Ίαμβοι (Αρχίλοχος)

Ίαμβοι

Τρίμετρα και Τετράμετρα

Αρχίλοχος

Τρίμετρα

18 D. 21+22 W. (Snell) - vv. 1+2: Plut. exil. 12 (p. 604bc) - vv. 3+4: Athen. 12, 523d

. . . . . . . . . . . . . . . ἥδε δ᾽ ὥστ᾽ ὄνου ῥάχις

ἕστηκεν ὕλης ἀγρίης ἐπιστεφής·

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

οὐ γάρ τι καλὸς χῶρος οὐδ᾽ ἐπίμερος

οὐδ᾽ ἐρατός, οἷος ἀμφὶ Σίριος ῥοάς.

40a D. 23 W. (West) - Ρ. Oxy. 22, 2310 fr. 1 col. I, 1-21, ed. Lobel

...τὴν δ᾽ ἐγὠνταμειβόμην·

«γύναι, φάτιν μὲν τὴν πρὸς ἀνθρώπων κακὴν

μὴ τετραμήνηις μηδέν· ἀμφὶ δ᾽ εὐφρόνηι,

ἐμοὶ μελήσει· θυμὸν ἵλαον τίθεο.

ἐς τοῦτο δή τοι τῆς ἀνολβίης δοκέω

ἥκειν; ἀνὴρ τοι δειλὸς ἆρ᾽ ἐφαινόμην,

οὐδ᾽ οἷός εἰμ᾽ ἐγὼ οὗτος οὐδ᾽ οἵων ἄπο.

ἐπίσταμαί τοι τὸν φιλέοντα μὲν φιλεῖν,

τὸν δ᾽ ἐχθρὸν ἐχθαίρειν τε καὶ κακοστομέειν

μύρμηξ. λόγωι νυν τῶιδ᾽ ἀληθείη πάρα.

πόλιν δὲ ταύτην...ἐπιστρέφεαι

οὔτοί ποτ᾽ ἄνδρες ἐξεπόρθησαν, σὺ δὲ

νῦν εἷλες αἰχμῆι καὶ μέγ᾽ ἐξήρω κλέος.

κείνης ἄνασσε καὶ τυραννίην ἔχε·

πολλοῖσί θην ζηλωτὸς ἀνθρώπων ἔσεαι.»

[50] D. 330 err. W. (Snell) - Et. Flor. p. 210 (Müller)

βίος δ᾽ ἀπράγμων τοῖς γέρουσι συμφέρει,

μάλιστα δ᾽ εἰ τύχοιεν ἁπλοῖ τοῖς τρόποις

ἢ μακκοᾶν μέλλοιεν ἢ ληρεῖν ὅλως,

ὅπερ γερόντων ἐστίν.

19 D. 20 W. (Snell) - Strab. 14, 1, 40 (p. 647)

κλαίω τὰ Θασίων, οὐ τὰ Μαγνήτων κακά.

20 D. 215 W. (Snell) - Tzetz. alleg., ed. P. Matranga, Anecd. 1, 216, 125 ss.

καὶ μ᾽ οὔτ᾽ ἰάμβων οὔτε τερπωλέων μέλει.

21 D. 213 W. (Snell) - Schol. Aristoph. ran. 704

ψυχὰς ἔχοντες κυμάτων ἐν ἀγκάλαις

45 D. 210 W. (Snell) - Et. Magn. 752, 15

τίς ἆρα δαίμων καὶ τέου χολούμενος;

22 D. 19 W. (Snell) - Arist. rhet. 3, 17 (p. 1418b 28)

Οὔ μοι τὰ Γύγεω τοῦ πολυχρύσου μέλει

οὐδ᾽ εἶλέ πώ με ζῆλος οὐδ᾽ ἀγαίομαι

θεῶν ἔργα, μεγάλης δ᾽ οὐκ ἐρέω τυραννίδος·

ἀπόπροθεν γάρ ἐστιν ὀφθαλμῶν ἐμῶν.

25 D. 30+31 W. (Snell) - vv. 1+2: Ammon. 431 - vv. 2+3: Synes. laud. calv. 75bc

ἔχουσα θαλλὸν μυρσίνης ἐτέρπετο

ῥοδέης τε καλὸν ἄνθος, ἡ δέ οἱ κόμη

ὤμους κατεσκίαζε καὶ μετάφρενα.

27 D. 205 W. (Snell) - Athen. 15, 688e

οὐκ ἂν μύροισι γρηῦς ἐοῦσ᾽ ἠλείφετο.

41 D. 25 W. (Snell/West) - Ρ. Oxy. 22, 2310 fr. 1 col. I, 40-48, ed. Lobel - Clem. Alex. strom. 6, 7, 3 (p. 426 Sturz)

οὐκ ἔστι πως ἁπλῆ τις ἀνθρώπου φυή,

ἀλλ᾽ ἄλλος ἄλλωι καρδίην ἰαίνεται.

δοκεῖ δ᾽ ἄριστον τῶι Μελησάνδρωι σάθη

εἶναι, τράμις δὲ βουκόλωι Φαλαγγίωι

τοῦτ᾽ οὔτις ἄλλος μάντις ἀλλ᾽ ἐγὼ εἰπέ σοι·

...γάρ μοι Ζεὺς πατὴρ Ὀλυμπίων

...ἔθηκε κἀγαθόν μετ᾽ ἀνδράσι

...οὐδ᾽ ἄν Εὐρύμας διαψέγοι

28 D. 42 W. (Snell) - Athen. 10, 447b

ὥσπερ αὐλῶι βρῦτον ἢ Θρέιξ ἀνήρ

ἔβρυζεν ἢ Φρὺξ· κύβδα δ᾽ ἦν πονευμένη.

33 D. 36 W. (Snell) - Harpocrat. 143, 6 (Bekker)

πρὸς τοῖχον ἐκλίνθησαν ἐν παλινσκίωι.

37 D. 45 W. (Snell) - Phot. 193, 22

κύψαντες ὕβριν ἀθρόην ἀπέφλυσαν.

Τετράμετρα

7a+b D. 128 W. (Snell) - vv. 1-7: Stob. 3, 20, 28 (p. 544 Hense) - v. 8: Arist. polit. 7, 6 (p. 1328 a 3)

θυμέ, θύμ᾽ ἀμηχάνοισι κήδεσιν κυκώμενε,

ἄνα δέ, δυσμενέων δ᾽ ἀλέξευ προσβαλὼν ἐναντίον

στέρνον, ἐν δοκοῖσιν ἐχθρῶν πλησίον κατασταθείς

ἀσφαλέως· καὶ μήτε νικῶν ἀμφαδὴν ἀγάλλεο

μηδὲ νικηθεὶς ἐν οἴκωι καταπεσὼν ὀδύρεο.

ἀλλὰ χαρτοῖσίν τε χαῖρε καὶ κακοῖσιν ἀσχάλα

μὴ λίην· γίνωσκε δ᾽ οἷος ῥυσμὸς ἀνθρώπους ἔχει.

Ω, ψυχή κατατρεγμένη, πάρε θάρρος τρομερό,

για να διώξεις τους εχθρούς σου, βάλ' τα στήθη σου μπροστά,

στο δικό τους το αντιστύλι πόδι πάτησε γερό

και μήτ' αν νικήσεις, γέλα φανερά,προκλητικά,

μήτ' αν νικηθείς, οδύρου μες στο σπίτι σου σκυφτός.

Μα για τα καλά σου χαίρου και λυπού για τα κακά

με το μέτρο! Ξεύρε πάντα πως ο κόσμος είν' αυτός.

μετάφραση  : Σ. Μενάρδος

51 D. 93a-98 W. Archilochi monumetum Parium

p. Ι Α

...τῶν δ᾽ Ἀθηναίη μάχηι

ἵλαος παρασταθεῖσα παῖς ἐρικτύπου Διὸς

καρδίην ὤρινεν +αὐτῆς τῆς πολυκλαύτου λεώ

...αλλα κείνης ἡμέρης ἐπὶ χθόνα

ἄλλον +ἤεισεν· τόσους γὰρ ἐξεχώρησεν γύας

νηλε...παντος· ἀλλὰ θεῶν Ὀλυμπίων νόωι...

p IV B

«Τῖς σέ τὸν ἐμ πέτρηι Μουσῶν θεράποντ᾽ ἐχάραξεν,

παῖ Τελεσικλῆος κοῦρε, καταγλαΐσας;»

«λέξω δή σοι ἐγὼ μάλ᾽ ἐτήτυμα, εἰ σὺ μὴ οἶδας·

ἐσθλὸς ἐὼν ἀρετῆς τε οὐχ ὑπολειπόμενος

Σωσθεὺς Προσθένου υἱος ἐμὴν πολύυμνον ἀοιδήν

τιμῶν ἀενάων αἶσαν ὑπεσπάσατο.»

60 D. 114 W. (Snell) - vv.1-2: Dio Prus. or. 33, 17 (I 302 Arnim) - vv. 3-4: Galen in Hippocr. de artic. 3 (XVIII 1, p. 537 Kühn)

Οὐ φιλέω μέγαν στρατηγὸν οὐδὲ διαπεπλιγμένον

οὐδὲ βοστρύχοισι γαῦρον οὐδ᾽ ὑπεξυρημένον·

ἀλλά μοι σμικρός τις εἴη καὶ περὶ κνήμας ἰδεῖν

ῥοικός, ἀσφαλεώς βεβηκὼς ποσσί, καρδίης πλέως.

Στρατηγό ψηλό δεν θέλω, που ν' ανοίγει τόσα σκέλη,

να 'χει χτένισμα της ώρας, ξούρισμα και μυρωδιά.

κάλλια να 'ν' κοντός για μένα, στραβοκάνης όσο θέλει,

μα στα πόδια του να στέκει άσειστος, όλο καρδιά.

μετάφραση  : Σίμος Μενάρδος

74 D. 122 W. (Snell) - Stob. 4, 46, 10 (p. 999 Hense)

Χρημάτων ἄελπτον οὐδέν ἐστιν οὐδ᾽ ἀπώμοτον

οὐδὲ θαυμάσιον, ἐπειδὴ Ζεὺς πατὴρ Ὀλυμπίων

ἐκ μεσημβρίης ἔθηκε νύκτ᾽, ἀποκρύψας φάος

ἡλίου λάμποντος. ὑγρὸν δ᾽ ἦλθ᾽ ἐπ᾽ ἀνθρώπους δέος.

ἐκ δὲ τοῦ καὶ πιστὰ πάντα κἀπίελπτα γίνεται

ἀνδράσιν. μηδεὶς ἔθ᾽ ὑμέων εἰσορέων θαυμαζέτω,

μηδ᾽ ἐὰν δελφῖσι θῆρες ἀνταμείψωνται νομόν

ἐνάλιον καί σφιν θαλάσσης ἠχέεντα κύματα

φίλτερ᾽ ἠπείρου γένηται, τοῖσι δ᾽ ἦι δύνειν ὄρος.

Κανένα πράγμ' ανέλπιστο δεν είναι, ούτε αν κανένας

Κάνει όρκο ότι δεν έγινε, μηδέ παράξενο είναι,

Μια κι ο πατέρας των θεών, ο Δίας, στο μεσημέρι

Έφερε νύχτα, αφού έκρυψε το φως του λαμπερού ήλιου.

Και τους ανθρώπους έπιασεν ο κρύος ο φόβος· όλα

Γίνονται τώρα πιστευτά κι όλα να τα παντέχουν

Οι άνθρωποι · και κανένας σας να μη θαυμάζει, αν βλέπει

Πως τα θεριά θαλασσινή μονιά με τα δελφίνια

Αλλάξαν και τα κύματα τα βροντερά τούς γίναν

Πιο αγαπημένα απ' τη στεριά, κι ότι και το βουνό είναι

Γλυκό για τα δελφίνια.

μετάφραση  : Η. Βουτιερίδης

54 D. 102 W. (Snell) - Apollod. (FGrHist 244 F 200) in Strab. 8, 6, 6 (p. 370 Hense)

ὡς Πανελλήνων ὀϊζὺς ἐς Θάσον συνέδραμεν.

68 D. 131+132 W. (Snell) - vv. 1-2: Theo progymn., Rhet. graec. 1, 153 (Walz) - v. 3: Ps.-Plat. Eryx. 397e

τοῖος ἀνθρώποισι θυμός, Γλαῦκε, Λεπτίνεω πάι,

γίνεται θνητοῖσ᾽, ὁκοίην Ζεὺς ἐφ᾽ ἡμέρην ἄγηι,

καὶ φρονεῦσι τοῖ᾽, ὁκοίοισ᾽ ἐγκυρέωσιν ἔργμασιν.

56 D. 105 W. (Snell) - Heracl. alleg. Hom. 5 (p. 6 ed. Bonn.)

Γλαῦχ᾽ ὅρα· βαθὺς γὰρ ἤδη κύμασιν ταράσσεται

πόντος, ἀμφὶ δ᾽ ἄκρα Γυρέων ὀρθὸν ἵσταται νέφος,

σῆμα χειμῶνος· κιχάνει δ᾽ ἐξ ἀελπτίης φόβος.

58 D. 130 W. (Snell) - Stob. 4, 14, 24 (p. 935 Hense)

τοῖς θεοῖς ῥεῖ᾽ ἅπαντα· πολλάκις μὲν ἐκ κακῶν

ἄνδρας ὀρθοῦσιν μελαίνηι κειμένους ἐπὶ χθονί,

πολλάκις δ᾽ ἀνατρέπουσι καὶ μάλ᾽ εὖ βεβηκότας

ὑπτίους κλίνουσ᾽· ἔπειτα πολλὰ γίγνεται κακά

καὶ βίου χρήμηι πλανᾶται καὶ νόου παρήορος.

61 D. 101 W. (Snell) - Plut. Galb. 27, 10

ἑπτὰ γὰρ νεκρῶν πεσόντων, οὓς ἐμάρψαμεν ποσίν,

χείλιοι φονῆές εἰμεν.

Σκοτωμένοι ενώ εφτά έπεσαν,

που τα πόδια μας τους'γγιξαν,

είμαστε φονιάδες χίλιοι.

Μετάφραση: Ηλ. Βουτιερίδης

63 D. 107 W. (Snell) - Plut. quaest. conviv. 3, 10, 2 (p. 658b)

ἔλπομαι, πολλοὺς μὲν αὐτῶν Σείριος καταυανέει

ὀξὺς ἐλλάμπων.

64 D. 133 W. (Snell) - Stob. 4, 58, 4 (p. 1142 Hense)

οὔ τις αἰδοῖος μετ᾽ ἀστῶν οὐδὲ περίφημος θανών

γίνεται· χάριν δὲ μᾶλλον τοῦ ζοοῦ διώκομεν

οἱ ζοοί· κάκιστα δ᾽ αἰεὶ τῶι θανόντι γίνεται.

65 D. 134 W. (Snell) - Stob. 4, 57, 4 (p. 1137 Hense)

οὐ γὰρ ἐσθλὰ κατθανοῦσι κερτομέειν ἐπ᾽ ἀνδράσιν.

70 D. 115 W. (Snell) - Herodian. peri schemat. 57, 2

νῦν δὲ Λεώφιλος μὲν ἄρχει, Λεωφίλου δ᾽ ἐπικρατεῖν,

Λεωφίλωι δὲ πάντα κεῖται, Λεώφιλον δ᾽ ἀκούετε.

75 D. 108 W. (Snell) - Plut. aud. poet. 6 (p. 23ab)

κλῦθ᾽, ἄναξ Ἥφαιστε, καί μοι σύμμαχος γουνουμένωι

ἵλαος γενεῦ, χαρίζευ δ᾽ οἷά περ χαρίζεαι.

77 D. 120 W. (Snell) - Philochoros (FGrHist 328 F 172) in Athen. 14, 628a

ὡς Διωνύσοι᾽ ἄνακτος καλὸν ἐξάρξαι μέλος

οἶδα διθύραμβον οἴνωι συγκεραυνωθεὶς φρένας.