τῆς μορφώσεως τῶν στρατευμάτων. Ὁ πόλεμος τῶν Μπόερς ἐν τῇ Νοτίᾳ Ἀφρικῇ, ὁ πόλεμος μεταξὺ Ρωσσίας καὶ Ἰαπωνίας καὶ ἡ ἐν τῇ Νοτιοδυτικῇ Ἀφρικῇ ἐξέγερσις, πάντα ταῦτα ἐπέτρεψαν ὅπως παρατηρήσωμεν συμπτώματα ἄγνωστα ἔτι κατὰ τὸ 1870—1, Ἀνεφάνη ἡ ἀξία τοῦ κατὰ μόνας δρῶντος στρατιώτου, ἐκ τούτου δὲ κατεδείχθη ἡ ἀνάγκη τῆς μεγαλειτέρας ὑπὸ πολεμικὴν ἔποψιν προσωπικῆς παρασκευῆς του. Καὶ παραλλήλως πρὸς τὴν διὰ τῆς μορφώσεως ἀνάπτυξιν τῶν φυσικῶν τοῦ στρατιώτου δυνάμεων, πρέπει νὰ βαίνῃ ἡ καλλιέργεια καὶ ἡ ἀνάπτυξις τῆς νοημοσύνης, τῆς κρίσεως, τοῦ στρατηγικοῦ δόλου καὶ τῆς ἐπινοητικότητος. Μέχρι τοῦδε αἱ προσπάθειαι πάντων καθηλώθησαν εἰς μόνην τὴν ἐπωφελῆ χρῆσιν τῶν διοικουμέων σωμάτων, ἤδη ὅμως καὶ αὐτὸ τὸ ἄνευ κεφαλῆς στράτευμα πρέπει, καὶ δύναται, νὰ χρησιμοποιῆται ἐπωφελῶς. Ὁ μεμονωμένος στρατιώτης εἶνε τρόπον τινὰ μονὰς, ἐφ' οὖ εἰδικὴ τακτικὴ καὶ ἀνωτέρα ἐκπαίδευσις δέον νὰ ἐφαρμόζεται. Τοῦτο δὲ εὑρίσκεται ἐν ἀντιθέσει μετὰ τῆς αὐξήσεως τῶν πολεμικῶν μαζῶν. Ἀναπτύσσοντες ὅμως ὅσον τὸ δυνατὸν τελειότερον ὅλας τὰς ἰδιότητας τῆς προσωπικότητος ἐν τῷ στρατιώτῃ, θὰ καταστήσωμεν δυνατὴν τὴν στρατιωτικὴν διεύθυνσιν. Πᾶσαι αἱ στρατιωτικαὶ προσπάθειαι δέον νὰ τείνωσιν ὅπως δημιουργήσωσιν ἐκ τοῦ ἁπλοῦ καὶ ἀμαθοῦς στρατιώτου μαχητὴν ἀνεξάρτητον καὶ λελογισμένον. Πρέπει δὲ νὰ μορφωθῇ οὕτως ἐν τῇ εἰρήνη, ἵνα κατὰ τὸν πόλεμον ἔχῃ πεποίθησιν εἰς τὴν ἰδίαν πρωτοβουλίαν.
Μετεβλήθη δ’ ὁμοίως πᾶν ὅ,τι ἀφορᾷ τῆν συνολικὴν προσπάθειαν ἑνὸς Κράτους. Πρότερον τὰ Κράτη ἀπέδιδον 6 ο)ο ἐπὶ τοῦ πληθυσμοῦ τῶν διὰ τὸν στρατὸν, ἐνῷ σήμερον καὶ αὐτὰ τὰ μικρότερα ἀπέδωκαν 10, 13 καὶ μάλιστα 15 ο)ο. Αἱ πολιτικαὶ περιπλοκαὶ βαίνουσι κατὰ πρόοδον τὰ μάλιστα ἀνησυχητικὴν καὶ ἐπικίνδυνον.
Ἡ στρατιωτικὴ ἱστορία του 19ου αἰῶνος διδάσκει ἡμᾶς ὅτι πρέπει νὰ καταστῶμεν ἰσχυροὶ καὶ ν’ ἀγρυπνῶμεν, δὲν πρέπει δὲ νὰ λυπώμεθα διὰ τὴν τοιαύτην φορὰν τῶν πραγμάτων. Ἐν τῷ κινδύνῳ ἐνυπάρχει εὐτυχία. Ὁ κίνδυνος ἐμποδίζει τὴν ἐξασθένησιν ἡμῶν. Τὴν αὐτὴν δὲ σκέψιν ἐξέφραζε καὶ ὁ Μόλτκε, λέγων ὅτι ἡ παγκοσμία εἰρήνη εἶνε ὄνειρον, καὶ μάλιστα κακὸν ὄνειρον.
Ἡ. αὐξήσασα κατ’ ἄτομον περιουσία ἐπέτρεψε τὴν βελτίωσιν τῶν ὅρων τῆς ὑπάρξεως, οἵτινες δὲν μετεβλήθησαν μόνον διὰ τὰς ἀνωτέρας ἀλλὰ καὶ διὰ τὰς κατωτέρας τῆς Κοινωνίας βαθμίδας. Ἡ μανία τῆς ἀπολαύσεως συντελεῖ εἰς τὴν πρόοδον. Δὲν ὁμιλοῦσι πλέον εἰς τὸν ὄχλον περὶ καθηκόντων, ἀλλὰ περὶ δικαιωμάτων. Κοινωνικὴ πολιτικὴ καὶ ὀργανώσεις ἀσφαλειῶν ἐπιτρέπουσι τὴν ἐξασφάλισιν πάσης ἰδιοκτησίας κατὰ παντὸς ἐνδεχομένου κακοῦ, οὕτω δὲ ἡ κατ' ἄτομον σκέψις ἀπαλλασσομένη πολλῶν ἀσχολιῶν, καθίσταται ἠρεμωτέρα, εἰσδύουσα οὕτω εὐκολώτερον ἐν τοῖς πράγμασιν.