τέρους ἐπιστήμονας νὰ συμμορφωθῶσι πρὸς τὰς πεποιθήσεις καὶ πρὸς τὰς δημοσίας ἐκδηλώσεις τοῦ Δάβιν καὶ Φαραδάη καὶ Στούαρτ, ἐγκαταλείποντας τὰ ἔργα των νὰ καταδείξωσι διὰ τῶν φυσικῶν ἐπιστημῶν τὴν ἀλήθειαν καὶ πραγματικότητα πνευματικοῦ καὶ ἀοράτου κόσμου. Ἀλλ’ ἔχομεν τὸ δικαίωμα ν’ ἀπαιτήσωμεν ἀπὸ τοὺς ἡμετέρους ἰατροὺς καὶ φυσιοδίφας ἐν τῷ συμφέροντι τῆς ἀληθείας, τοῦ ἠθικοῦ νόμου καὶ αὐτῆς τῆς ἐπιστήμης νὰ παύσωσι διδάσκοντες θεωρίας καὶ ὑποθέσεις καθιστώσας ἀντικείμενον ἁπλῆς ἐπιστημονικῆς ἐκζητήσεως ἀλλ’ οὐδόλως ὑπὸ τῆς ἐπιστήμης ἀποδεχθείσας ἢ ἀποκρουομένας ἀπὸ τοὺς φωστῆρας τῆς ἐπιστήμης καὶ διερμηνεῖς τῶν νόμων τῆς φύσεως. Μὴ λησμονῆτε τὰς συμβουλὰς καὶ ὑποθήκας τοῦ Βίρχοφ ἐξελέγξαντος μετὰ δριμύτητος τὴν διαγωγὴν τοῦ Χέκελ διδάξαντος τὰ περὶ αὐτομάτου τῆς ζωῆς γενέσεως θεωρίας καὶ τὰς ὑποθέσεις περὶ καταγωγῆς τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ πιθηκοειδοῦς κτήνους ἀναδειχθείσας κατὰ τὰ τελευταῖα δέκα ἔτη ἑώλους καὶ πόρρω ἀπεχούσας τῆς ἀληθείας. Οὐδὲ τὸ προσγινόμενον κακὸν θεραπεύετε ἐάν, ἐξελεγχομένων τῶν διδασκαλιῶν σας ψευδῶν καὶ ἡμαρτημένων ὁμολογήσητε μετὰ ἓν ἔτος τὸ σαθρὸν τῆς ἐπιστημονικῆς ὑποθέσεως ἢ ἐὰν ἐπιφυλάξητε, «τὴν πανυστάτην κρίσιν σας εἰς τὸ μέλλον.»[1] Χαρῆτε τὴν πανυστάτην κρίσιν σας. Ἀλλ’ ἐν τοσούτῳ ἐδηλητηριάσατε τὴν καρδίαν τῆς νεότητος δι’ ἄρθρων ἐφημερίδων καὶ ἡμερολογίων, ἐπεσκοτίσατε τὴν διάνοιαν αὐτῆς καὶ ἐκλονίσατε τὰς περὶ δημιουργίας καὶ ἐλευθέρας βουλήσεως καὶ ἠθικῆς εὐθύνης πεποιθήσεις διὰ θεωριῶν περὶ ὧν ἀναγκάζεσθε μετὰ μικρὸν νὰ ὁμολογήσητε ὡς μὴ εἰσέτι ἀποδεχθείσας ὑπὸ τῆς ἐπιστήμης. Διδάξατε ἐλευθέρως· διδάξατε ἄνευ περιορισμοῦ ἢ περισκέψεώς τινος πάσας τὰς ἀληθείας τῶν φυσικῶν καὶ πειραματικῶν ἐπιστημῶν.
- ↑ Ἡμερολ. Ἀσωπίου 1877. Σελ. 428.
